Kris* heeft vijf jaar een Wajong-uitkering en verschillende baantjes gehad in de agrarische sector. ‘Maar ik kom niet echt vooruit,’ mailt hij. Kris wil graag volledig meedraaien en een volwaardig salaris verdienen. Zijn loonwaarde – de waarde van arbeid die iemand nog kan uitvoeren – is vijf jaar geleden echter vastgesteld op iets minder dan vijftig procent. ‘En dat wordt volgens mij kunstmatig zo laag gehouden, zodat de boeren een goedkope kracht aan mij hebben,’ zo stelt Kris.

Zelf vindt hij dat hij meer kan werken dan die vastgestelde vijftig procent. Hij leidt dat onder andere af uit het feit dat hij in de zomer fulltime bij een buitenlandse boer heeft gewerkt en dat dat geen enkel probleem was. ‘En daar werd ik ook gewoon goed betaald,’ zo voegt hij toe.

Een andere tipgever in dit onderzoek heeft ook zo zijn twijfels over de wijze waarop hij wordt ingezet. Ook hij is van mening dat hij meer aankan dan waarvoor de werkgever wil betalen. In de plaatselijke supermarkt kon hij vorig jaar starten als vakkenvuller. Na enkele weken voldeed hij - naar eigen zeggen- aan de afgesproken hoeveelheid werk. ‘En ook mijn teamleiders waren tevreden. En ik deed wat ik moest doen.’ Maar toen – na de proeftijd - zijn inzet werd bepaald bleek hij volgens de supermarkt en het UWV maar op halve kracht te kunnen meedraaien.

En daar begrijpt hij helemaal niets van. Hij heeft wel een mogelijke verklaring. 'De werkgever was daardoor gevrijwaard om een volledig cao-loon aan mij te betalen en kon nu gebruik maken van een loondispensatieregeling,’ vertelt hij. Dit houdt in dat de werkgever – in het geval van deze tipgever – maar vijftig procent van het cao-loon hoeft te betalen. De rest wordt door UWV en/of gemeente aangevuld tot de hoogte van de Wajong-uitkering. ‘Maar daardoor loop ik wel vijftig procent van mijn pensioenopbouw en allerlei andere sociale voorzieningen mis,’ aldus de tipgever.

* gefingeerde naam