Bij de presentatie van het jaarverslag van de Arbeidsinspectie vorige week vraagt inspecteur-generaal Rits de Boer zich af of de maatschappelijke kosten van arbeidsmigranten wel opwegen tegen de baten. Zelf denkt hij van niet en wil hij een rem op het aantal arbeidsmigranten dat naar Nederland komt. Arbeidsmigratie drukt behoorlijk op de problemen die er in Nederland al zijn, zoals het woningtekort, milieuproblemen en een toenemende ongelijkheid.

Voorlopig lijkt het er nog niet op dat er naar hem geluisterd wordt. Werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB Nederland willen het makkelijker maken om arbeidskrachten uit het buitenland te halen om de krapte op de arbeidsmarkt op te vangen, en de regering kijkt naar mogelijkheden om het simpeler te maken om werknemers van buiten de EU aan te nemen.

Maar al jaren is bekend dat grote groepen arbeidsmigranten voor problemen zorgen. Arbeidsmigranten zijn vaak afhankelijk van huisvesting en vervoer van de uitzendbureaus waarvoor ze werken, wat ze kwetsbaar maakt. Als ze klagen kunnen ze niet alleen hun werk kwijtraken, maar belanden ze ook meteen op straat. Volgens de arbeidsinspectie leidt dit vaak tot ‘miserabele woonomstandigheden’.

De Arbeidsinspectie komt onder arbeidsmigranten schrijnende situaties tegen. Zo zien ze dat de arbeiders vaak naar Nederland worden gelokt met de belofte dat er veertig uur per week werk voor ze is, maar dat is vaak niet het geval als ze arriveren. Ze kunnen maar een paar uur werken (en geld verdienen), maar moeten wel altijd beschikbaar zijn. En het gaat verder dan dat, want de inspectie kwam zelfs uitzendbureau’s tegen die knokploegen inzetten om de migranten onder druk te zetten, vertelt projectleider Edwin van Berkum aan NU.nl.

Gemeenten zien deze problemen ook. In Den Haag wonen veel arbeidsmigranten die in het nabijgelegen Westland werken, omdat er daar niet genoeg woonruimte voor hen is. Maar de groepen mensen die gezamenlijk in kleine huizen wonen hebben veel impact op de buurt. Ze hebben geen binding met de wijk en zorgen regelmatig voor overlast. Vorig jaar ging Pointer nog mee met de Haagse Pandbrigade, die verhuurders die zich niet aan de regels houden berispen.

Maar het aanpakken van dit soort verhuurders en uitzendbureaus is alles behalve makkelijk. De pandbrigade komt niet altijd binnen en als er dingen worden ontdekt die niet mogen, betekent dat niet dat illegale praktijken ook voorbij zijn: "We zien vaak dat er gelaagdheid in die partijen zit. Dan is het ene bedrijf opgedoekt en het volgende duikt weer op. Het is ongelooflijk lastig om daar grip op te krijgen”, vertelde wethouder Martijn Balster ons vorig jaar.