Terwijl we kinderen zo veel mogelijk naar havo en vwo duwen, blijkt dat je met praktisch werk goed verdient. Hoeveel is je talent waard?  
 

Het is bijna een smeekbede. Onderwijsminister Robbert Dijkgraaf stuurde een brief naar duizenden leerlingen op havo en vwo, over wat ze straks willen studeren.

Zijn boodschap samengevat: denk eens aan het mbo. Jarenlang lag het voor de hand dat je naar het hbo of de universiteit gaat. Maar misschien vind je het wel leuker om juist een praktisch vak te leren. Staar je niet blind op theoretische studies en doe iets met je talent.

Celine

Vwo'er Celine veranderde bewust naar mbo. 'Mijn ouders moesten het vaak uitleggen'

Er is een groot tekort aan vakmensen, maar kinderen worden amper gestimuleerd een praktisch vak te leren. Wie dat toch doet krijgt zelfs te maken met vooroordelen.

Mbo'er verdient beter dan hoogopgeleide

Dat klinkt aardig voor het mbo en het lijkt ook noodzaak. Er is zo’n gebrek aan vakkrachten dat werkgevers er goed voor willen betalen. Mbo’ers verdienen nu zelfs beter dan hoogopgeleiden, kopten onder meer Telegraaf en Metro begin dit jaar.

Hoe zit dat? Ja, sommige mbo’ers verdienen inderdaad goed, laat het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) weten. Op verzoek stuurt het centrum de meest recente bruto uurlonen, uitgesplitst per beroep.

Daaruit blijkt dat voor beroepen waar gebrek aan personeel is, zoals verpleegkundigen en vrachtwagenchauffeurs, je inmiddels prima verdient. Met een mbo-bouwopleiding krijg je zelfs zo’n €25 per bruto per uur, wat hoger is dan iemand met hbo-vrijetijdskunde of onderwijskunde achter de rug (€23 per uur). Dus inderdaad: díe mbo’er verdient meer dan een hbo’er.

Het ligt anders als je kijkt binnen dezelfde opleiding. Kies je de bouwopleiding op hbo-niveau, dan verdien je volgens hetzelfde overzicht €28 per uur. En volg je de universitaire opleiding bouwkunde dan wordt dat ruim €32.

Dikkere auto dan de advocaat

En ondernemen loont ook: ben je zelfstandige in de techniek, bijvoorbeeld een zzp-loodgieter, dan kan je door schaarste hoge tarieven vragen. Zo’n €75.000 per jaar zelfs, zegt verzamelwebsite talent.com. Dat is zo een kwart meer dan iemand met een universitaire studie archeologie.

Al zijn het uitzonderingen. “Ik ken de verhalen van dat de loodgieter in een dikkere auto aan komt rijden dan de advocaat”, zegt Nic Vrieselaar, econoom bij de Rabobank. “Maar weet je nog de kredietcrisis? Toen verloren juist veel mensen in de bouw hun baan omdat alles stil kwam te liggen. Het gaat met golfbewegingen.”

Die golfbeweging geldt voor meer sectoren, maar het raakt de mbo-werknemers wel net wat meer. Middelbaar opgeleiden zijn op dit moment erg gewild, maar in de kredietcrisis tussen 2008 en 2013 verloren zij relatief vaker hun baan dan hoger opgeleiden, zo blijkt uit cijfers van het centraal bureau voor statistiek (CBS).

Een basisschooldocent staat voor de klas

Geen tekenen, maar rekenen: basisschooldocent Aya (29) ziet dat al het plezier voor de eindtoets moet wijken

Alleen ‘Cito-vakken’ krijgen de aandacht, ten koste van tekenen, techniek en zelfs aardrijkskunde. Lerares Aya (29) ziet het op haar basisschool.

Waarom verdient de zorg niet beter?

Sommige sectoren zijn daar minder gevoelig voor, zoals de zorg. Hier zijn de tarieven ook wat verbeterd, maar er is nog steeds een tekort. Waarom krijgen handen aan het bed dan niet beter betaald dan theoretische beroepen?

Dat is een geval van vraag en aanbod: zegt Vrieselaar. Een chirurg heeft de capaciteiten om ook de opleiding te kunnen doen van een verpleegkundige, maar niet iedere verpleegkundige had ook geneeskunde kunnen doen. En dat creëert schaarste. Daarom blijft het salaris van de ene hoger dan van de ander.

Dan nog blijft een mbo-opleiding een goede keus. Maar Vrieselaar snapt het als leerlingen toch voor hbo of universiteit kiezen, ondanks de brief van Dijkgraaf. En hij wijst dan op een sector die je niet meteen zou verwachten: een beroep als docent.

“Je kijkt voor een studiekeus vaak naar drie dingen: het startsalaris, baanzekerheid en doorgroeimogelijkheden. En als leraar heb je inmiddels een goed startsalaris en baanzekerheid”, zeg hij. “Je groeit daarna alleen niet zo veel meer. Maar wil je zekerheid? Kies onderwijs.”

Praktijk in het onderwijs

Talent gemist op school

Overzicht hoge en lagere bruto uursalarissen

(bron: ROA)

MBO
- Schoonheid en haarverzorging €14,90
- Landbouw en natuur €15,90

- Techniek, bouw en procesindustrie €24,2
- Elektro- en installatietechniek €25,8

HBO
- Kunst, taal en cultuur €21,7
- Horeca, vrije tijd en faciliteitsmanagement €23,2

- Transport en logistiek €29,50
- Elektrotechniek €32


Master:
- Kunst €27,1
- Onderwijskunde en pedagogische wetenschappen €27,9

- Wis-, schei-, natuurkunde en geologie €36,6
- (dier)Geneeskunde en tandheelkunde €38,2

Wil je op de hoogte blijven van dit onderzoek?

Elke week sturen we je onderzoeksverhalen, tips van de redactie, en verhalen die je nog van ons kan verwachten.

Makers