Kun je verslaafd raken aan porno kijken? Binnen de NoFap-beweging wordt dit idee sterk benadrukt: aanhangers stoppen volledig met porno kijken en/of masturberen om te zien hoe dit hun motivatie en energie verbetert. Ook Kerrie en Mickaël stopten. Pointer Checkt sprak met hen hierover, en met seksuoloog en relatietherapeut Jeremy Heshof. “Stoppen met porno kijken is geen tovermiddel dat alles oplost.”
Voor Kerrie (22) begon het stoppen met porno kijken als grap. “Het begon eigenlijk bij No Nut November. Ik wilde kijken hoe lang ik het volhield.” Toen hij vervolgens volledig stopte, merkte hij dat er iets veranderde in zijn leven. “Ik werd socialer en gelukkiger. Ik haalde meer plezier uit kleine momenten. Daardoor kwam ik tot de conclusie dat ik beter af ben zonder pornografie.”
Ook Mickaël (25) herkende dat hij minder sociaal was door porno. Rond 2015 kwam hij op de bekende pornosite PornHub een advertentie voor NoFap tegen. De verhalen van andere mannen spraken hem aan, omdat hij zichzelf erin herkende. “Het is niet dat ik depressief was, maar mijn kwaliteit van leven was minder goed. Ik had veel last van hersenmist en ik voelde me niet gemotiveerd. Op school ging het minder, en ik had moeite om contact te leggen met vrouwen. Door de porno zag ik ze steeds meer als seksobject," vertelt hij.
'Ik voelde me soms gewoon verdoofd'
Mickaël merkte dat porno steeds meer invloed kreeg op zijn dagelijks leven. “Ik kreeg er zoveel dopamine van dat andere dingen me minder prikkelden. Ik voelde me soms gewoon verdoofd,” zegt hij.
Achteraf ziet hij in dat het kijken voor hem vooral een manier werd om lastige gevoelens te vermijden. “Als ik een slechte dag had, keek ik porno om dat gevoel even te verdoven. Het werd een coping mechanisme.”
‘Ik zag vrouwen sneller als seksueel object’
Kerrie besloot voor het stoppen om te begrijpen waarom hij eigenlijk porno keek. “Ik vroeg mezelf af: wat zoek ik hier precies in? Door er eerlijk te reflecteren, besefte ik dat het me eigenlijk niets waardevols bracht. Toen werd stoppen verrassend makkelijk. Ik merkte achteraf hoe porno mijn beeldvorming destijds had beïnvloed. "Door porno dacht ik voorheen in mijn dagelijks leven lustgedrevener en zag ik vrouwen sneller als seksueel object.”
Mickaël probeerde in eerste instantie in één keer te stoppen. “Ik ging cold turkey, maar dat hield ik maar een paar dagen vol.” Later vond hij een manier die beter werkte voor hem: stap voor stap afstand nemen van het gedrag. “Toen lukte me om langzaam van porno kijken los te komen.”
Kun je verslaafd zijn aan porno?
Er bestaat geen officiële medische diagnose die ‘pornoverslaving’ heet, legt seksuoloog en relatietherapeut Jeremy Heshof uit. “De term staat niet in de DSM en wordt medisch niet erkend.” Toch ziet hij in zijn praktijk dat sommige mensen verslavingsachtig gedrag laten zien. “Je kijkt te veel porno als je er echt last van krijgt”, zegt hij. Dat is volgens hem het geval wanneer iemand dwangmatig kijkt, sociale situaties vermijdt of merkt dat werk, studie of relaties erdoor worden beïnvloed.
Heshof ziet ook dat sommige mensen die veel porno kijken steeds extremere prikkels nodig hebben om dezelfde opwinding te bereiken. “Je gebruikt prikkels van buitenaf, en als je daar heel vaak naar kijkt, went je lichaam eraan.” Soms raakt iemand daardoor in een automatische cyclus: “Masturberen wordt dan iets heel mechanisch. Er is een zaadlozing, maar het levert geen bevrediging meer op.” Volgens Heshof heeft dat vaak een onderliggende oorzaak. “Porno wordt in dit soort gevallen bijna altijd ingezet als een soort troostmiddel voor grotere zaken die bij iemand spelen.”
Voor veel mensen is de NoFap-beweging een manier om gezien te worden.
Is stoppen met porno kijken – of de NoFap-beweging – de oplossing?
De oplossing voor verslavingsachtig gedrag is niet om volledig te stoppen met porno kijken. “Ik behandel mensen met een pornoverslaving juist door niet te zeggen dat ze moeten stoppen. Dat is altijd een kortetermijnoplossing. Als iemand merkt dat zo’n periode helpt om even afstand te nemen, is dat prima,” zegt Heshof. “Maar het is geen tovermiddel dat problemen oplost.”
Volgens hem moeten zij bij henzelf achterhalen wat er achter dit gedrag schuilgaat. “Het gaat bijvoorbeeld over een negatief zelfbeeld, een relatie die niet lekker loopt, werk dat niet goed voelt of een gebrek aan zingeving.”
De NoFap-beweging sluit volgens Heshof vooral aan bij een behoefte aan structuur en ergens bij horen. “Voor veel mensen is het een manier om gezien te worden.” Fysiek ziet hij ook geen voordelen van stoppen. “Masturberen is juist een fijne manier om je lichaam te leren kennen en te ontladen. Dat mensen zich beter voelen na het stoppen, komt vaak doordat er tegelijk andere dingen in hun leven veranderen,” aldus Heshof.
Kerrie en Mickaël hebben beiden nog steeds niet de behoefte om te masturberen of naar porno te kijken. “Voor mij heeft het positief uitgepakt dat ik gestopt ben, maar ik zal nooit tegen anderen zeggen dat ze moeten stoppen met porno kijken. Ik vind dat het een vrije keuze moet blijven,” aldus Mickaël.