Károly Illy is er vorig jaar al kwaad over. Homeopathische profylaxe?! Als alternatief voor het vaccineren van kinderen? Hij ziet eruit alsof hij een woedeaanval zou kúnnen krijgen. Maar Illy is voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde. Hij houdt het bij een klemmend betoog voor vaccineren en de waarschuwing aan ouders dat homeopathische profylaxe absoluut géén alternatief is.

We benaderen hem vorige week nog een keer omdat we een half jaar na onze uitzending de Inspectie hebben gebeld over die profylaxe. In oktober ontdekten we dat bijna 30 homeopaten korrels of druppels aan ouders aanbieden die kinderziektes als de mazelen of de bof zouden voorkomen. In die druppels zit de oorspronkelijke ziektekiem van de ziekte die je wilt bestrijden, maar dan naar homeopathisch concept oneindig verdund. Vaccineren zou niet meer nodig zijn. Wetenschappelijk bewijs hiervoor ontbreekt.

De uitzending leidde tot onbegrip bij bijvoorbeeld politieke partijen dat dit in Nederland kan gebeuren. Maar zo blijkt, de inspectie kan niet handhaven.

‘Op het moment dat er een directe aanleiding is zullen wij zeker handhaven. Maar in dit geval worden geen gezondheidsclaims gedaan over een specifiek product, met bijvoorbeeld een naam of afbeelding van de verpakking. De Geneesmiddelenwet biedt geen ruimte om te handhaven op reclame over een behandelwijze. Dat de behandeling daadwerkelijk bestaat uit een product is nog iets anders. Mogelijkheden tot handhaving liggen alleen bij reclame/claims direct bij en over een specifiek genoemd product.’

Károly Illy reageert als volgt: ‘Het standpunt van de NVK is nog hetzelfde als het standpunt van vorig jaar. Wij kunnen niet begrijpen dat de IGJ hierop niet wil acteren. Het is volksverlakkerij en gevaarlijk nepnieuws dat zij (deze homeopaten, red.) verspreiden. Gevaarlijk omdat ouders kunnen aannemen dat hun kind is beschermd, terwijl dat niet het geval is. Dit kan potentieel leiden tot de onnodige dood van een kind. Het is de taak van de IGJ om haar verantwoordelijkheid te nemen en wilsonbekwame kinderen in bescherming te nemen.’

Een wel heel formele reactie van de inspectie

Ook Astrid Nielen, voorzitter van Jeugdartsen Nederland (AJN) begrijpt er niets van:

'Jeugdartsen zien wel degelijk een gezondheidsrisico bij reclame voor homeopathische profylaxe als alternatief voor vaccinaties. Misleidende informatie op sites van homeopaten voedt zorgen en twijfels van ouders over vaccinaties. Dit kan bijdragen aan uit- of afstel daarvan. Kinderen hebben het recht op de best mogelijke gezondheidszorg. Daar horen vaccinaties bij. Jeugdartsen spreken elke dag met ouders over de vaccinaties van het Rijksvaccinatieprogramma en merken de impact van misleidende informatie. Het is een heel formele reactie van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd om niet te handhaven. Wij zijn benieuwd naar de reactie van de staatssecretaris, gezien het feit dat VWS (het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, red.) de promotie van deze homeopathische profylaxe onacceptabel vindt.'

Staatssecretaris: onacceptabel en onwenselijk

Paul Blokhuis, staatssecretaris van VWS, noemde de promotie van deze homeopathische profylaxe eerder ‘niet acceptabel’. Zijn woordvoerder laat weten dat er overleg is met de IGJ ‘om duidelijk te krijgen welke hindernissen er voor hen zijn bij toezicht en handhaving hierop. We hopen dat er snel duidelijkheid komt want de situatie blijft natuurlijk onacceptabel en onwenselijk.’ En dat is dus ook waarom wij hier op doorvragen: is het mogelijk iets aan te pakken dat onacceptabel is, of niet?

De inspectie handhaaft op andere manieren

De inspectie laat overigens in een nader bericht aan ons weten dat er geen licht zit tussen de opvattingen van de inspectie en de staatssecretaris. Ze schrijft dat deze homeopaten de grenzen van de wet opzoeken. De inspectie beschouwt de discussie over homeopathische profylaxe in een breder licht: dat van de dalende vaccinatiegraad: ‘Als inspectie maken wij ons ook zorgen over de dalende vaccinatiegraad. Echter denken wij dat wij met ons toezicht op andere manieren effectiever kunnen bijdragen aan het weer laten toenemen van de vaccinatiegraad. Zoals gezegd hebben we al uitgebreid gesproken met de GGD’en over dit onderwerp, zijn we onderdeel van de door staatssecretaris Blokhuis gestarte Vaccinatie-alliantie, hebben we ons op de sociale media expliciet uitgelaten over dit onderwerp en onderzoeken we of er binnen de zorg meer mogelijkheden zijn om te stimuleren dat de vaccinatiegraad toe zal nemen.’

Het ministerie laat weten dat er een denktank met experts is samengesteld die zich bezighoudt met het weerspreken van onjuiste informatie. In april was de eerste bijeenkomst en het is de bedoeling dat er voor de zomer nog een tweede bijeenkomst komt waarin ze verder praten over concrete acties.

Mazelenepidemie

Veel overleg dus in Den Haag. En dat allemaal om datgene te voorkomen waar kinderarts Illy ons vorig jaar over vertelde. Toen zijn ziekenhuis midden in de mazelenepidemie terechtkwam en hij zelf meemaakte hoe een jongen met mazelen vocht voor zijn leven. De jongen redde het. Maar voor Illy bewees het eens te meer dat ouders moeten vaccineren en niet ten prooi moeten vallen aan onbewezen alternatieven.

Kijk hier onze uitzending over homeopathisch 'vaccineren'.