‘Milieucriminaliteit,’ noemt Sijas Akkerman, directeur van de Natuur en Milieufederatie Noord-Holland (MNH) het vervuilende vliegverkeer. Hij verbaast zich erover dat de luchtvaart niet meer moet ondernemen om de luchtvervuiling terug te dringen. We komen met hem in contact voor het onderzoek Overlast vliegtuigen.

De zorgen die omwonenden van Schiphol bij ons melden over (ultra)fijnstof zijn Akkerman niet vreemd. ‘Ook wij horen van veel bewoners rond de luchthaven dat ze graag willen weten wat er precies allemaal in hun achtertuin aan (ultra)fijnstof rondzweeft.’ Hij legt uit dat de regio te maken heeft met een stapeling van vervuilende factoren. ‘Het is niet alleen Schiphol, maar ook industrie zoals Tata Steel en een grote hoeveelheid wegverkeer die zorgen voor ernstige luchtvervuiling.’

Oude dieselbussen

De luchtvaartsector kan veel meer doen om de vervuilende uitstoot te beperken, vindt Akkerman. De overheid en de luchthaven zouden dit meer moeten stimuleren. ‘Als je nu zou voorstellen om in Amsterdam weer met oude dieselbussen te gaan rondrijden, zou iedereen op zijn achterste benen staan. Maar als het over vliegverkeer gaat dan gaan er blijkbaar hele andere krachten spelen.’

Economische mythes

Oneigenlijke economische argumenten voeren bij de discussie over de groei van Schiphol volgens Akkerman de boventoon. Recent lanceerde zijn organisatie de site eerlijkovervliegen.nl waarop hij onder andere een aantal van die economische mythes probeert te ontkrachten. ‘Zo wordt er altijd gezegd dat als de luchthaven niet groeit dat slecht is voor de economie. Maar dat bestrijd ik. Ongeveer zestig procent van de passagiers die vliegen vanaf de Schiphol-vliegvelden gaat op vakantie, de zogenoemde pretvluchten, of op bezoek bij familie. Die dragen weinig bij aan de Nederlandse economie.'

‘Geef schone vliegtuigen voorrang’

Er zijn te weinig prikkels om de luchtvaart minder vervuilend te maken, vindt Akkerman. ‘Iedere vliegtuigmaatschappij mag op Schiphol landen, ook met de meer vervuilende vliegtuigen. Dat moet veranderen, geef schone vliegtuigen voorrang,’ zo stelt hij voor. Verder zou je volgens Akkerman luchtvaartmaatschappijen moeten stimuleren om de vloot sneller te vervangen voor schonere toestellen. ‘Door bijvoorbeeld een belasting op vervuiling te heffen en de normen bij te stellen. Op dit moment gaat de sector mee met de reguliere voortgang van de techniek. Maar dat kan veel sneller.’

‘In onze ogen is het onverstandig om Schiphol nog verder te laten groeien dan het plafond van 500.000 vluchten. En als je naar het klimaat kijkt dan zou je zelfs terug moeten naar 350.000 vluchten. Tenzij de vliegtuigmaatschappijen veel schoner gaan vliegen, maar dat zie ik de komende 10/15 jaar nog niet gebeuren.’

Onderzoek ultrafijnstof

Akkerman is blij met het onderzoek naar de gevolgen van ultrafijnstof voor de volksgezondheid door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). ‘Het duurt alleen nog wel lang voordat we daar de resultaten van hebben, die komen pas in 2021. Zolang we nog niet weten hoe schadelijk de uitstoot is van ultrafijnstof moet er niet gesproken worden over groei van de luchthaven,’ zo stelt hij.

Nieuwe woningen

Ook het bouwen van nieuwe woningen in het gebied rond Schiphol zou volgens Akkerman op een laag pitje moeten totdat er meer duidelijk is over de gezondheidseffecten. ‘Ik vind dat gemeenten hier vaak bestuurlijke zwakte tonen. Ze willen twee dingen tegelijk, wonen en vliegen. Dat gaat niet samen. Bovendien is er echt nog wel ruimte op andere plekken in de regio. Het vraagt alleen bestuurlijke moed om die andere plekken vrij te maken voor woningbouw.’

Nieuwsbrief

Op de hoogte blijven van dit onderzoek? Als je je hier inschrijft, stuur ik je eens in de twee weken een nieuwsbrief met de laatste ontwikkelingen.

Makers