De afgelopen jaren hebben verschillende nieuwbouwprojecten last gehad van de Japanse duizendknoop. Bijvoorbeeld het Burgerijpad in Tilburg, De Marke in Roden en het Zuiderhof in Rotterdam. De grond waarop gebouwd moest worden, was vervuild met de exotische woekerplant.

Charlotte van Genderen zat al bij de notaris voor het passeren van de hypotheekakte om de koop van een eengezinswoning in de Rotterdamse nieuwbouwwijk Zuiderhof definitief te maken. Maar op het laatste moment sloeg de twijfel vanwege de Japanse duizendknoop toe. Uiteindelijk weet zij met hulp van een advocaat het contract te ontbinden. “Dat is natuurlijk een heel duur grapje geworden, maar die heeft ons er uiteindelijk wel onderuit zien te krijgen. Heel jammer, want het is een ontzettend leuk huis, maar we durfden het niet aan. De duizendknoop heeft ons uiteindelijk genekt”, vertelt ze telefonisch.

Volgens Charlotte had een aannemer aan de rand van de wijk de grond afgegraven en die vervolgens gebruikt om het bouwterrein te egaliseren. Charlotte van Genderen: “De duizendknoop zat in de bouwgrond waar de huizen op zijn gebouwd en er was eigenlijk niemand die kon vertellen wat voor effect dat later zou hebben.”

Het probleem van Charlotte van Genderen speelde in 2019. Verschillende bewoners die wel een huis hebben gekocht en die last hebben van de duizendknoop, zochten de media op. Als wij anno 2021 door de wijk het Zuiderhof lopen, is er op het oog geen duizendknoop meer te zien. En ook als we bewoners aanspreken, hebben de meesten geen last van de plant. Een enkeling trekt nog wel eens een scheut uit de grond - het blijft een hardnekkige woekeraar. In 2019 zijn de achtertuinen waar veel duizendknoop zat, aangepakt door de gemeente. Volgens Ekin Yazbahar van de gemeente Rotterdam is de Japanse duizendknoop in de wijk nu onder controle en wordt er gemonitord. “Af en toe komt er een klein plantje terug, maar die wordt dan gelijk bestreden.”

In het Drentse dorp Roden maakten omwonenden zich zorgen om het bouwterrein van een nieuwe school, OBS de Marke. In het gebied staat de Japanse duizendknoop en deze is ook in twee achtertuinen gevonden. “De angst was dat die duizendknoop zich door de bouw nog verder over het terrein en onze achtertuinen ging verspreiden. En bovendien zat de plant in het stuk grond waar de fundering moest komen”, aldus bewoner Dini Bosvelt.

Wie is nou eigenlijk verantwoordelijk?

Er bestaat nog geen wettelijk kader voor de bestrijding van de Japanse duizendknoop. Wie verantwoordelijk is, hangt daarom af van de afspraken die zijn gemaakt tussen bijvoorbeeld projectontwikkelaar, aannemer, huizenkoper of de gemeente. Dat is bij elk project weer anders.

Volgens Dini Bosvelt heeft het geholpen dat de zorgen van de bewoners werden gedeeld door de architect, de projectleider en de schoolleiding. Want de gemeente deed een belofte het bouwterrein schoon te maken. Maar de bewoners wilden dat ook de achtertuinen met Japanse duizendknoop werden aangepakt, aangezien uit onderzoek was gebleken dat de plant van het bouwterrein kwam. De gemeente ging overstag en inmiddels is alle vuile grond afgegraven en gezeefd. Dini Bosvelt: “Sinds een paar weken zijn we uit de problemen, maar daar hebben we met z’n allen veel moeite voor moeten doen.”