Zijn bio-afbreekbare vleesschaaltje zou ‘echt een rotbakje’ zijn volgens Natuur & Milieu, want helemaal niet zo afbreekbaar als wordt gesuggereerd. Voor ons onderzoek naar de Plasticplaag spreken we de producent van het bakje. Die noemt de kritiek ongenuanceerd, tendentieus en onjuist. ‘Natuur & Milieu remt hiermee de ontwikkeling van de circulaire verpakkingseconomie.’
De kritiek van Vierstra op het bakje was niet mals. Zo zou het bakje vooral bedoeld zijn om de consument te behagen. ‘Consumenten vinden plastic maar vervelend, want het levert vervuiling op. Daar voelen ze zich schuldig over. Ze kopen dus liever iets wat composteerbaar is.’
Het probleem, aldus Vierstra, is dat de bakjes helemaal niet gecomposteerd worden in Nederland. ‘Ons GFT-afval gaat naar industriële composteringsinstallaties. Maar daar vergaat dit bakje niet. En in de natuur ook niet. Er blijven stukjes plastic achter, omdat het alleen vergaat onder omstandigheden die in Nederland nooit voorkomen. Ook niet in de installaties.’ En daarom mag het bakje niet in de gft-bak: ‘Juist het groene bakje doen we bij het restafval, waar het wordt verbrand.’
Gevecht om bio-afbreekbaar afval
Patrick Gerritsen, directeur van Bio4Pack, vindt de kritiek onbegrijpelijk: ‘Ik vind het echt raar. Als je bezig bent met een transitie naar minder CO2 en plastic, dan moet je daar ook de maatregelen voor nemen.’ Eén van die maatregelen is volgens hem het toestaan van bio-afbreekbaar plastic bij het gft-afval. ‘En dat is nog een heel gevecht kan ik je zeggen.’ Gerritsen wil aantonen dat zijn producten wel degelijk binnen de gestelde tijd composteren en dus prima bij het gft-afval kunnen.
Niet alleen Natuur & Milieu heeft kritiek op composteerbaar plastic. Volgens de website van de Vereniging Afvalbedrijven voegt bio-afbreekbaar plastic bijvoorbeeld niets toe aan het compost, omdat het afbreekt in koolstof en water. Daardoor zou de meerwaarde ontbreken. ‘Ik snap dat je er niks voor terugkrijgt, maar je kunt bio-afbreekbaar plastic ook zien als drager van gft-afval,’ aldus Gerritsen. Zo zou voorkomen kunnen worden dat een groot deel van het gft-afval bij het restafval belandt. ‘Als je een composteerbare afvalzak hebt, dan maak je het de consument veel makkelijker om afval te gaan scheiden. Een derde van het restafval is eigenlijk gewoon gft-afval. Als composteerder wil je toch ook gewoon meer gft-afval hebben?’
‘Recycling is downcycling’
De bakjes zijn volgens de producent niet alleen prima composteerbaar, ze zouden ook gewoon in de plasticbak kunnen. ‘Ons PLA is ontzettend goed te recyclen.’ PLA, wat staat voor polymelkzuur, het biologisch afbreekbare plastic dat Gerritsen in zijn producten gebruikt, is volgens hem heel goed te scheiden van andere plasticsoorten zoals PET, PE en PP. ‘Het is als enige product te recyclen tot zijn monomeer (een enkele soort plastic, red.) waardoor je het uitstekend kunt recyclen.’ Dit terwijl de huidige vorm van recycling volgens Gerritsen vooral downcycling is: ‘Het gerecyclede materiaal komt niet terug als verpakking, maar als straatpaaltje, stoel of speelgoed.’
‘Kom met een eenduidige boodschap'
De vraag is waar je als consument je composteerbare plastic nu in moet gooien: De gft-bak, de plasticbak, of toch bij het restafval? Gerritsen kan helaas niet ontkennen dat daar onduidelijkheid over is. ‘De overheid, de aanbieders en de recyclers moeten één duidelijk standpunt innemen. Anders is het voor consumenten gewoon moeilijk.’ De composteerbare plastics zijn overigens niet de enige verpakkingen die hier last van hebben, meent de directeur. ‘Bij de papierverwerking zitten ze met dezelfde onduidelijkheid. Hagelslagpakken hebben bijvoorbeeld een (plastic)coating, een pak vlokken niet. Hierdoor kan de één in de papierbak, en de andere eigenlijk niet. Die onduidelijkheid wordt veroorzaakt door de overheid en de afvalverwerking.’
‘Dat het niet gebeurt, wil niet zeggen dat het een slecht bakje is’
Vierstra noemde het vleesbakje van Bio4Pack ‘echt een rotbakje’, ook omdat het bakje beplakt is met een folie die PVC bevat. Gerritsen: ‘Er wordt gepretendeerd dat die PLA-schaal (voor de kipfilet, red.) het slechtste bakje is dat je kunt krijgen, terwijl dat helemaal niet zo is.’ Volgens Gerritsen besparen we er CO2-uitstoot mee en is het ontzettend goed te recyclen. Het gebeurt alleen nu niet. ‘Maar dat het niet gebeurt, wil niet zeggen dat het een slecht bakje is. Sterker nog, ik denk dat dit het beste bakje is. Veel vleesbakken die we hebben in Nederland zijn PET + PE, een meerlaagse folie. Die kunnen dus allemaal niet gerecycled worden en worden regelrecht verbrand.’
Dit artikel is geschreven door Luc de Groot, student journalistiek aan de Hogeschool Windesheim in Zwolle.
