Voor ons onderzoek naar Verzakte Huizen in Groningen nemen we contact op met Anne van der Sluis. Een tipgever mailt ons dat deze ingenieur in 2015 een rapport schreef waarin hij becijferde dat maar liefst 152.000 Groningse huizen versterking nodig hadden. Inmiddels spreekt de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) over 15.000 te versterken woningen. Terwijl er pas enkele honderden huizen versterkt zijn. Hoe zit dat?
Eerder schreven we over de wirwar aan loketten waar Groningers mee te maken hebben voor het afhandelen van schades. Dezelfde mist lijkt ook het programma voor het versterken van onveilige woningen te omgeven. Ingenieur Van der Sluis heeft zich er in 2015 in verdiept. Kan hij uitleggen hoe dit zit?
Uw rapport bracht nogal wat teweeg in 2015. De kosten van de versterking bleken boven alle verwachtingen uit te stijgen.
‘Er was veel beroering. Er kwam zelfs een second opinion vanuit de regering, maar daar kwam hetzelfde uit. Afbouwen van de gaswinning was de enige goede keuze.’
Sinds het rapport van ingenieur Van der Sluis met het aantal van 152.000 te versterken woningen, doken er diverse andere aantallen op. Voormalig Nationaal Coördinator Groningen, Hans Alders, had het eerder over 22.000 woningen die onderzocht moesten worden en 3.000 die niet aardbevingsbestendig waren. Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) bracht in de zomer van 2018 een advies uit waarin een aantal van 5.000 woningen te vinden valt, dat zo snel mogelijk versterkt moet worden. En inmiddels lezen we dat de NCG in een plan van aanpak schrijft dat het om ruim 15.000 adressen gaat, die in batches moeten worden versterkt.
Van 152.000 onveilige Groningse huizen in 2015 zijn we naar 15.000 in 2019 gegaan. Hoe kijkt u daartegenaan?
‘De aantallen hangen af van de normen die op dat moment gelden. Onze aantallen zijn gebaseerd op de NPR-richtlijn (een richtlijn van het Nederlandse Normalisatie Instituut (NEN) voor aardbevingsbestendig bouwen, red.) die destijds gold en de eisen die daarin stonden. Inmiddels is er een hoop veranderd. Als de eisen anders worden, wordt de uitkomst ook anders. Er is meer onderzoek gedaan, en er is natuurlijk door de minister besloten om de gaswinning af te bouwen. Daarmee worden de risico’s minder.’
Dus die aantallen kloppen wel?
‘De huidige aantallen kan ik niet beoordelen. Ik heb geen onderzoek meer gedaan. Maar het lijkt me wel laag. De sprong van 152.000 naar 15.000 is een grote.’
De aantallen kloppen niet? De sprong is te groot?
‘Dat kan ik niet zeggen. Zoals gezegd: ik heb geen onderzoek gedaan. Het is meer een gevoelskwestie – de getallen gaan heel erg op en neer. Dat roept bij mij vragen op.’
Wat vindt u van hoe het Versterkingsprogramma loopt?
‘Het gaat vooral ongelofelijk langzaam. Als je kijkt wat er feitelijk gebeurd is in die vier jaar… Het aantal dat versterkt is, is heel laag. Dat heeft ook te maken met belangen, denk ik. Het rommelt al vrij lang daar in Groningen met organisaties, rekenregels en aansturing die veranderen. En vertragen werkt in dit geval gunstig voor de te maken kosten: hoe langer het duurt, hoe minder huizen er versterkt hoeven te worden.’
De NPR ging destijds uit van ruime veiligheidsmarges. Omdat de kennis over aardbevingsrisico’s inmiddels groter is, kunnen smallere marges worden aangehouden, legt Van der Sluis uit. We zouden, kortom, beter weten welke huizen wel en welke huizen niet versterkt hoeven worden. Bovendien wordt aangenomen dat de aardbevingen af zullen nemen door het besluit de gaskraan dicht te draaien. Hoe langer we wachten hoe goedkoper de versterkingsoperatie dus wordt. Wie er niet bij gebaat zijn, dat zijn de Groningers. Die wonen nog altijd in onveilige huizen.
Jeuken uw handen niet als ingenieur?
‘We zijn met een paar nieuwbouwprojecten bezig in Groningen: hoe maak je nieuwe huizen aardbevingsbestendig? Maar er zullen nu gebieden zijn waar woningen niet aan de eisen voldoen, waar het veiligheidsniveau onvoldoende is. Dat hoort natuurlijk niet.’
