“Het virus is volledig uit de hand gelopen in de verpleeghuizen. Het kabinet heeft de hele ouderensector vergeten toen werd nagedacht over hoe we ons moeten beschermen tegen het coronavirus. En dat maakt me boos als ik nu naar de situatie kijk”, zegt Bert Keizer. Hij is specialist ouderengeneeskunde. We spreken hem voor ons onderzoek naar Mantelzorg in tijden van corona.

Veertig procent van de verpleeghuizen besmet

Keizer is aangedaan door het grote aantal besmettingen in de ouderenzorg. In meer dan veertig procent van de verpleeghuizen in Nederland blijken bewoners besmet te zijn. “Ik word er echt pissig van. Er is vooral naar die 1400 intensivecarebedden in de ziekenhuizen gekeken. Maar in de ouderenzorg zijn 61.000 (!) bedden met juist de meest kwetsbare mensen. Verzorgers hebben veel te weinig beschermend materiaal gekregen.” Het gevolg is dat al weken nauwelijks mantelzorgers op bezoek mogen komen.

Zelfs de schoonmaakster loopt onbeschermd rond

We hebben verhalen binnengekregen van mantelzorgers die nu al bijna twee maanden niet bij hun geliefden zijn geweest. Het onbegrip is groot vooral omdat ook mantelzorgers zien dat het beschermingsmateriaal niet op orde is waardoor de problemen zijn ontstaan. Zoals Kitty Lancel, wiens man Martin na een hersenbloeding in een verpleeghuis terechtkwam. Hij zit in een rolstoel en heeft afasie, waardoor hij nauwelijks kan communiceren met woorden. Kitty: “Ik ben nog de enige die begrijpt wat hij bedoelt. We hebben samen een eigen taaltje ontwikkeld waardoor ik hem wel versta.” Maar juist zíj mag niet naar binnen. “Ik word er kwaad van. De verpleging loopt in en uit zonder mondkapje en zelfs de schoonmakers komen onbeschermd binnen, waarom kan ik dan niet bij hem op bezoek? Ik zit ook al weken in zelf-quarantaine.“ Ook haar kinderen en kleinkinderen heeft ze al die weken niet gezien.

Ook verpleegkundigen zélf lopen risico

“Ik begrijp die mantelzorgers als ze vinden dat hun geliefden te weinig beschermd worden tegen het virus. Dat verwijt is volledig terecht”, vervolgt de specialist ouderengeneeskunde, Bert Keizer. “Maar die verzorgenden doen hun uiterste best met de weinige middelen díe ze hebben. En ook zij lopen zelf grote risico's. Er zijn zelfs verpleegkundigen die daarom ontslag hebben genomen. Die hebben gezegd: ‘Ik ga mezelf niet aan dit risico blootstellen, tabee’.”

Duivelse dilemma’s

Verzorgenden staan voor duivelse dilemma’s door het tekort aan materieel. Zoals een verzorgende uit het zuiden van het land met een oom met een ernstige coronabesmetting in het ziekenhuis. “Mijn oom in het ziekenhuis met corona aan zijn lot overlaten kon ik niet. Zijn kinderen zaten op dat moment in quarantaine en zijn vrouw vocht in een revalidatiecentrum tegen lymfeklierkanker. Elke dag ging ik even naar hem toe, zónder dat ik ook daar beschermingsmateriaal kreeg. Tuurlijk, ik hield afstand en ik waste mijn handen maar het voelde niet goed.” Ze geeft op haar werk, een verpleeghuis, aan dat ze elke dag bij een coronapatiënt op bezoek gaat. “Maar, kreeg ik als antwoord, zolang ik geen verschijnselen vertoonde kon ik gewoon komen werken. ‘Iedereen kent wel iemand met corona’, zei mijn leidinggevende.”

Blijft de deur op slot?

Hoe lang houden de verpleeghuizen hun deuren gesloten? Want ook al worden ouderen zo behoed voor het virus, het gemis van hun familie is groot en ook dat is van (slechte) invloed op hun welzijn en hun kwaliteit van leven. De angst om alleen te moeten sterven is reëel nu het aantal besmettingen in de verpleeghuizen oploopt en de politiek nog geen antwoorden heeft op de tekorten. Een corona-uitbraak in verpleeghuizen maakt veel slachtoffers. “Hoe moeilijk het ook is om geen bezoek toe te laten, we weten dat het noodzakelijk is om onze ouderen zo goed mogelijk te beschermen", zei premier Rutte in de persconferentie. Samen met deskundigen uit de ouderenzorg komt hij tot de conclusie dat de strenge bezoekersregeling dus voorlopig nog niet versoepeld kan worden.

Verontwaardigd

Bert Keizer maakt zich zorgen om een langdurige lockdown.“Ik weet niet hoe lang mantelzorgers dit gaan volhouden en ook de mensen in de verpleeghuizen zelf. Ik kan me voorstellen dat sommigen zeggen: ‘Sorry deze prijs is te hoog. Geef mij het risico maar op corona. Of ik neem moeder wel mee naar huis.' De druk op de verpleeghuizen zal toenemen om de deur weer op een kier te zetten voor mantelzorgers.” Keizer wil dat de sector veel harder de alarmbellen luidt. “Men heeft de verpleeghuiswereld op een afschuwelijke manier veronachtzaamd ondanks alle waarschuwingen. We moeten daar diep verontwaardigd over zijn.”