Snoeiharde muziek, treiterijen, scheldkanonnades en fysiek geweld. Wat met een kleine aanleiding begint, kan ontaarden in een complete oorlog tussen buren, zo blijkt uit ons onderzoek Burenoverlast. Het aantal bewoners met burenoverlast is de afgelopen jaren gestegen. Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) ervaarden in 2002 rond de 350.000 huishoudens (5 procent) vaak overlast door directe buren. In 2015 was dat gestegen naar ca. 500.000 huishoudens (bijna 7 procent). Die stijging is vooral terug te zien in buurten met veel sociale huurwoningen. Eén van de oorzaken: door overheidsbeleid wonen meer mensen met psychiatrische stoornissen zelfstandig en daarmee is ook de overlast toegenomen.

Volgens Vols zetten woningcorporaties vooral in op buurtbemiddeling. Maar als dat niets oplost of als buren hier niet aan willen meewerken, gebeurt er in veel gevallen lange tijd niets. Corporaties kunnen een gedragsaanwijzing opleggen en een overlastgever bijvoorbeeld verbieden om na 10 uur ’s avonds muziek af te spelen, maar dit middel wordt lang niet altijd ingezet. Vols: ‘Er is een bepaalde kopgroep van corporaties, daar zit de gedragsaanwijzing standaard in de gereedschapskist, maar andere corporaties weten er niet van.’

Zeshonderd op maat gemaakte adviezen

Mensen met burenoverlast weten vaak niet waar ze terecht kunnen met hun probleem en hoe ze de overlast kunnen aanpakken. Ook voelen zij zich in veel gevallen niet geholpen door de woningcorporatie, politie of andere instanties.

‘Het is heel ingewikkeld om allerlei juridische regels vanuit het huurrecht, gemeenterecht, strafrecht te duiden.’

Op de website kunnen bewoners invullen wat hun situatie is, hoe zij wonen (koop of huur), wat zij al aan de overlast hebben gedaan en wat de relatie is met hun buren. De site levert zeshonderd op maat gemaakte adviezen, met voorbeelden van wat andere mensen hebben gedaan en wat er in andere gemeenten mee is gebeurd en voorbeelden vanuit de rechtspraak. ‘Dat advies kan je gebruiken in contact met bijvoorbeeld de verhuurder, de gemeente, de politie en de buurtbemiddelaar, om te laten zien: ‘Dit zijn mijn rechten, dit gebeurde er in andere gevallen, waarom gebeurt dat bij mij niet?’

‘Aso-wet’

Woningcorporaties zijn vaak huiverig om mensen uit hun woning te zetten, of hebben simpelweg te weinig bewijs om zo’n rigoureuze stap te kunnen zetten. Bewoners met een koopwoning konden tot voor kort helemaal nergens kloppen. Daarom is de Wet aanpak woonoverlast (2017) in het leven geroepen, kortweg de ‘aso-wet’. Sinds invoering van deze wet kunnen burgemeesters dwangsommen opleggen bij het begaan van overlast, of de overlastgever dwingen tot maatregelen, zoals een contactverbod met de buren. Maar deze middelen kunnen alleen worden ingezet bij zeer ernstige overlast. Vols: ‘Het moet gaan om ernstige hinder, niet om een wissewasje. Het kan niet gaan om een windgong of een feestje.’