Onderaannemers die pakketten bezorgen voor PostNL geven aan moeilijk rond te kunnen komen van het tarief dat de Nederlandse marktleider in pakketbezorging biedt. Een deel heeft geen pensioen en arbeidsongeschiktheidsverzekering, of overtreedt de wet of cao om financieel rond te kunnen komen. Ook is er angst om openlijk kritiek te uiten. Dat blijkt uit ons onderzoek.
“Het is een soort systeem waarbij ze je steeds verder afknijpen”, zegt Peter van der Stap, onderaannemer voor PostNL. Het oude staatsbedrijf besteedt zo’n driekwart van zijn pakketbezorging uit via onderaannemers. We spraken de afgelopen weken met een deel van hen over de onvrede van de tarieven voor het bezorgen van pakketten. Ook deden we een rondgang onder de achterban van de Belangenvereniging van Pakket en Distributie en de Stichting VNB, onderdeel van de vakbond FNV. 76 van de ongeveer 600 onderaannemers deden er aan mee.
83 procent van de ondervraagden geeft aan niet te kunnen sparen voor een pensioen, 90 procent van hen heeft geen arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zichzelf en, of zijn werknemers.
Risico’s buitenzetten
“Wat PostNL doet, is al het risico dat samenhangt met ondernemen over de schutting gooien richting de onderaannemers”, zegt Jaap Koelewijn, hoogleraar corporate finance bij Nyenrode Business Universiteit tegen het tv-programma. “PostNL knijpt de contracten tot op de laatste cent af, zodat de ondernemers precies voldoende krijgen om chauffeurs van te betalen. Maar als er iets tegenzit in termen van leegloop, schadeverloop, busjes, ziekte, ontslag dan eet dat de marge van de ondernemer op.”
Uit de rondgang blijkt dat 47 procent van de ondervraagden de wet of cao soms overtreedt om zijn bedrijf financieel draaiende te kunnen houden. Een grote meerderheid (ruim 90 procent) van de ondervraagde ondernemers zegt amper invloed te hebben gehad op het tarief tijdens de onderhandelingen met PostNL.
PostNL kennende gaan ze maatregelen nemen als je je negatief over hen uitlaat
Angst
87 procent geeft van de ondervraagden geeft aan bang te zijn het werk voor PostNL te verliezen wanneer ze zich negatief uitlaten over het bedrijf in de media. “PostNL kennende gaan ze maatregelen nemen als je je negatief over hen uitlaat”, aldus een van de respondenten die anoniem* wil blijven omdat hij bang is voor negatieve consequenties.
Reactie PostNL
In een reactie aan het tv-programma zegt PostNL zich niet te herkennen in de kritiek. “We werken met een groep van zo'n zeshonderd ondernemers. Een groot deel daarvan werkt al heel lang met ons samen, vaak al meer dan vijftien jaar”, zegt Barbara Limpens, directeur hr-sourcing bij de afdeling Pakketten van PostNL. “Dat doe je alleen als je het met elkaar eens bent over de voorwaarden waaronder je werkt. De tarieven die we hanteren zijn gebaseerd op het feit dat de ondernemer de kosten moet dekken, zijn werknemers fatsoenlijk moet kunnen betalen en een reële boterham overhoudt. Minimaal één keer per jaar praten we met onze ondernemers over de tarieven. Pas als we er uit zijn over wat het tarief moet zijn, gaan we met elkaar door.”
Limpens: “Als mensen ontevreden zijn, dan gaan we het liefst met ze in gesprek. Het is niet zo dat als mensen via de pers hun ongenoegen uiten, daar negatieve consequenties tegenover staan.” Ze vervolgt: “Als een ondernemer de wet overtreedt, is dat niet wat wij willen. Als het gaat om het betalen van zijn mensen binnen de wettelijke kaders, is dat ook iets waar we absoluut op toezien. Wij gaan ervan uit dat een ondernemer zich gewoon net als alle andere Nederlanders aan de wet houdt.”
*Naam is bekend bij de redactie.