Aziatische landen sturen dikwijls plastic afval terug naar westerse landen. Het is dan te vervuild om te recyclen. Verscheept Nederland eigenlijk ook plastic afval voor recycling? We duiken erin voor ons onderzoek naar de Plasticplaag.
We vragen cijfers aan het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) over het recyclebare plastic afval dat we exporteren. De cijfers gaan over Nederlands afval, benadrukt de woordvoerder, niet over afval dat we importeren. Dat doen we namelijk ook, maar dat rekenen ze niet mee om dubbeltellingen te voorkomen.
50 miljoen kliko’s de grens over
Ons eigen plastic afval dus. En sturen we dat dan naar het buitenland? Jazeker, zo zien we in de cijfers van het CBS (hier te vinden). In 2018 was het 361 duizend ton plastic afval. Ter vergelijking: dat zijn meer dan 50 miljoen kliko’s aan plastic (1 kliko is zo’n 6 à 7 kilo) die de grens over gaan voor recycling. 683 duizend ton plastic afval werd in Nederland zelf verwerkt (2016). Ruim een derde van ons plastic afval gaat dus naar het buitenland voor recycling.
En waar gaat het naartoe? De grootste ontvangers waren in 2018 Europese landen als Duitsland, België en het Verenigd Koninkrijk. Maar we zien ook landen als Vietnam, Indonesië en Bangladesh in de lijst staan. Opvallend in de grafiek (hieronder) is de daling van de plasticexport naar China tussen 2010 en 2018. Dat heeft te maken met de stop die China zette op de import van plastic afval.
In juli 2017 kondigde de Chinese regering bij de Wereldhandelsorganisatie aan dat ze hun vervuilingsnormen zouden opschroeven en de grenzen sloten voor 24 afvalsoorten, waaronder kunststof. Er zat te vaak vuil en zelfs gevaarlijke stoffen bij het afval dat ze binnenkregen voor verwerking. Dat zorgde voor zoveel lokale milieuvervuiling dat China maatregelen moest nemen tegen buitenlands afval
Vervuild plastic?
En wat is dat dan voor plastic dat we verschepen? We vragen het Ben Kras, een grote Volendamse handelaar in, en verwerker van, afval. Hij stuurt zo’n 40 procent van zijn volume naar landen buiten de EU. Wat verscheept hij? ‘Bijvoorbeeld folies en kunststoffen van grote logistieke bedrijven.’ Dat zijn volgens Kras hoofdzakelijk gebruikte maar relatief schone, waardevolle stromen die zichzelf terugverdienen. Kan er ook vervuild plastic afval bij zitten? ‘Het zijn gigantische hoeveelheden en het is gebruikt. De vervuiling is beperkt, maar het is natuurlijk nooit 100 procent schoon.’
Waarom sturen we überhaupt ons plastic afval naar de andere kant van de oceaan? Kras: ‘Het is gewoon een businessmodel. Er is onvoldoende recyclingcapaciteit hier in Europa om het totale aanbod te kunnen recyclen. Daarom sturen we het ook naar andere landen. Die zien er waarde in en hebben gewoonweg behoefte aan de grondstoffen.’ Door de Chinese importban is ook Kras een groot deel van zijn afnemers kwijt. ‘Daarom zijn we nu zelf een fabriek in Oost-Europa aan het bouwen.’
En het vervuilde plastic in Azië, waar komt dat vandaan, denkt hij? ‘Dat komt uit landen die niet goed vastgelegd hebben dat huishoudelijke stromen goed terechtkomen. Wat uit de sorteercentra komt, verhandelen ze. Daar zit nog afval tussen.’ Het komt niet uit Nederland? ‘Voorzover ik weet niet.’
