Voor bijna iedereen is het moeilijk om aan een betaalbare woning te komen, maar gescheiden ouders met kinderen komen de laatste jaren steeds vaker zorgelijk in de knel. Dat signaleren echtscheidingsadvocaten in een rondgang van Pointer. Toch geven gemeenten, soms woningcorporaties, gescheiden ouders met kinderen vaak geen voorrang op een woning. Zelfs niet als ze er recht op hebben, concluderen bevraagde advocaten.
“De situatie is erg schrijnend”, zegt advocate Heleen Brokers uit Vleuten over de woningnood die ouders na een echtscheiding ervaren. Ze is een van de 275 leden van de vereniging van Familie- en erfrecht Advocaten en Scheidingsmediators (FAS) die de vragenlijst van invulde.
Uit het onderzoek blijkt dat de meeste ouders na de scheiding noodgedwongen bij vrienden of familie intrekken, tegen hun zin in langer dan een half jaar bij elkaar blijven wonen of op campings of vakantieparken wonen. Ruim driekwart noemt de woningnood voor deze groep zorgelijk of zeer zorgelijk. 92 procent ziet een toename van dit probleem in de afgelopen 5 jaar.
Voorrang via urgentieverklaring
Als de nood hoog is en kind(eren) niet bij de ex-partner kunnen wonen na een scheiding, kan de gemeente, of soms woningcorporatie, voorrang geven op een woning via een urgentieverklaring. 42 procent van de advocaten geeft aan dat gemeenten zich niet of nauwelijks houden aan deze regel.
Advocate Brokers haalt het voorbeeld aan van een gescheiden moeder, die na de verkoop van het koophuis afhankelijk werd van een sociale huurwoning. “Ze komt niet meer in aanmerking voor urgentie zoals dat voorheen wel het geval was, omdat de gemeente zegt: het kind zou bij de vader kunnen wonen. In dit geval was er geen contact tussen kind en vader, dus eigenlijk is dat niet helemaal niet mogelijk.”
Het is als gescheiden ouder bijna onmogelijk om een urgentieverklaring te krijgen. De regels zijn de afgelopen jaren strenger geworden. Zo kwam uit een analyse van Pointer en platform Gescheiden Wonen naar voren dat eenderde van de gemeenten strenge voorwaarden hanteert voor gescheiden ouders, bijvoorbeeld omdat je de koopwoning eerst moet opeisen. Twee derde van de gemeenten geeft überhaupt geen urgentieverklaring bij een scheiding, of ze geven geen voorrang indien er sprake is van co-ouderschap omdat de kinderen bij de andere ouder kunnen wonen.
Gemeenten schenden VN-Kinderrechtenverdrag
Kinderombudsvrouw Margrite Kalverboer reageert fel op deze regeling in tv-programma Pointer. Het gaat volgens haar in tegen de Rechten van het kind, opgenomen in het VN-Kinderrechtenverdrag die de lidstaten van de Verenigde Naties verplicht zijn na te leven. “Volgens het verdrag hebben kinderen recht op contact met beide ouders. Door de huidige urgentieregelingen wordt het contact met de ouders vaak gefrustreerd.” Ze vindt dat gemeenten te weinig oog hebben voor het belang van het kind: “Gemeenten moeten veel meer kijken wat er achter urgentieverklaring zit, door te kijken wat de impact is op het leven van kinderen op school, de vriendengroep, veiligheid en dat meewegen in het besluit over de urgentie. Gemeenten moeten meer verantwoordelijkheid pakken.”
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) reageert dat er nauwelijks sociale huurwoningen beschikbaar zijn: “Er een groot tekort aan sociale huurwoningen en gemeenten zien dat dit tot schrijnende situaties leidt. Er komen maar mondjesmaat sociale huurwoningen beschikbaar. Hoe beslis je wie van al die mensen die met spoed een woning nodig hebben voorrang krijgt op de wachtlijst, vooral als er op de lijst veel mensen met kinderen staan?” De VNG geeft aan hierover graag in gesprek te willen gaan met de Kinderombudsvrouw.
Kijk zondagavond om 22.10 uur op NPO2 naar onze uitzending Gescheiden ouders in woningnood.
