In de haven van Rotterdam is een zeecontainer met Egyptische sinaasappelen onderschept, waar een verboden bestrijdingsmiddel op zat. Het gaat om chloorpyrifos, dat schadelijk kan zijn voor het zenuwstelsel en vooral gevaarlijk is voor ongeboren kinderen. De vondst werd afgelopen maart gedaan door de Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit (NVWA) en staat niet op zichzelf.
Chloorpyrifos is sinds 2020 verboden in de Europese Unie. Na het verbod kondigde Egypte aan het gebruik van chloorpyrifos te verbieden in gewassen die worden geëxporteerd. Maar uit onderzoek van Arab Reporters for Investigative Journalism, ARIJ, blijkt dat chloorpyrifos gewoon nog wordt ingevoerd. Het bedrijf dat dit doet is El Nasr for Intermediate Chemicals en staat onder controle van het Egyptische leger – de overheid is van de invoer van het middel dus op de hoogte.
Werkt goed, kost weinig
El Nasr importeerde in 2023 maar liefst 18 zendingen van de werkzame stof vanuit China. Producten met chloorpyrifos worden openlijk verkocht en gebruikt in Egyptische landbouwgebieden. Lokale boeren gebruiken het middel tot op de dag van vandaag, omdat het goed werkt en weinig kost, blijkt uit het onderzoek van ARIJ. Van de overheid hebben alle partijen weinig te vrezen, want die controleert niet.
De EU is één van de belangrijkste exportmarkten voor de Egyptische boeren, vooral Nederland en Duitsland. De lading sinaasappelen met bestrijdingsmiddel staat dan ook niet op zichzelf: tussen februari 2022 en maart 2025 zijn meer dan honderd Egyptische vrachten met fruit en groente in heel Europa geweigerd omdat er chloorpyrifos op zat. Het ging vooral om citrusvruchten, druiven en aardbeien, zo blijkt uit gegevens van het Europese Rapid Alert System for Food and Feed.
Rotterdam toegangspoort Europese markt
De haven van Rotterdam speelde een sleutelrol in deze vondsten, als belangrijkste toegangspoort tot de Europese markt. Elke verdachte zending wordt daar geanalyseerd in een laboratorium. In Europa is er toenemende bezorgdheid over de naleving van voedselveiligheidsnormen in Egypte. Diverse brancheorganisaties waarschuwen dat Egypte bij aanhoudende problemen op een ‘risicolijst’ van exportlanden terecht zou kunnen komen, wat hun toegang tot Europese markten drastisch zou beperken.
Pointer ontdekte eerder dat chloorpyrifos, ondanks het ingevoerde Europese verbod in 2020, in 2022 nog in Nederlands oppervlaktewater is gevonden. Deze stoffen vormen een gezondheidsrisico voor mensen en zijn schadelijk voor de biodiversiteit. Wil je weten hoe dit in jouw buurt zit? Kijk dan ook hier:
Dit stuk is tot stand gekomen met medewerking van Barbara Gorgi i.s.m. Mijke van Wijk en RFG Media.
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
Ontvang iedere week onze beste verhalen in je mailbox.
