In meer dan de helft van de bouwplannen moet er groengebied wijken voor de zogenaamde distributiehallen, oftewel opslagloodsen groter dan 20 duizend vierkante meter. Dat blijkt uit een analyse die Investico maakte op basis van cijfers van bouwnieuwswebsite Cobouw. Ook blijkt dat de grote pakhuizen gemiddeld steeds groter worden, voor de aangekondigde hallen is dat gemiddeld 48 duizend vierkante meter. Dat is ongeveer zo groot als de Amsterdamse Johan Cruijff Arena.

Strengere regels
Toch wil meer dan de helft van de provincies niet langer dat er lukraak grote pakhuizen in het landschap bijkomen, blijkt uit een rondgang van Pointer onder alle provincies, behalve Flevoland, Groningen en Limburg die niet meewerkten.

“In Utrecht bestaat een schaarste aan ruimte gezien de vraag naar ruimte die zoal nodig is voor wonen, energie en natuur”, licht een woordvoerder van de provincie Utrecht toe. Utrecht wil daarom inzetten op een efficiënter gebruik van de bestaande bedrijventerreinen. Gelderland geeft juist aan dat er te weinig ruimte daarvoor is om de verwachte distributiecentra te bouwen.

Miljoenen vierkante meters in aanbouw
Ondanks dat sommige provincies paal en perk willen stellen aan verdere uitbreiding van XL- distributiecentra of groter, staat er nog meer dan 3 miljoen vierkante meters aan uitbreiding van grote distributiecentra op de rol: een oppervlakte bijna zo groot als anderhalf keer de stadstaat Monaco. De grote distributiehallen komen voornamelijk in de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Noord-Brabant.

“Het is belangrijk dat alle provincies een beleid gaan formuleren op het gebied van logistieke centra”, zegt Wouter Veldhuis, rijksadviseur voor de Fysieke Leefomgeving. “Als je dat niet doet, dan wordt het hier het Wilde Westen en duiken bedrijven op de provincie waar de regels het gemakkelijkst zijn.”

Selectief beleid in de ene provincie mag niet tot gevolg hebben dat er in de andere provincie extra distributiecentra komen, vindt Minister Hugo de Jonge (Ruimtelijke Ordening). Begin april heeft de minister met de provincies een eerste overleg gehad om meer gezamenlijk op te trekken en tot landelijke afspraken te komen.

Verdozing
De afgelopen jaren zijn er steeds meer grote distributiecentra bijgekomen in Nederland. In totaal telt Nederland zo’n 43 miljoen vierkante meters aan logistiek vastgoed. Het gaat om distributiecentra die zowel de Nederlandse markt als ook Europa en de rest van de wereld bedienen.

Landschapsarchitect Adriaan Geuze, die de term ‘verdozing’ in 2018 muntte, noemt de transformatie van het Nederlandse landschap ‘extreem’. “Kom na een paar jaar terug op een plek en je kent het niet meer terug. Je kan je niet eens meer oriënteren.”

Burgers komen regelmatig in opstand tegen de zogenaamde ‘verdozing’, oftewel de komst van distributiecentra die vaak de vorm hebben van grote blokkendozen. Ze zijn niet blij met een torenhoge loods in hun achtertuin, het verdwijnen van het groen en de verkeersoverlast die het teweegbrengt.

Op deze interactieve kaart is te zien waar nieuwe, grote distributiecentra de komende tijd gebouwd worden in Nederland. Het gaat om goedgekeurde bouwplannen van grote distributiecentra.

Zondagavond 24 april is de tv-uitzending van Pointer ‘In opstand tegen logistieke blokkendozen’ om 22:10u te zien op NPO2.

Dinsdag 26 april verschijnt er een online longread bij opinieweekblad De Groene Amsterdammer.