Blog 2: Ik eet helemaal niet zoveel

De huisarts had hem naar mij doorverwezen. Een jongen van 14 jaar, 1 meter zestig lang en 110 kilo zwaar. Hij wilde wat aan zijn gewicht doen en was overal geweest. De GGD, de diëtiste, de fysio… Er gebeurde alleen niks. Hij viel niet af.

“Het gekke is: ik eet helemaal niet zoveel”, vertelde hij me in de spreekkamer. Hij stond ‘s ochtend op, kleedde zich aan en racete naar school. Hij deed havo en werkte er hard voor. Een slimme jongen die de hele dag druk was met zijn schoolvakken. Eten deed hij niet. Ja, misschien een snackje tussendoor. Na school, als hij thuiskwam, kwam hij pas toe aan eten. Dan at hij tosti’s of boterhammen met chocopasta en worst. En daarna natuurlijk avondeten. Veel energie om dingen te doen na school had hij niet. Hij deed zijn huiswerk en hing een beetje op de bank.

Waarom wil je gewicht verliezen? vroeg ik hem. “Ik wil niet anders zijn dan de anderen. Ik wil erbij horen.” En wat zou een eerste stap kunnen zijn? Dit was een jongen die best goed wist wat wel en niet gezond was. Er viel een lange stilte. Uiteindelijk, na een minuut, zei de jongen: “Misschien zou ik kunnen proberen om eventueel een plan te maken om samen met mamma te gaan ontbijten.” Hij verliet de spreekkamer met dit eerste doel op zak.

Zes weken later kwam diezelfde jongen mijn praktijk binnenlopen met een smile van oor tot oor. “Sinds onze afspraak ben ik gestart met ontbijten”, vertelde hij, “en ik heb opeens veel meer energie!” Hij was totaal verbaasd dat hij zich zoveel beter kon voelen door een simpel ontbijtje.

Je moet je lichaam energie geven, legde ik uit. Anders kan het niet werken. Je lichaam gaat in de spaarstand als het de hele dag niet eet. Dan ben je moe en plof je neer op de bank als je thuiskomt uit school, en dan beweeg je ook nog eens minder.

Zonder succesgevoel haken pubers af
Deze jongen is niet de enige die het zo doet. ‘Ik eet niet zoveel’ hoor ik van zoveel pubers. Ze vasten de hele dag en gaan dan na school aan het snaaien en bewegen nog maar nauwelijks. Vaak hebben ze het wel goed geleerd, maar als ze zelfstandiger worden, wordt alles anders. Ouders kunnen deze jongeren hier nog maar moeilijk in sturen. Ze moeten zélf verantwoordelijk gaan worden voor hun eigen gezondheid en dus ook zelf bedenken welke stappen ze bereid zijn hiervoor te nemen. Deze kinderen zonder overleg verwijzen naar een diëtist of fysiotherapeut heeft geen zin. Grote kans dat ze afhaken, en zie deze jongeren dan nog maar eens te motiveren.

Eindelijk, na zoveel jaren, had deze jongen een gevoel van succes ervaren: ontbijten hielp echt! Hij was klaar voor het volgende stapje richting een gezondere leefstijl. Wat wil je doen? vroeg ik. “Mijn conditie verbeteren.” En hoe ga je het doen? “Na het avondeten een rondje door de wijk lopen.” Daar had hij dankzij een simpel ontbijtje weer energie voor.

Saskia Bouma is kinderarts en leefstijlcoach.