Ploink! Meerten ontvangt het zoveelste chatbericht op Facebook Messenger. Meestal ziet hij wel dat het om een nepprofiel gaat: iemand die zich anders voordoet dan hij werkelijk is. "Ze sturen je dan een vriendschapsverzoek in het Nederlands. Maar meestal zie je wel dat ze via Google Translate een buitenlandse zin naar het Nederlands hebben vertaald. En dan is de vraag: ga je daar op in?" Wat hem betreft wel. Sterker nog, hij gaat ook actief op zoek naar deze profielen.

Op dubieuze datingsites betaal je per verzonden bericht: hoe langer de nepprofielen je aan de praat houden, hoe meer ze verdienen. Via Facebook en andere sociale media is het chatgesprek gratis, maar na verloop van tijd volgt onvermijdelijk een betaalverzoek. "Ik wil naar je toekomen, maar dan moet ik wel geld hebben voor het vliegtuig", leest Meerten voor. "Maar ja, als je erin trapt en betaalt, gebeurt daarna natuurlijk nooit meer iets." Zelf zegt hij er nooit een cent aan uitgegeven te hebben.

Meerten heeft er een sport van gemaakt om deze online oplichters zo lang mogelijk aan de praat te houden. In zijn uitgebreide archief slaat hij de profielfoto’s en chatgesprekken op. Als redacteur in de stripboekenwereld zegt hij de creativiteit waarmee deze profielen worden opgezet te waarderen. "En daar kwam bij dat het – in mijn geval – vaak Franse vrouwen zijn die me benaderen. Dan word je gedwongen om je Frans een beetje op te poetsen", lacht hij.

Maar hij ziet ook hoeveel schade datingfraude kan aanrichten. Zelf zou hij er niet zo snel intrappen, maar hij heeft het vaak genoeg meegemaakt in zijn persoonlijke omgeving. "In het begin is het allemaal nog redelijk ongevaarlijk", stelt hij. "Maar ze maken gewoon misbruik van de eenzaamheid van bepaalde mensen die zich aangesproken voelen. Er staan allerlei vleiende opmerkingen in die chats. Dat streelt je ego natuurlijk dermate, dat je denkt: dit zou wel eens iets kunnen worden, misschien niet eens fysiek, maar al is het enkel via de mail."

Mensen blijven erin trappen

Pointer ontdekte in 2018 dat er duizenden nepprofielen actief waren op datingsites. Veel websites waren destijds in beheer van The Right Link B.V.. Na ingrijpen van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) konden zo’n 37 duizend klanten aanspraak maken op 9 miljoen euro aan compensatie. Dat betekende eveneens het einde van de websites, maar niet van deze praktijken. Jaar na jaar krijgt de Fraudehelpdesk meldingen van (voornamelijk) mannen die zijn opgelicht.

Meerten: "Je weet dat er iets niet klopt. Dat het, bij wijze van, je buurvrouw is die achter de computer net doet alsof ze iemand anders is." Datingsites moeten het sinds 2020 duidelijk vermelden wanneer ze gebruik maken van fictieve profielen. Toch ziet Meerten dat kwetsbare personen alsnog slachtoffer worden van deze praktijken.

"Dat is het gevaar he? Dat onwetende personen er alsnog intrappen. En het kan iedereen overkomen. In het begin ben je overrompeld door de foto’s en het leuke verhaal erbij. Je hebt voor 20 euro in de maand contact met beeldschone vrouwen. Wie wil dat nou niet?" De kans is echter groot dat je niet met een leuke partner aan het babbelen bent, maar door een slinkse chatoperator aan de praat wordt gehouden.

Inmiddels heeft Meerten een indrukwekkend archief opgebouwd van chatgesprekken en foto’s van deze nepprofielen. "En dat gaat soms heel ver. Pornografisch is misschien overdreven, maar er worden wel veel seksueel getinte foto’s gestuurd om iemand toch over de streep te trekken."

'Hoofdrol in je eigen film'

"Op zich is er niets mis met een spel. Als jij het leuk vindt om met vrouwen…", en Meerten corrigeert zichzelf. "Hahaha, om met een persoon te chatten, dat is allemaal prima. Dan speel je de hoofdrol in je eigen film. Maar dan moet wel vanaf het begin duidelijk zijn dat het een spel is. Alleen is op dat moment natuurlijk wel gelijk de spanning weg. Dan weet je dat het niet echt is."

"Er zijn nu eenmaal mensen die alleen van anderen proberen te profiteren. Als dat op een legitieme manier gebeurt, dan kan ik daar nog vrede mee hebben. Maar er worden ook mensen voor de gek gehouden en geld uit de portemonnee geklopt. Ook bij mensen die dat eigenlijk niet kunnen betalen."

De ironie is dat Meerten uiteindelijk een relatie heeft overgehouden aan de chats via deze websites met een Oekraïense: "Geen romantische relatie, maar wel regelmatig contact." Uiteraard begon hij wantrouwig. Na een aantal keer heen en weet chatten bleek het geen nepprofiel te zijn, maar een bestaand persoon die regelmatig in Duitsland verblijft voor haar werk.

De gouden tip die Meerten kan geven: als die persoon alleen via die specifieke website of chatdienst contact wil hebben, dan is er meestal iets niet in orde. "Ik wil echt contact krijgen via de telefoon. Als blijkt dat je gewoon kunt bellen, dan weet je snel genoeg of het klopt. En dat er geen raar verhaal achter zit."