‘Wij begrijpen heel goed dat het moeten verhuizen bij veel bewoners heftige emoties oproept. Het is ingrijpend wanneer je je vertrouwde buurt moet verlaten,’ mailt woningcorporatie Vestia ons naar aanleiding van het verhaal van de bewoners uit de Tweebosbuurt in Rotterdam-Zuid.
Eerder spraken we met bewoners An Rook, haar echtgenoot Wim R. Leeuwis en Ahmed Abdillahi die al jaren in deze buurt in de Afrikaanderwijk wonen. Zij kregen anderhalf jaar geleden te horen dat hun verhuurder van plan was om te gaan slopen en daarom moesten zij hun sociale huurhuis uit. Dat weigeren ze tot op de dag van vandaag. Zij zijn in totaal met ongeveer 130 bewoners ‘over’, de rest, bijna 400 bewoners, zijn al vertrokken. Voor ons onderzoek Woonproblemen duiken we in de casus van de Tweebosbuurt.
Onzekere toekomst
Begin januari kwam alles ineens in een ander perspectief te staan. Waar eerder bewoners in dezelfde situatie waren gedagvaard door Vestia en de rechter de woningcorporatie in het gelijk stelde, sprak de rechter begin januari een ander vonnis uit. Tot ieders verrassing. Die stelde dat de woningcorporatie de herstructureringsplannen niet kan doorzetten, omdat de motieven daarvoor niet gegrond zijn verklaard. Blijdschap bij de nog zittende bewoners, hoewel ze onzeker blijven over hun toekomst.
Verrast
Woordvoerder Liesbeth Timmermans van Vestia reageert per mail: ‘We zijn verrast door de uitspraak van de kantonrechter over de Tweebosbuurt. Juridisch gezien is het een bijzondere situatie omdat eerder in een identieke zaak een ander vonnis is uitgesproken. In september kregen we namelijk te horen dat we de huurovereenkomsten van andere bewoners in de Tweebosbuurt wel mochten beëindigen.’
Het plan van Vestia was om 535 sociale huurwoningen van het totale aantal van 625 woningen in de Tweebosbuurt te slopen. Daarvoor in de plaats zouden 374 nieuwe woningen komen, waarvan 137 sociale huurwoningen. Dat betekent dat er 398 woningen in de sociale sector verdwijnen. De rechter zegt daarover: ‘Vestia heeft als corporatie de kerntaak om ervoor te zorgen dat personen in verband met hun lage inkomen goed en betaalbaar kunnen wonen.’ De rechter vindt dat de afname van het grote aantal sociale huurwoningen niet in overeenstemming is met die kerntaak.
Gemixte wijk
Als wij vragen waarom Vestia deze woningen wilt slopen, mailt Timmermans: ‘Om de problematiek in deze buurt op te lossen, is het nodig dat er meer balans komt qua mix van sociale en duurdere huurwoningen en koopwoningen. De nieuwe woonomgeving met een andere samenstelling moet eraan bijdragen dat opleidingsniveau, arbeidsparticipatie en woonkwaliteit van Rotterdam-Zuid in 20 jaar stijgen naar het gemiddelde van de vier grote steden in Nederland. Voor de woonomgeving stelden we vast dat een meer gemixte wijk wenselijk is. De uitkomst van deze wens is dat we inzetten op 1/3 sociale woningen, 1/3 vrije sectorhuur en 1/3 koopwoningen.’
Vestia geeft toe dat ze de wijk aantrekkelijk willen maken voor hoger opgeleiden, middeninkomens en ‘sociale stijgers’. Maar Timmermans zegt dat bouwkundige beweegredenen ook een rol spelen. De rechter oordeelde echter dat ook deze motieven niet gegrond zijn. En constateerde daarbij dat Vestia in de correspondentie aan de bewoners de indruk heeft gewekt dat de sloop van de woningen een voldongen feit is en de bewoners geen andere keuze hadden dan te verhuizen.
Ingrijpend
Op onze vraag aan Vestia of ze zelf vinden dat ze de bewoners er genoeg erbij hebben betrokken, mailt Timmermans: ‘Wij begrijpen heel goed dat het moeten verhuizen bij veel bewoners heftige emoties oproept. Het is ingrijpend wanneer je je vertrouwde buurt moet verlaten. We hebben met alle 535 huurders die moeten verhuizen persoonlijk gesproken. Wij hebben hen zo goed mogelijk geïnformeerd met als doel iedereen naar een passende andere woning te helpen. We geven informatie en advies en bieden de mogelijkheid tot het stellen van vragen en het bespreken van zorgen. Dat hebben we gedaan met kleinschalige informatiebijeenkomsten, met huisbezoeken, een spreekuur en de mogelijkheid voor persoonlijk of telefonisch contact.’
Bewoner An Rook vindt niet dat ze genoeg zijn betrokken bij de plannen: ‘Ze hebben veel huisbezoeken afgelegd puur om bewoners ervan te overtuigen om te vertrekken. En daar hebben dus veel buren van ons gehoor aan gegeven, want die voelden zich onder druk gezet.’ Ook de rechter stelt dat er in het (voor)traject op geen enkele wijze en op geen enkel moment sprake is geweest van het daadwerkelijk betrekken van de bewoners bij de ontwikkeling van de plannen voor de herstructurering. De plannen van Vestia vallen binnen de Woonvisie van de gemeente Rotterdam om meer betere en duurdere woningen te bouwen. Wat opvalt is dat daar een raadgevend referendum over is gehouden in 2016, maar die is ongeldig verklaard omdat de opkomst te laag was. Van de mensen die wel waren gekomen, had 71% tegen de plannen gestemd.
Hoe nu verder?
De oppositiepartijen hebben voor 30 januari een raadsdebat aangevraagd. Vestia heeft vanmorgen in een brief aan de 17 bewoners laten weten in hoger beroep te gaan. Van de 535 sociale huurders zijn er al 390 vertrokken. Ondertussen oogt de buurt als een sloopwijk met dichtgetimmerde ramen en verlaten woningen.
