Als Thalissa achttien wordt, belandt ze vrijwel direct in diepe schulden. Jarenlang leeft ze met stress en angst. Ze opent geen enveloppen meer, vreest dat de politie haar dochter meeneemt en negeert de deurbel uit angst voor deurwaarders. Dankzij een speciaal schuldentraject van de gemeente Gouda is ze inmiddels schuldenvrij: “Het gaat nu goed, maar mijn leven heeft een paar jaar stilgestaan.”

Het is een regenachtige dag op de manege in Waddinxveen, maar Thalissa (26) straalt. Ze heeft net gehoord dat ze na jaren eindelijk schuldenvrij is en viert dat met haar verzorgpony Lio. “Bij hem vond ik altijd troost in moeilijke tijden. Hier kon ik mijn verstand even op nul zetten”, legt Thalissa uit, terwijl ze zorgvuldig zijn manen borstelt. “Dat ik nu schuldenvrij ben, voelt alsof ik een rugzak van 50 kilo kan afdoen en eindelijk weer een beetje mezelf kan zijn.”

Overvallen door het leven

De financiële problemen beginnen op haar achttiende verjaardag: “Ik ben opgegroeid in een pleeggezin. Tot je achttiende betaalt jeugdzorg eigenlijk al je kosten. Ik zat toen op een school waar ik iedere dag best ver naartoe moest reizen. Maar toen ik achttien werd, stopte direct de vergoeding die ik voor de reiskosten kreeg. Het duurt een kwartaal voordat je via DUO een reiskostenvergoeding kan krijgen, dus die tijd moest ik zelf overbruggen. Maar ik had helemaal geen spaargeld, helemaal niks. En toen kwam daar ook de zorgverzekering nog bij. Je kunt wel zeggen dat ik overvallen werd door het leven.”

De realiteit haalt je in, de kosten bleven maar komen.

Thalissa

In de maanden daarna overlijdt haar pleegvader onverwachts en blijkt Thalissa zwanger van een dochter: “Dat was zeker een verrassing. Eerst denk je: ik los het allemaal wel op. Maar de realiteit haalt je in, de kosten bleven maar komen. Op een gegeven moment ben ik echt het overzicht kwijtgeraakt.”

Big shopper in de woonkamer

Op het hoogtepunt bedraagt haar schuld 70.000 euro: “Het liep verschrikkelijk snel op met incassokosten, administratiekosten, noem maar op.” De hoge schulden hebben een flinke impact op Thalissa’s leven: “Het was heel stressvol. Je staat dag en nacht aan. 's Nachts kon ik niet meer slapen en als ik overdag een politieauto zag rijden, was ik bang dat ze me op kwamen halen om mijn kind naar een pleeggezin te brengen. Ik heb ook wel eens gehad dat er vriendinnen voor de deur stonden en dat ik niet opendeed, omdat ik dacht dat het misschien een deurwaarder was.”

Erik Scherder over schulden

Waarom jongeren extra gevoelig zijn voor achteraf betalen: ‘Brein dertig jaar nodig om te rijpen.’

Hersenwetenschapper Erik Scherder ziet de gevaren voor jongeren: “De rem in je hersenen die impulsen controleert is dan nog niet volledig ontwikkeld."

Zo duurt het leven van Thalissa enkele jaren voort: “Ik werd continu achtervolgd door dat soort angsten en raakte depressief. Je ademt, je eet, je drinkt, dat is het. Je hebt het gevoel dat je leven stilstaat, terwijl ik voor iedereen de schone schijn ophield dat er niets aan de hand was. Op een gegeven moment maakte ik mijn post niet meer open. Ik had een big shopper in de woonkamer staan en iedere envelop die op de deurmat viel, belandde daarin.”

Jongeren Perspectief Fonds

Na zes jaar worstelen met schulden wordt het Thalissa te veel: “Op een dag heb ik huilend mijn zus opgebeld en zei ik: ‘Het gaat niet meer’. Zij verwees me door naar het sociaal team van de gemeente en twee maanden later had ik een budgetbeheerder.” Het blijkt het begin van de oplossing: “We keken naar mijn inkomsten, vaste lasten en wat ik allemaal nog moest betalen. Zo maakten we betalingsafspraken met deurwaarders en belandde ik ook bij de gemeente in de schuldhulp.”

Melvin

Melvin wil taboe over armoede doorbreken: ‘Zonder vrienden en familie had ik onder een brug moeten slapen.’

Melvin Doornbos (27) groeit op in armoede. Inmiddels probeert Melvin andere jongeren te helpen met zijn verhaal: “Mijn belangrijkste tip: trek zo snel mogelijk aan de bel.”

In die tijd start de gemeente Gouda met een nieuw schuldhulptraject: het Jongeren Perspectief Fonds. In ruil voor een maatschappelijke tegenprestatie neemt de gemeente de schulden van Thalissa over. De gedachte hierachter is dat jongeren niet hoeven te stoppen met hun opleiding, zoals bij de reguliere schuldhulpverlening, en zo in de toekomst weer volop kunnen meedraaien in de samenleving.

Vroeger leefde ik altijd naar de twintigste van de maand toe, want als de zorgtoeslag werd uitbetaald kon ik weer ademhalen.

Thalissa

“Daar ben ik heel blij mee, ik volg een zorgopleiding en doe via de gemeente verschillende soorten vrijwilligerswerk in de zorg. Dankzij het fonds hoef ik niet te stoppen met mijn opleiding en krijg ik intensieve begeleiding. Niet alleen voor hulp bij schulden, maar eigenlijk voor het hele leven. Het helpt mij om de basis weer op orde te krijgen, zodat ik later niet alsnog terugval. Er is nu altijd iemand die ik kan appen of bellen.”

Weer de leuke vriendin zijn

Thalissa is dankbaar dat ze haar normale leven beetje bij beetje terugkrijgt: “Het gaat nu eigenlijk best goed met me. Ik merk dat ik soms weer die leuke, grappige vriendin van vroeger ben. Ik zit weer goed in mijn vel. Vroeger leefde ik altijd naar de twintigste van de maand toe, want als de zorgtoeslag werd uitbetaald kon ik weer ademhalen. Nu vergeet ik wel eens welke dag van de maand het is.”

En hoewel de moeilijkste periode achter de rug is, blijft Thalissa voor Lio en de andere pony’s zorgen: “Mensen vragen wel eens aan mij: je doet een opleiding, je hebt twee kinderen, moet je niet eens stoppen met die pony's? Maar voor mij is het echt even opladen. Gewoon even lol met je knol”, zegt ze met een grijns.

Bekijk hieronder de uitzending van Pointer over jongeren en schulden:

Eigen schuld, dikke bult
25 min 37 s

Nog steeds belanden veel jongeren in de schulden. Experts wijzen op het toenemend aantal digitale verleidingen dat voor jongeren op de loer ligt, zoals de mogelijkheid om spullen achteraf te betalen. Is het jongerenbrein wel bestand tegen zulke verleidingen? Wie eenmaal schulden heeft, komt daar nog maar lastig vanaf. Sommige gemeenten experimenteren met het afkopen van schulden van jongeren in ruil voor een maatschappelijke tegenprestatie. Zo werd Thalissa (26) na een aantal moeilijke jaren schuldenvrij. Maar niet alle gemeenten zijn overtuigd van deze methode. Hoe helpen we jongeren met schulden het best?

Dossier Schuld

Eén op de elf huishoudens heeft problematische schulden. Dat heeft een grote impact op hun leven en het kost de maatschappij een flinke som geld. Tegelijkertijd lukt het niet goed om mensen in de schulden te helpen. Dat kan eerlijker. Daarom besteedt KRO-NCRV vanaf 21 augustus in meerdere programma’s aandacht aan het thema schulden.

Ontdek hier meer: kro-ncrv.nl/schuld

Dossier Schuld

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Ontvang iedere week onze beste verhalen in je mailbox.

Makers

Redacteur

Samen komen we verder

Ons onderzoek begint bij jou. Heb jij een tip of ervaring die je met ons wil delen? Laat het ons weten!

Heb jij een tip of ervaring die je met ons wil delen? Laat het ons weten!

Documentatie uploaden
CAPTCHA
Deze vraag is om te controleren dat u een mens bent, om geautomatiseerde invoer (spam) te voorkomen.

Bedankt, je tip is verstuurd

Wat gebeurt er nu met mijn tip?

Bedankt dat je de tijd hebt genomen om het tipformulier in te vullen. Je tip is verstuurd naar de redacteur van het onderzoek. Wij publiceren niets met naam en toenaam zonder contact met je op te nemen. Soms krijgen we zoveel tips binnen dat het ons helaas niet lukt om iedereen een persoonlijke reactie te sturen. We vragen je begrip hiervoor. 

Benieuwd naar de impact van eerdere tips?

Van kamervragen tot petities en maatschappelijk debat: samen met jou pakken we systemisch falen en onrecht aan. Benieuwd naar de impact van eerdere onderzoeken en ingezonden tips? Bekijk dan nu ons track record.