Je kan er klauteren op bomen, hutten bouwen, rondrennen door duinzand. Spelen en de natuur leren kennen, het ‘Monkeybos’ in natuurgebied Meijendel bij Den Haag is er precies voor bedacht. En terwijl dit een stiltegebied is, nodigen bustes van apen je eerder uit voor iets anders: hier kan je de beest uithangen.

“Natuurlijk is het ook leuk”, zegt Adriënne d’Engelbronner, die in de buurt woont en ook haar kinderen meenam naar dit bos. Ze wandelt met Pointer door het bos. Volgens haar is het mooi, leerzaam, aantrekkelijk. Alleen is het scheef dat je dit in beschermde natuur doet, en het bezoek lijkt alleen maar meer te worden.

Ze neemt ons mee naar het begin van het park, waar een plattegrond staat van het gebied. Een speelbos, een pannenkoekhuis, een informatiecentrum. Wandelpaden, fietspaden. “Dit is er allemaal bijgekomen”, zegt ze en wijst naar alle locaties in dit duingebied. “Er wordt langzaam gewerkt aan een pretpark met het thema natuur.”

Overheid beschermt wel en niet

Dat voelt wat vreemd, hier in dit duingebied tussen de Noordzee, Wassenaar, Den Haag en Katwijk. De overheid bepaalde dat dit een Natura2000 gebied is. Beschermde natuur dus, zoals bijvoorbeeld ook geldt voor de Waddenzee en de Veluwe.

Maar waar de ene overheid zo de natuur wil behoeden, staat een andere juist exploitatie toe. Wettelijk kan dat, merkte d’Engelbronner toen ze de stichting Hart van Meijendel oprichtte en in de papieren dook. Je mag bijvoorbeeld in een beschermd natuurgebied een pannenkoekhuis runnen. Maar je moet wel hebben uitgezocht dat je daarmee geen schade aanricht.

Je mag je eigen rapport schrijven

En daar zit spanning. Want wie bepaalt of je schade aanricht? Dunea -  de beheerder van het gebied – zette hun eigen ecoloog aan het werk die opschreef wat wel en niet kan. Kinderen speelden al veel langer op deze plek in de natuur, stelt de beheerder. Dan is het "bestaand gebruik" dus maak er dan ook maar een echte speelplek van. Zo kun je de aanwas van bezoekers in goede banen leiden. Kwetsbare natuur zit aan de randen van het gebied, dus die sluit je goeddeels af. Schrijf dat in een rapport en dan mag het.

Maar burgers betwijfelen of dit wel klopt. Lok je zo niet veel méér bezoek het natuurgebied in? Ze trokken naar een controlerende dienst van de provincie (omgevingsdienst) om dit uit te zoeken. Die dienst stelde vast dat de bewoners eigenlijk niet hierover mogen klagen. De meesten wonen te ver weg en daarmee is je klacht niet-ontvankelijk.

Ook de stichting van Adriënne, Hart voor Meijendel, verloor dit verzoek. Volgens de omgevingsdienst heeft haar stichting zich niet actief genoeg ingezet voor het gebied en daarmee ben je wederom ‘niet-ontvankelijk’. Al liet de dienst toch weten dat het van mening is dat Dunea de eigen plannen goed heeft onderbouwd.

Het laat omwonenden verward achter. Je moet eigenlijk zelfstandig een ánder rapport laten opstellen, verzucht d'Engelbronner. Maar waar haal je als burger de expertise en het geld vandaan om een contra-rapport te laten maken?

Miljoenen bezoekers

En zo groeit het bezoek naar dit duingebied, tot inmiddels zo’n 3 miljoen per jaar voor het hele duingebied, zo blijkt uit cijfers van de provincie. Dunea zelf ziet een lichte stijging en laat weten dat er nu 1,1 miljoen bezoekers per jaar Meijendel in gaan. De beheerder geeft toe hier ook mee te worstelen. “We hebben niet zo veel natuur in Nederland”, zegt Bart van Engeldorp Gastelaars, bioloog bij Dunea. “Dus alle recreatie, dat moet ook in beschermde natuur plaatsvinden. En dat knarst af en toe.”

Al kan je het ook opzoeken, denkt Adriënne en somt het aanbod op. “500 gratis parkeergelegenheden, een superleuk pannenkoekenrestaurant, allerlei speelgelegenheden. En dat in Zuid-Holland, waar een heel groot te kort is aan recreatiegrond. Je maakt het zo wel aantrekkelijk. Wij vragen ons dan af: waar ligt de grens?”