Hierdoor zitten minstens 100 bewoners met een huis dat slecht is afgewerkt, waar het lekt of met scheve vloeren. Soms is zelfs de aannemer vertrokken bij een huis waar de sloop al begonnen is. “Dit is denk ik het topje van de ijsberg”, zegt advocaat Jewan de Goede tegen Pointer. Hij vertegenwoordigt meerdere huiseigenaren die hiermee te maken hebben.

Eén van de bewoners waarbij het helemaal misgaat, is Sandra Wolters. Haar woning, die niet aardbevingsbestendig was, is gesloopt en vervangen door een nieuw huis. Ze woont er alleen nog niet, het staat al twee jaar leeg. De woning is opgeleverd met een scheef gestorte ondervloer in de woonkamer. Op sommige plekken is het hoogteverschil wel 17 millimeter. “Hier is het –5, daar is het –9, en daar weer –7 millimeter", vertelt Sandra als ze ons rondleidt. Het probleem is ook al 2 jaar bekend bij de NCG, de opdrachtgever van de bouw. Maar een oplossing komt er niet. Tot overmaat van ramp krijgt ze ook nog een lekkage in de nieuwe woning, waardoor de muur nu opnieuw gesausd moet worden.

Depressief geworden van versterkingsellende

Sandra woont sinds de sloop van haar oude huis, nu in totaal al 4,5 jaar geleden, in een hele kleine noodwoning. “Het is gewoon echt een klote tijd”, vat ze samen. “Ik ben echt door een diep dal gegaan en depressief geworden. Ik had medicatie nodig om deze periode door te komen.” Het contact met de NCG heeft ze als zeer frustrerend ervaren. Soms reageerden ze maanden niet en daarna beloofden ze van alles, maar ze kwamen niks na. Zicht op een oplossing is er nog steeds niet.

Onderzoek toont alarmerende resultaten

En Sandra is niet de enige. Onze redactie dook in honderden versterkingsdossiers en werkte samen met meerdere bouwkundigen, contra-experts, advocaten en juristen. De resultaten zijn alarmerend: in rapporten die moeten bepalen of huizen veilig zijn, staan regelmatig foto’s van andere woningen, foute plattegronden en onjuiste aannames.

Om deze reden is het Adviescollege Veiligheid Groningen op verzoek van staatssecretaris Van Marum nu een onderzoek gestart naar de kwaliteit van de versterkingsrapporten. Pointer ontdekte dat er in 114 dossiers waar de versterking al van start is gegaan, ook fouten worden gemaakt in de uitvoering. Bewoners zoals Sandra blijven achter met de gebreken aan hun huis, die nog niet zijn opgelost.

Beschimmelde muren na versterking

Ook Agnes Blaauw moest opnieuw haar huis uit, nadat de gevel van haar huis was versterkt. Tijdens een stevige regenbui lekt het water bij het raam de woonkamer in. Met name in de winter is de binnenmuur constant nat, waardoor er nu een grote schimmelplek is ontstaan. Agnes hoopt dat de aannemer die de NCG in de hand heeft genomen om de gebreken te herstellen, binnen een paar weken aan de slag gaat.

Herstel kost 100.000 euro

In Steendam is het huis van Klaas en Hilda Spithoff zó slecht versterkt, dat binnen eigenlijk alles opnieuw gedaan moet worden. Een bouwkundige laat weten dat de herstelwerkzaamheden maar liefst 100.000 euro gaan kosten. Eigenlijk ging alles hier fout: er werd chemisch afval in de tuin gedumpt, de deuren werden meegestort in het beton, de muren staan scheef en al het stucwerk staat bol. “Het golft zo erg, het net lijkt op de bodem van de zee”, verzucht Hilda. Dat ze teleurgesteld zijn in de NCG is een understatement. “Wij moesten zelf toezicht houden tijdens de bouw, maar we zijn natuurlijk geen bouwkundigen. De projectleider van de NCG was grotendeels afwezig.”

NCG: ‘het zijn geen enkele gevallen’

NCG-directeur Marieke Ferwerda is inmiddels teruggekomen op een uitspraak die ze eerder dit jaar deed. Ze zei toen tegen Pointer dat het ‘in enkele gevallen’ bij de versterkingsoperatie misgaat. Nu spreekt ze van ‘meerdere gevallen’.

“We erkennen dat we fouten hebben gemaakt en nemen deze signalen zeer serieus,” laat een woordvoerder van de NCG in een reactie weten. “Diverse onderzoeken – waaronder de Parlementaire enquête gaswinning Groningen – hebben blootgelegd dat de belangen van Groningers jarenlang structureel zijn genegeerd en bewoners zijn vermalen door het systeem. Wij zetten ons intensief in om onze werkwijze steeds te verbeteren en bewoners nog meer centraal te stellen. Dit betekent onder andere dat we onze processen vereenvoudigen en de communicatie met bewoners verbeteren. Deze veranderingen zijn helaas niet van vandaag op morgen gerealiseerd, maar dit heeft onze volle aandacht en hoogste prioriteit.” Op individuele zaken wil de NCG niet inhoudelijk reageren.

Woestmakende resultaten

Kamerlid Sandra Beckerman (SP) noemt de vele fouten ‘woestmakend’. “Nadat het parlement het zwaarste middel heeft ingezet, de parlementaire enquête, gaat het nog steeds zo gruwelijk mis voor zoveel gedupeerden.” Ze noemt de ‘monsterlijke bureaucratie’ als oorzaak waarom het zo vaak mis gaat. Volgens haar is er maar één oplossing: het systeem omgooien en radicaal opnieuw beginnen. Ze gaat hiervoor pleiten in de Tweede Kamer. Staatssecretaris Eddy van Marum laat al aan Pointer weten dat hij hier geen voorstander van is, omdat dit voor nog meer vertraging zal zorgen.

Bekijk de uitzending van Pointer 'Naschokken in Groningen' op zondag 8 juni, om 22:20 uur op NPO2.