Al bijna 10 jaar worstelen Jolan en haar man met de gevolgen van de aardbevingen. Na heel veel mailen en bellen, kwam er in februari vorig jaar eindelijk een expert van de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) hun huis inspecteren, dat niet alleen heel veel scheuren heeft, maar ook heel erg aan het verzakken is. Terwijl andere huizen in Ten Boer, die veel minder scheuren vertonen, al gesloopt zijn. Onbegrijpelijk vindt Jolan dat ze zolang hebben moeten wachten op een inspectie.

Typologie-aanpak

Meer dan 26.000 huizen moeten mogelijk worden versterkt. Van in totaal 36 procent van deze huizen is nog geen opname of versterkingsrapport gemaakt. Om de beoordeling te versnellen of een huis wel of niet voor versterking in aanmerking komt, werkt de NCG sinds vorig jaar met de zogenaamde typologie-aanpak. Daarmee worden dezelfde soort woningen hetzelfde beoordeeld en niet meer één voor één afzonderlijk. Er zijn 30 verschillende type woningen vastgesteld door onderzoeksorganisatie TNO.

Maar wanneer komt het inspectierapport?

“Vijf en een half uur is de expert bezig geweest met het doorlopen van het huis. Het lijkt me dat je dan toch wel een beeld krijgt van de staat van het huis,” vertelt Jolan. De expert kwam echter tot de conclusie dat hun huis niet past binnen één van de 30 typologieën waar de uitvoeringsinstantie NCG nu mee werkt. Opnieuw onduidelijkheid, opnieuw mailen, bellen en wachten. Deze maand, bijna een jaar na de eerste inspectie horen ze of hun huis wel of niet volgens de typologie-aanpak kan worden beoordeeld. Is dit niet het geval dan moeten ze vervolgens 9 maanden wachten op een definitieve beslissing over wel of niet versterken.

Slopende verschillen

Het is vooral slopend omdat ze ook al heel lang bezig zijn met de vergoeding van de schade. De vergoeding van de bevingsschade -veroorzaakt door de aardbeving in 2018- loopt bijvoorbeeld nog steeds. Het Instituut Mijnbouw Groningen (IMG), de uitvoeringsinstantie verantwoordelijk voor het schadeherstel, beraamde deze schade op 18.000 euro. Veel te weinig naar het oordeel van Jolan. “Gelukkig hebben we een rechtsbijstandsverzekering en hebben we een advocaat in de arm kunnen nemen, veel mensen hebben die mogelijkheid helaas niet.” Eigen onderzoek door een onafhankelijk expert wees uit dat de schade 80.000 euro bedroeg: een groot verschil. In mei vorig jaar is er een hoorzitting geweest. “Eén van de scheuren in ons huis loopt van boven naar beneden. Weet je wat de tegenpartij glashard zei? De scheur boven het maaiveld wordt veroorzaakt door de aardbevingen, maar de scheur onder het maaiveld door slappe grond.”

Slappe grond of aardbevingsschade?

Zijn die verzakkingen echt de oorzaak van slappe grond? De deuren en kozijnen zijn gaan klemmen, een teken van verzakking, sinds de bevingen in 2012. Daarvoor gingen ze gewoon open. Vooral op de bovenverdieping van het huis is goed zichtbaar hoe erg het huis aan het verzakken is. “Die verdieping loopt helemaal scheef, de muur staat helemaal bol en dwars er doorheen loopt een horizontale scheur.” Van de onafhankelijke expert die ze hebben ingehuurd, hoorde Jolan dat die muur niet langer dan 2 jaar blijft staan. “Het IMG wordt hier niet heet of koud van hoor, ze zeggen dat die nog wel even blijft staan. Het lijkt ook wel of het woord verzakking in hun rapporten niet mag voorkomen. Maar weet je waar ik echt heel verdrietig van ben geworden? Dat mijn jongste zoon vervroegd het huis is uitgegaan mede omdat hij zich in zijn kamer op de bovenverdieping niet meer veilig voelde.”

Tot nu toe is in al die jaren hooguit 15% van het totale schadebedrag uitgekeerd. De schade hebben Jolan en haar man grotendeels hersteld door een tweede hypotheek op hun huis te nemen. Maar de scheuren die toen gerepareerd zijn, waren een jaar later alweer terug. “Het is echt de fundering van het huis die moet worden aangepakt,” zegt Jolan. Maar voorlopig is het dus wachten op een versterkingsrapport. Hun huis verkopen is geen optie want: wie gaat er een huis kopen dat aan het verzakken is en dat waarschijnlijk gesloopt moet worden? Verkopen is alleen mogelijk tegen een heel lage prijs met alle financiële gevolgen van dien. De onzekerheid over wat er met hun huis moet gebeuren ende onveilige situatie is gekmakend. “Ze spelen niet alleen met je fysieke veiligheid maar ook met je emotionele veiligheid.”