Al op de basisschool krijgen kinderen anorexia. Behandelaars zien de laatste decennia een forse toename van meisjes tussen de 10 tot 14 jaar die de ziekte krijgen. Terwijl in andere leeftijdsgroepen er geen toename is.

Gemeenten bepalen of je hulp krijgt

Toch hanteren klinieken vaak een leeftijdsgrens, zo blijkt uit een rondgang van Pointer onder 15 eetstoornisklinieken. Kinderen onder bijvoorbeeld 15 jaar oud worden dan niet opgenomen, omdat ze beter geholpen zouden zijn met hulp in het eigen gezin. Maar dan moet de gemeente wel zorgen voor thuishulp. Ouders vertellen Pointer dat dit laatste lang niet altijd gebeurt.

Er bestaan “grote verschillen” tussen gemeenten, ziet ook Ramón Lindauer, voorzitter van de kindertak van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP). Anorexiazorg is duur en dat maakt het vooral voor hele kleine gemeenten lastig. Als je drie gezinnen hebt met anorexia, heb je als kleine gemeente meteen een financieel probleem.

Sociale media

Hoe kan het dat anorexia steeds jongere kinderen treft? Dat de eetstoornis vooral meisjes en vrouwen raakt is niet nieuw, zij vormen altijd al verreweg de grootste groep. Maar wel kreeg sociale media een plek in het leven van basisschoolleerlingen. Platforms vol beelden van perfecte, gefotoshopte lichamen. En ze schotelen met hun verslavende algoritmen gretig nog meer beelden en afslanktips voor als je onbewust interesse toont. 

Dat kan kinderen raken. “Op jonge leeftijd ben je hier gevoeliger voor”, zegt psychiater Annelies van Eeden. Zij promoveerde begin dit jaar op een onderzoek naar eetstoornissen, waarin ze de gedaalde leeftijd aantoonde. Wie aan anorexia lijdt ziet zichzelf vaak als te dik en kan dan levensgevaarlijk gaan lijnen. Dat komt op zich niet door TikTok of Instagram, maar áls je ontevreden bent over je lichaam, dan kunnen de platforms met hun constante beeldenstroom de ziekte wel stimuleren. Tegelijk zijn meisjes ook eerder gaan puberen, wat ook de toename van een eetstoornis op jongere leeftijd kan verklaren.

Reden voor verder onderzoek, zegt de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie. Want anorexia kan fataal zijn, over langere tijd gemeten sterft één op de twintig patiënten aan de ziekte.

Rijk voert wetswijziging door

De Tweede Kamer stemde dinsdag voor een wetswijziging, om kleine gemeenten wat te helpen met jeugdzorg. Maar of dit de problemen oplost is onzeker. Voor kinderen die nu aan de ziekte lijden komt het sowieso laat. In de uitzending verzucht een vader dat zijn dochter al een jaar geen behandeling krijgt voor anorexia. Enkel wat medicijnen om rustig te blijven. “Pilletjes zijn goedkoper.”