‘Ik hoorde het toen ik 18 was in een gesprek met de kindercardioloog.’ Lysanne was daar onder behandeling vanwege een aangeboren hartafwijking. ‘Ik vond het heel erg om het toen pas te horen, terwijl de artsen het natuurlijk zelf allang wisten. Een vriendin van mij kreeg op hele jonge leeftijd een kind. En ook al was ik er toen zelf niet klaar voor, ik wist wel: ‘Dit is leuk, dit wil ik ooit ook’.' Maar door die haast vanzelfsprekende gedachte van “ooit word ik moeder”, gaat voor Lysanne op dat moment abrupt een streep.

Zwangerschap is voor Lysanne levensgevaarlijk

Maar de gedachten aan een kindje laten haar niet los. ‘Ik ben zelfs een keer per ongeluk zwanger geweest. Tegen beter weten in hoop je toch dat je het kunt houden.’ Maar Lysanne moet de zwangerschap afbreken. ‘Dat is heel wrang. Maar ik had geen keuze. Doordat ik bepaalde bloedverdunnende medicatie gebruik, gaat het kindje uiteindelijk dood. Maar als ik met de medicatie stop, overleef ik het zelf niet.’ Sinds een paar jaar is ze op zoek naar andere manieren om de vurige kinderwens die zij en haar vriend Jan (35) hebben, te vervullen. In deze zoektocht komen ze tot de conclusie dat zij daarvoor aangewezen zijn op een draagmoeder. ‘Ik heb mijn eitjes al laten invriezen. Daar is nu nog niks mis mee. Maar door mijn ziekte is er een kans dat ik vervroegd in de overgang kom. Ik neem liever het zekere voor het onzekere.’

‘Medisch gezien voldoen wij aan de strikte criteria’

Hoopvol vertrekt het Rotterdamse stel naar Amsterdam. Naar het VUmc, het enige ziekenhuis dat hoogtechnologisch, ofwel ivf-draagmoederschap aanbiedt. Tot nu toe hanteert het VUmc heel strenge criteria. Alleen als een vrouw geen baarmoeder heeft, een ernstige afwijking aan de baarmoeder heeft, of een zwangerschap levensbedreigend is, komen stellen in aanmerking. ‘In dat ene gesprek werd duidelijk dat wij met een draagmoeder en onze eigen genen een kindje kunnen krijgen. Want medisch gezien voldoen wij aan de strikte criteria. Dat wil niet zeggen dat het stoplicht voor ons nu op groen staat. Er volgt een psychische screening. En ook moet je zelf een draagmoeder meenemen. Dat is met de huidige wetgeving ingewikkeld.’

Zoektocht op internet

Bijna zeven jaar zijn ze nu al op zoek. ‘In onze kring van familie en vrienden beginnen mensen nu zelf aan een gezin. Ik heb geen vriendinnen die zelf een gezin hebben en verder geen kinderwens meer hebben, en dat is wel een vereiste voor een draagmoeder.’ Lysanne is aangewezen op internet, en de besloten Facebook-groepen waar wensouders en draagmoeders elkaar kunnen vinden. ‘We zijn wel met vrouwen in gesprek geweest. En één keer hebben we ook echt met iemand afgesproken. Uiteindelijk koos zij voor een ander stel.’ Lysanne probeert ondanks de teleurstelling relaxed te blijven. ‘Het is niet niks om zwanger te worden voor iemand die je niet kent. Het is belangrijk dat het gevoel goed is. Je moet echt je hart volgen. We nemen dat niemand kwalijk.’

Wet aanpassen

Al zijn ze soms heel bang dat het misschien nooit gaat lukken. ‘Maar dan probeer ik te bedenken dat het over 5 jaar óók nog kan.’ Lysanne hoopt wel dat het voor die tijd gemakkelijker wordt voor wensouders en draagmoeders om elkaar op een legale manier te vinden. Maar daar is een aanpassing van de wet voor nodig. De huidige strafwetgeving rond draagmoederschap is gebaseerd op ontmoedigingsbeleid. Bemiddelen en adverteren is vooralsnog verboden. Veel stellen wijken daarom uit naar landen als de Verenigde Staten en Canada waar draagmoederschap gereguleerd is. Of Oekraïne waar zowel altruïstisch als commercieel draagmoederschap is toegestaan. Maar dit blijkt voor Jan en Lysanne geen optie. ‘Ik heb een wajong-uitkering en Jan werkt hier in de haven. Dat is voor ons echt nooit te betalen.’