Het is dinsdagvond 20.44 uur als de groepsapp met ouders van kinderdagopvang Fantaziehuis ’t Weiland ontploft. “Toevallig nog andere ouders die vandaag gebeld zijn door het kdv ivm personeelstekort?”, vraagt Marit Hester. Ze heeft net gehoord dat haar zoontje Brandt per augustus niet meer terechtkan bij zijn kinderdagopvang in Utrecht. “Huh, hoe kan dat nou zomaar?”, vraagt iemand. Een alleenstaande ouder appt: “Mijn hele dag is verpest! Micha* zit drie dagen en mag vanaf augustus niet meer komen. Ik werk gewoon 4 dagen”. En zo gaat het nog wel even door.

Een paar dagen eerder ontvangen alle ouders van locatie ‘t Weiland een mail waarin de organisatie meldt dat er deze zomer groepen moeten sluiten. Door het vertrek van een aantal medewerkers en de vakantieperiode lukt het niet om alle gaten in het rooster te vullen. Kinderen uit groepen met namen als de kikkertjes, konijntjes en biggetjes moeten op sommige dagen thuisblijven. Maar dat er voor sommige kindjes vanaf augustus helemaal geen plek meer is, is voor ouders dan nog onduidelijk.

“Wij dachten dat het daarbij bleef, tot ik op dinsdag uit het niets een belletje kreeg dat Brandt per augustus niet meer kan komen”, vertelt Marit. “Er is ook niet eens gevraagd of we een dag minder kunnen afnemen of kunnen schuiven met dagen.”

Onduidelijk hoeveel ouders gedupeerd

“We hebben inderdaad tegen een aantal ouders moeten zeggen dat er geen plek meer is”, laat Fantaziehuis-manager Karen van der Vorst weten. Fantaziehuis is de vierde kinderopvangorganisatie waarvan deze maand bekend wordt dat ze lopende contracten ontbindt vanwege een gebrek aan pedagogisch personeel. Eerder zegden Ska Kinderopvang de opvang van ruim 200 kinderen uit Amersfoort op en ook Nummereen uit Brabant nam afscheid van een aantal kinderen in de bso. Ook Kinderopvang Ludens in Utrecht zegt contracten op. Bij hen hebben de oudste meest zelfstandige kinderen na de zomer geen opvangplek meer.

Van hoeveel kinderen Fantaziehuis per 1 augustus afscheid neemt kan de organisatie op dit moment nog niet inschatten. “We nemen nu alle locaties onder de loep en kijken hoe we terug kunnen naar een stevig fundament. Op sommige locaties volstaat een herindeling van groepen, een wisseling van dagen of kunnen we bijvoorbeeld op vrijdag dicht.” In de regio Utrecht, waar ruim een derde van de 70 ‘Fantaziehuizen’ staan, is het personeelstekort het grootst. “Maar op Urk openen we binnenkort nog een nieuwe locatie, daar is personeel geen probleem”, stelt Van der Vorst.

Daar heeft Marit helaas geen boodschap aan. Over 4 weken zit zij op dinsdag en donderdag met een opvangprobleem. “Mijn ouders wonen op 45 minuten rijden en alle kinderdagverblijven en gastouders in de buurt zitten hartstikke vol, dus ik heb geen idee hoe we dit moeten gaan opvangen.”

Ouders willen bijspringen – maar mogen niet

Samen zoeken de ouders in de appgroep naar manieren om hun plek bij de opvang te behouden. Is er niemand met een pedagogische achtergrond in de groep die kan bijspringen op de opvang? Al is het alleen maar om broodjes te smeren en luiers te verschonen, en zo de leidsters te ontlasten.

“Het is een probleem van het hele kinderdagverblijf en we moeten het met zijn allen oplossen vind ik”, oppert iemand. De oproep vindt veel gehoor. “Ik kan ook op de woensdagen bijspringen en heb 1 jaar stagegelopen op het KDV”, appt een ouder. “Ik kan ook af en toe bijspringen en mijn partner ook. Geen ervaring in kdv alleen”, appt Marit. “Ze kunnen ons ook een cursus aanbieden, kinder EHBO etc.”, zegt een ander.

Van der Vorst noemt de betrokkenheid van de ouders ‘fantastisch’, maar wijst meteen op allerlei praktische bezwaren. “Dat mag helemaal niet. We zijn als kinderopvangorganisatie aan strenge wettelijke kaders gebonden.”

Meer ruimte voor student-werknemers

Eerder deze week werd bekend dat de sector 2 jaar langer gebruik mag maken van de tijdelijke maatregelen die bedoeld zijn om de werkdruk voor pedagogisch medewerkers te verlagen. Vanaf januari mochten kinderopvangorganisaties tijdelijk meer werknemers-in-opleiding inzetten (maximaal de helft, in plaats van een derde) en werd het toezicht versoepeld. De versoepelingen golden aanvankelijk voor een periode van een half jaar, maar worden nu verlengd tot juli 2024.

Hoewel veel kinderopvangorganisaties gebruikmaken van de verruimde mogelijkheden om student-werknemers in te zetten, heeft dit niet altijd het gewenste effect. Coulanceregelingen die zijn bedoeld om de werkdruk voor medewerkers in de kinderopvang te verlagen kunnen op de vloer juist de werkdruk verhogen, ziet Van der Voort. “Omdat je meer met mensen in opleiding mag werken bijvoorbeeld, maar die zijn natuurlijk nog aan het leren. Dat kost ook tijd en aandacht.”

Ondanks de versoepelende omstandigheden groeit het personeelstekort. Had vorig kwartaal 66 procent van de kinderdagopvang een tekort aan personeel, nu is dat 72 procent. Dat blijkt uit de kwartaalpeiling van Kinderopvang werkt!

*Micha is een gefingeerde naam om de privacy van gedupeerde ouders uit de appgroep te beschermen. De echte naam is bij de redactie bekend.