Een overweldigend aantal vrouwen reageerde op de oproep van Pointer (KRO-NCRV) en meldden bij ons de plekken waar zij zich in Nederland onveilig voelen. Meer dan 7.500 vrouwen prikten een onveilige plek op de kaart en deelden hun ervaringen. “Een gevoel van veiligheid is een privilege dat de meeste mensen die zich als vrouw identificeren niet of nooit hebben gehad.”
Vrouwen ervaren de openbare ruimte anders dan mannen. Waar mannen recht en onbezorgd op hun doel aflopen, scannen vrouwen een ruimte om te zien of er mogelijk gevaar dreigt, blijkt uit onderzoek. Door de onveiligheid die vrouwen ervaren wordt hun wereld zelfs kleiner.
Oproep: prik jouw onveilige locaties op de kaart
Hoeveel kleiner is de wereld van vrouwen? Dat is Pointer aan het onderzoeken. En jij kan daarbij helpen. Help mee met ons onderzoek en vul de enquête in! In deze enquête kun je specifieke plekken aan ons doorgeven, zoals dat ene fietspad waar je je onprettig voelt. Maar je kunt ons ook vertellen over algemene plekken waar je je niet op je gemak voelt, zoals stations of parken. Laat het ons weten!
Parkeergarage
Een van de vrouwen die onze enquête Onveilige Plekken heeft ingevuld zegt als gevolg van intimidatie: "Mijn levenskwaliteit is achteruitgegaan. Ik wil de vrijheid hebben om ‘s avonds veilig over straat te kunnen."
Ook Eva vulde onze enquête in en kan hier over meepraten. Na een concert met haar zusje en een vriendin parkeert ze de auto ’s nachts in de parkeergarage bij station Arnhem aan de Willemstunnel, om in het aangrenzende hotel te overnachten. De parkeergarage blijkt een doolhof te zijn. Ze denken de auto dicht bij de uitgang te hebben gezet. Maar als ze door de deur heen willen, stuurt een bewaker hen de andere kant op. Hierna lopen ze voorbij een ongure man die opstaat en hen achterna begint te lopen. Plots begint de man zelfs te rennen. De drie vrouwen staan doodsangsten uit en zijn opgelucht als ze de uitgang op tijd hebben weten te vinden.
Na deze ervaring heeft Eva een tijdlang het idee dat ze mensen achter zich aan ziet rennen. Hoewel Eva deze parkeergarage liever ontwijkt, moet ze hier vaak zijn voor haar werk. Een collega reist dan met haar mee zodat ze zich veilig voelt.
Vrouwen nemen voorzorgsmaatregelen
Veel vrouwen nemen bepaalde voorzorgsmaatregelen wanneer ze zich in de openbare ruimte, zoals een parkeergarage, bewegen. Denk aan je sleutelbos tussen je vingers dragen, je fietskettingslot bij de hand houden, alert blijven, je drankje in de gaten houden, met iemand bellen, je live locatie delen en altijd een berichtje sturen als je weer thuis bent. Dit wordt ook wel safety work genoemd. Extra werk waar de meeste mannen niet over na hoeven denken.
Dit extra veiligheidswerk doen vrouwen niet voor niks. Uit onderzoek is gebleken dat meer dan de helft van de Nederlandse vrouwen slachtoffer is van grensoverschrijdend gedrag. Als een vrouw het slachtoffer was, was de ander vrijwel altijd een man. Het effect van deze intimidatie op een vrouw kan een groot gevoel van onveiligheid oproepen. Denk aan iemand die in een volledig lege bus naast je komt zitten, je lang en verlekkerd aanstaart en wijdbeens tegen jouw lichaam aan gaat zitten. Allemaal voorbeelden van intimidatie. Met als gevolg dat vrouwen minder vrijheid ervaren in de openbare ruimte.
In therapie
Ook Felicia haar vrijheid is ingeperkt door nare ervaringen. Ze ging vaak alleen op stap in Leeuwarden, waar ze altijd wel bekenden tegenkwam. Op een avond een aantal jaar geleden wordt er iets in haar drankje gedaan. Hoewel Felicia nog niet veel heeft gedronken, voelt ze zich plots totaal instabiel. Ze loopt de club uit en zoekt houvast op een stoepje. In plaats van dat iemand op dat moment aan haar vraagt hoe het met haar gaat en haar probeert te helpen, wordt ze door de bewakers weggestuurd. Een kennis van haar duikt op en geeft aan haar naar huis te brengen. Zonder met Felicia in te checken, laten de bewakers deze jongen haar in onstabiele toestand meenemen.
De jongen neemt haar mee naar zijn huis, waar hij haar verkracht. Het eerste gevoel dat dit bij Felicia oproept is schaamte en ze vertelt het in eerste instantie aan bijna niemand. Uiteindelijk besluit ze EMDR-therapie te doen, waardoor ze er inmiddels goed over kan praten. Sindsdien gaat Felicia niet meer alleen uit en al helemaal niet meer naar de desbetreffende club waar ze zich niet beschermd voelde door het personeel.
Verantwoordelijkheid bij mannen
De vrouwen uit onze enquête geven aan dat het ze zou helpen als openbare plekken veiliger worden voor vrouwen. Goede straatverlichting doet al veel bijvoorbeeld. Maar volgens feminist en directeur van DIADE, buro voor levensvraagstukken in Nijmegen, Diane Adams ligt de verantwoordelijkheid vooral bij mannen. “Vrouwen doen ontzettend veel om zichzelf veilig te voelen en zijn dit normaal gaan vinden. Ze hebben daardoor niet door hoe onvrij ze eigenlijk zijn. Ik hou er bijvoorbeeld van om in mijn eentje naar het bos te gaan, maar dat kan niet want dat is onveilig.” Volgens Diane zijn mannen zich er weinig bewust van en zouden ze dat meer moeten zijn. De vraag die volgens haar gesteld mag worden is: Wat ga jij doen om het beter te maken voor vrouwen?
Bekijk hieronder onze uitzending over straatintimidatie terug:
Wil je op de hoogte blijven van dit onderzoek?
Elke week sturen we je onderzoeksverhalen, tips van de redactie, en verhalen die je nog van ons kan verwachten.
