Nederlandse gynaecologen zien het namelijk vaak gebeuren dat patiënten terugkeren naar Nederland voor hulp bij het zwanger worden. Uit een vragenlijst die werd verstuurd onder leden van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG), blijkt dat bijna een kwart van de respondenten, patiënten vaak terugziet na bijvoorbeeld een mislukte IVF-poging in het buitenland. 60 procent maakt dit soms mee, 15 procent zelden.

De vragenlijst werd in samenwerking met de NVOG verspreid onder 450 leden. Van de artsen die werken met IVF, reageerden er ruim 50. Bij IVF wordt de bevruchting in een laboratorium nagebootst wat de kans op zwangerschap verhoogt.

Stap naar België

Evelien (38) probeerde een lange tijd in Nederland zwanger te worden, maar zonder succes. “Ik hoorde enthousiaste verhalen over dat er in België meer mogelijk zou zijn”, vertelt ze. “En toen zijn we daar naar toe gegaan”. Evelien is niet alleen. Een rondgang onder zorgverzekeraars leert dat vorig jaar minstens 2.500 verzekerden naar België uitweken voor vruchtbaarheidszorg.

Haar Belgische arts verteld Evelien dat ze niet zwanger kan worden omdat ze een misvormde baarmoeder heeft. Daar zou ze voor geopereerd moeten worden. “De arts was ervan overtuigd dat voor zo iemand als ik, een baarmoederoperatie een goed idee zou kunnen zijn”, zegt Evelien die nu heel blij is dat ze daar niet in is meegegaan. Want eenmaal terug in Nederland blijkt dat een operatie helemaal niet nodig is.

Inmiddels is Evelien 26 weken zwanger door een behandeling in eigen land. “Stel dat ik toen niet zo assertief was en dat ik mij wel had laten verleiden tot zo’n stap om een operatie te doen. Wat had dat dan voor consequenties kunnen hebben? Voor hetzelfde geld was er iets beschadigd geraakt”.

De antwoorden die gynaecologen geven, bevestigen dat dit vaker gebeurt. Veel gegeven redenen dat mensen na behandelingen in het buitenland toch weer bij een Nederlandse gynaecoloog terechtkomen, zijn dat de zorg hier even goed is en dat ze in het buitenland behandelingen aanbieden die in Nederland helemaal niet nodig zijn. Gynaecologen vullen aan dat het in het buitenland ook vaak niet lukt om zwanger te worden.

Redenen:

• Het was te ver reizen (65 procent);
• De zorg was even goed als in Nederland (40 procent);
• Het was te duur (40 procent);
• Er werden behandelingen aangeboden die in Nederland niet nodig zijn (30 procent).

Zwangerschapswalhalla

Koppels die geen kind kunnen krijgen, willen soms alles proberen om toch zwanger te worden. In hun omgeving of op sociale media horen zij veel positieve verhalen over België, vertellen ze aan Pointer. Soms wordt er online zelfs gesuggereerd dat België een soort ‘zwangerschapswalhalla’ is. Ze doen daar meer onderzoek om te achterhalen waarom zwanger worden niet lukt en bieden extra behandelingen aan.

Toch staat niet vast dat je in België een grotere kans hebt om zwanger te worden. Cijfers van de Europese gynaecologenvereniging (ESHRE) laten zich lastig met elkaar vergelijken, maar suggereren wel dat de kans op een kind na vruchtbaarheidsbehandelingen in België even hoog ligt als in Nederland.

“In Nederland werken we met een evidence based medicine systeem”, legt Marieke Verberg van de NVOG uit. In Nederland wordt alleen zorg geleverd waarvan wetenschappelijk is bewezen dat het zinnig is en geen schade aanbrengt. “Voor de extra onderzoeken en behandelingen die ze in sommige klinieken in België aanbieden is geen sluitend bewijs dat ze werken”. Een voorbeeld hiervan is het operatief reconstrueren van de baarmoeder, om deze in optimale staat te brengen.

Kleine beetje extra

Ondanks dat er veel meer mag in België hebben ze daar de stand van de wetenschap ook hoog in het vaandel. “Wij hebben gewoon net iets meer ruimte om de zorg op onze patiënten af te stemmen, om innovatieve technieken sneller te gaan toepassen in de kliniek”, vertelt Frauke van den Meerschaut, gynaecoloog werkzaam in het Universitair Ziekenhuis Gent en voormalig voorzitter van de werkgroep reproductieve geneeskunde binnen de VVOG, de Belgische evenknie van de NVOG. “Dat vinden mensen fijn. Dat kleine beetje extra kan net het verschil maken.” Volgens haar is er wel een groot verschil tussen klinieken. Ze raadt patiënten dan ook af om naar klinieken te gaan waar ze zich helemaal niet aan de stand van de wetenschap houden. De voorzitter van de VVOG laat weten achter de wetenschap te staan maar wil verder geen standpunt innemen.