Kapotte elektriciteitskastjes, leidingen die open en bloot in de tuin liggen en een riolering die zo nu en dan overstroomt. José Wijnands (72) heeft het allemaal al eens meegemaakt. Ze woont sinds december 2016 op Résidence Tergouw in Oosterhout: een chique naam voor een voormalig vakantiepark dat een jaar eerder werd omgezet naar een woonwijk.

Maar nog steeds ligt de Gelderse woonwijk achter slagbomen. De parkeigenaren bleven namelijk verantwoordelijk voor het beheer, ook al was dat niet rechtsgeldig. Dat zorgt voor ruzie, gedoe en vele rechtszaken. Al jaren strijden de bewoners voor een betere infrastructuur. Voorzieningen zoals elektriciteit en riolering en water zijn nodig aan vervanging toe, maar wie gaat ervoor betalen?

Ontploft kastje

Dit soort problemen zijn normaal een taak voor de gemeente. Maar die verkocht de grond 10 jaar geleden aan de parkeigenaren van Résidence Tergouw en dus wijzen bewoners naar hen om iets te doen aan de verouderde infrastructuur. Volgens bewoners is al jaren geen onderhoud meer gepleegd op het park, terwijl de mensen die het contract in 2016 tekende er wel 500 euro per jaar per chalet voor betalen. En dat zorgt voor onveilige situaties.

Afgelopen week nog, wilde Wijnands de magnetron gebruiken, waarna alle lichten in haar huis begonnen te flikkeren. “Het is altijd wat. Soms doet het licht het niet, dan is de riolering stuk of er is geen water om te douchen. En een maand geleden ontplofte het elektriciteitskastje van de klusjesman, wat eerder ook al bij mij is gebeurd. En die man had geluk dat ‘ie thuis was, anders was de hele boel afgebrand. Alles is van hout hier.”

Verrot chalet en verstopte riolering

Ook moest ze de achterkant van haar chalet vervangen, omdat die verrot was door een verstopte riolering, waardoor er rioolwater bleef liggen. Bovendien kregen bewoners in 2022 en 2023 de boodschap om hun feestverlichting te dimmen, omdat het stroomnet dat niet aankon. De eigenaren dreigden met kosten als bewoners zich er niet aan hielden.

Toch wijzen de parkeigenaren op hun beurt naar de bewoners. Martijn Snel is woordvoerder namens de eigenaren van het park. Hij laat weten dat er niet voldoende geld is om de hele infrastructuur te vernieuwen, en daarom moeten bewoners bijbetalen. Ondertussen wordt er niets aan de huidige infrastructuur gedaan en worden met toestemming van de gemeente regelmatig kavels gekocht en nieuwe chalets gebouwd.

Hulpdienst kan er niet door

Veel bewoners van Tergouw woonden al voor 2015 lange tijd permanent op het vakantiepark. Dat was de reden voor de eigenaren om het vakantiepark formeel om te laten zetten naar een woonwijk. Normaal gesproken komt daar heel wat bij kijken, want voor een woonwijk gelden andere vereisten dan voor een vakantiepark. Denk aan brede wegen, zodat hulpdiensten erdoor kunnen, of een goed werkend stroomnet, zodat iedereen tegelijk kan koken. Maar dat alles is hier niet aangepast.

D66-raadslid Roel Eefting is niet verrast over deze gang van zaken. Volgens hem werd het besluit destijds als een hamerstuk door de gemeenteraad behandeld. “Het stond op de agenda van de commissie, maar is inhoudelijk niet behandeld. De kwestie kreeg geen aandacht, het was geen issue. En daarmee kreeg het park een woonbestemming.”

Het Rijk probeert het opnieuw

Wat bij Tergouw in het klein gebeurde, wil demissionair minister Mona Keijzer nu in het groot. Er wonen in Nederland inmiddels zoveel mensen permanent op vakantieparken, dat zij nu gemeenten gaat verplichten dat onder voorwaarden toe te staan. Nu is het nog illegaal, en gemeenten mogen daarop handhaven.

De minister riep gemeenten eind vorig jaar al op om voorlopig geen mensen uit huis te zetten die permanent op een vakantiepark wonen. Met die oproep wilde zij voorkomen dat mensen in tijden van woningnood hun woonruimte verliezen.

Een kleine stad aan vakantiehuisjes

Zo’n 60.000 mensen staan op dit moment ingeschreven op een vakantiehuis, ook al mag dat dus officieel niet. Daarom ligt het werkelijke aantal permanente bewoners van vakantiehuizen zeer waarschijnlijk hoger. Het Rijk gaat uit van 2 tot 2,5 keer zoveel. Als deze mensen op een vakantiepark blijven wonen, hoeven zij niet op zoek naar een andere woning – en dat helpt in een toch al krappe woningmarkt.

Maar de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) is kritisch op de plannen van de minister. Soms is het een goed idee om een vakantiepark om te bouwen tot woonwijk. Maar laat die beslissing over aan gemeenten zelf, stelt de VNG. Zij kunnen het beste inschatten of permanente bewoning kan, of dat het op een bepaald park juist problemen gaat opleveren.

Voorbeeld van hoe het niet moet

Résidence Tergouw laat in ieder geval zien hoe het níet moet, aldus bewoner Wijnands. Een park is niet altijd klaar voor permanente bewoning. Op Tergouw leek destijds niemand echt in te zien wat het omzetten van een vakantiepark naar een woonwijk eigenlijk allemaal behelst. Een les voor de politiek, aldus Wijnands. “Geloof me, ik gun niemand dit gedoe.”

Wijnands had nooit verwacht dat dit kon gebeuren. “Het is hier prachtig wonen, tussen al het groen, en zo aan de dijk. Maar ik had geen idee waar ik 10 jaar geleden aan begon. De eigenaren intimideren en dreigen. En ik ben een van de weinige bewoners die niet bang is voor de eigenaren, of dat een keer iets misgaat met de infrastructuur. Ik voer een harde strijd, en dat kost een hoop energie.”

Wijnands zou andere gemeenten aanraden om eerst onderzoek te doen naar de staat van het vakantiepark, voordat toestemming wordt gegeven om er een woonwijk van te maken. Ook raadt ze aan om alle kosten voor het op orde brengen van de infrastructuur zwart op wit vast te leggen, want daar komt geheid gedoe van. “Keijzer kijkt nu naar één probleem, en dat is de woningnood. Maar ze krijgt er straks een hoop nieuwe problemen bij als ze niet oplet.”

Bewoners nu op ramkoers

Maar ook woordvoerder Snel laat weten dat de eigenaren met terugwerkende kracht aan de voorkant betere afspraken met de gemeenten hadden moeten maken. “Er zijn een aantal lessen te trekken uit het dossier Park Tergouw. Je moet niet alleen het bestemmingsplan wijzingen naar permanent wonen, maar je moet tegelijk ook uitwerken wat het kost om een park om te bouwen naar een reguliere woonwijk – en wie dat gaat betalen."

Bij Park Tergouw is de discussie hierover pas opgestart nadat het bestemmingsplan was gewijzigd, laat Snel weten. “Dat had destijds beter anders aangepakt kunnen worden. Het gesprek over de lusten en de lasten moet in één keer worden gevoerd.”

Iedereen zonder water en stroom

Bewoners van Tergouw zijn ondertussen op ramkoers met de eigenaren, vanwege precies die onduidelijkheid over de infrastructuur. Ze betalen elke maand een paar honderd euro aan servicekosten en weigeren nog meer te betalen dan ze tot nu toe al hebben gedaan. Maar dan komt op termijn het park zonder water, gas en licht te zitten, waarschuwt de beheerder.

De eigenaar is er inmiddels klaar mee, en heeft de gemeente gevraagd om het beheer van ze over te nemen. Dat klopt, die vraag hebben we gehad, laat de gemeente Overbetuwe weten. Een oplossing is er trouwens nog niet, laat diezelfde gemeente weten. Ruim 10 jaar nadat diezelfde gemeente besloot permanent wonen toe te staan, ligt het probleem weer op hun bord.

Ze werken nog aan een advies: “De inhoud is nog niet bekend.”