Er is veel onrust in het Groningse dorpje Warffum. Eind vorig jaar maakte minister Hermans bekend dat ze de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) opnieuw een vergunning wil geven om tot 2032 gas te winnen onder het dorp. Ruim 1100 Groningers hebben de minister nu opgeroepen alsnog af te zien van de vergunning. Ze vragen ook om een nieuw veiligheidsadvies van toezichthouder Staatstoezicht op de Mijnen (SodM). Inspecteur-generaal Kockelkoren van de SodM zegt tegen onderzoeksplatform Pointer (KRO-NCRV) dat ze nu ook een ander advies zouden afgeven. De SP wil nu een debat en een nieuwe stemming in de Tweede Kamer over de gaswinning.

In 2022 vroeg de NAM een vergunning aan om nog 8 jaar door te gaan met gaswinning uit het Warffumveld. Datzelfde jaar gaf het SodM groen licht voor de vergunning aan de NAM, nog voordat de parlementaire enquêtecommissie de vernietigende conclusies over het gasbeleid presenteerde. “We keken destijds vooral naar de technische aspecten”, vertelt Kockelkoren. “Wat is de kans dat bij Warffum het veld gaat beven? En als het gaat beven, wat is dan de kans dat er schade ontstaat?” En die kans schatten ze in als: laag.

Kijken naar gevolgen voor gezondheid

Maar toen werden in 2023 de uitkomsten van de parlementaire enquête gepubliceerd. Eén van de belangrijkste conclusies was dat de veiligheid, de gezondheid en het welzijn van de Groningers onvoldoende zijn meegenomen in de besluitvorming over de Groningse gaswinning. “Het was een heel indringend rapport. Zodanig, dat we onze manier van adviseren zijn gaan aanpassen”, aldus de inspecteur-generaal. Ook de maatschappelijke onrust wordt nu dus meegenomen in de adviezen aan de minister. Dit gebeurt nu voor het eerst bij het verzoek van de NAM om gas te winnen uit de voormalige opslag van Gronings gas bij het Drentse Norg.

Voor de Warffummers komt dit echter te laat. Het SodM kan niet zeggen of de politieke uitkomst anders was geweest als de gevolgen voor de gezondheid en het welzijn van de inwoners wel was meegewogen in het advies. “We zouden nu breder kijken, niet alleen naar de gevolgen van de gaswinning uit het kleine Warffumveld, maar ook naar de impact die bewoners al ervaren door de vroegere gaswinning uit het Groningenveld. Maar of het bij Warffum tot een andere uitkomst had geleid, durf ik niet te zeggen”, stelt de toezichthouder.

Gaan onze 216 ‘kleine' gasvelden de teruggeschroefde gasproductie in Groningen compenseren?

Gaan onze 216 ‘kleine' gasvelden de teruggeschroefde gasproductie in Groningen compenseren?

Voor de inwoners van Warffum is het in ieder geval reden genoeg om de minister nu op te roepen een nieuw advies te vragen aan de toezichthouder, voordat ze een definitieve beslissing neemt over de vergunning. “Wij vinden het onacceptabel dat de minister zich baseert op een advies waarvan de auteur heeft laten weten het niet meer als actueel te beschouwen”, staat in de brief aan de minister.

Sandra Beckerman van de SP heeft naar aanleiding van de uitspraken van Kockelkoren nu een nieuw debat in de Tweede Kamer aangevraagd over de gaswinning. Eerder stemde het parlement in met een nieuwe vergunning voor gaswinning in Warffum. “Maar toen was voor sommige partijen het positieve advies van de SodM het enige argument”, aldus Beckerman. Ze wil nu dat Kamerleden opnieuw stemmen over de nieuwe vergunning. De SP heeft zelf destijds tegen de gaswinning gestemd.

Mentale schade

De mogelijke verlenging van de vergunning om gas te winnen valt niet te begrijpen voor de dorpsbewoners, waarvan het overgrote deel bevingsschade aan hun huis heeft opgelopen. Een deel van deze woningen is nog steeds niet gerepareerd en veel bewoners zitten vast in ingewikkelde schade- en versterkingsprocedures. Inmiddels is de schade niet alleen meer fysiek. Ook mentaal heeft de mogelijke voortzetting van de gaswinning een enorme impact, vertelt Erik de Graaf van actiegroep Warffum Alert. “De aardbevingen hebben veel kapotgemaakt. Het is bij veel mensen naar binnen geslagen.” Bewoners zijn er letterlijk ziek van geworden, ziet hij om zich heen. “Mensen zijn murw en hebben het vertrouwen volledig verloren.”

Ook de toezichthouder, die regelmatig met bewoners in de provincie spreekt, ziet wat het optreden van de overheid door de jaren heen voor gevolgen heeft. “De onzekerheid die mensen hebben, de bureaucratie die ze ervaren, de stress die dat met zich meebrengt, voor zo’n lange tijd”, stelt Kockelkoren. “Dat werkt door in de gezondheid. Er zijn ook duidelijke indicaties, op grond van onderzoeken die zijn gedaan, dat mensen vervroegd komen te overlijden.”

Marinus en Ina wachten op een besluit

De tol van onzekerheid in Groningen: ‘Het leven is voor mij op dit moment niet leuk’

Veel huizen in Groningen zijn door aardbevingen beschadigd en onveilig, en bewoners leven al jaren in onzekerheid of hun huis versterkt zal worden. Zo ook Ina en Marinus.

Bewoners naar de rechter

De actiegroep Warffum Alert laat het er in ieder geval niet bij zitten. De eerste spandoeken tegen de gaswinning duiken alweer op in het dorp. En als de minister definitief besluit de gaswinning in het dorp langer toe te staan, zijn ze voornemens naar de rechter te stappen. “Ereschuld”, verzucht Erik, “het is een mooi woord, maar het staat of valt erbij of het wordt nageleefd. Het is een leeg begrip geworden.”

Naast de bewoners hebben ook de gemeente het Hogeland, waar Warffum onder valt, de provincie Groningen en het plaatselijke waterschap de minister opgeroepen de vergunning voor de gaswinning niet af te geven. Na het lezen van alle zienswijzen zal minister Hermans hoogstwaarschijnlijk dit jaar nog een definitief besluit nemen.

Kijk de uitzending van Pointer over de versterkingsrapporten hieronder terug:

Aflevering header
30 min 36 s

De versterking van de huizen in aardbevingsgebied Groningen verloopt moeizaam. De versterkingsadviezen van de Nationaal Coördinator Groningen, waarin staat of een huis wel of niet verstevigd moet worden, roepen vragen op. Pointer krijgt tientallen tips binnen van bewoners die zeggen dat er fouten staan in de versterkingsrapporten die ze ontvangen over hun eigen huis. Soms is er verkeerd gemeten of kloppen de tekeningen niet. Ook zijn de adviezen vaak niet goed onderbouwd en zijn ze ook niet te controleren omdat de berekeningen ontbreken. Kunnen bewoners er nog wel op vertrouwen dat ze in een veilig huis wonen?

Deel jouw ervaring

Ervaar jij zelf ook problemen met de versterking van je huis, of rondom de schadeafwikkeling? Laat het ons dan weten.

Deel jouw ervaring
Documentatie uploaden
CAPTCHA
Deze vraag is om te controleren dat u een mens bent, om geautomatiseerde invoer (spam) te voorkomen.

Bedankt, je tip is verstuurd

Wat gebeurt er nu met mijn tip?

Bedankt dat je de tijd hebt genomen om het tipformulier in te vullen. Je tip is verstuurd naar de redacteur van het onderzoek. Wij publiceren niets met naam en toenaam zonder contact met je op te nemen. Soms krijgen we zoveel tips binnen dat het ons helaas niet lukt om iedereen een persoonlijke reactie te sturen. We vragen je begrip hiervoor. 

Benieuwd naar de impact van eerdere tips?

Van kamervragen tot petities en maatschappelijk debat: samen met jou pakken we systemisch falen en onrecht aan. Benieuwd naar de impact van eerdere onderzoeken en ingezonden tips? Bekijk dan nu ons track record.

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Ontvang iedere week onze beste verhalen in je mailbox.

Makers

Stagiair

Samen komen we verder

Ons onderzoek begint bij jou. Heb jij een tip of ervaring die je met ons wil delen? Laat het ons weten!

Heb jij een tip of ervaring die je met ons wil delen? Laat het ons weten!

Documentatie uploaden
CAPTCHA
Deze vraag is om te controleren dat u een mens bent, om geautomatiseerde invoer (spam) te voorkomen.

Bedankt, je tip is verstuurd

Wat gebeurt er nu met mijn tip?

Bedankt dat je de tijd hebt genomen om het tipformulier in te vullen. Je tip is verstuurd naar de redacteur van het onderzoek. Wij publiceren niets met naam en toenaam zonder contact met je op te nemen. Soms krijgen we zoveel tips binnen dat het ons helaas niet lukt om iedereen een persoonlijke reactie te sturen. We vragen je begrip hiervoor. 

Benieuwd naar de impact van eerdere tips?

Van kamervragen tot petities en maatschappelijk debat: samen met jou pakken we systemisch falen en onrecht aan. Benieuwd naar de impact van eerdere onderzoeken en ingezonden tips? Bekijk dan nu ons track record.