Sinds een paar jaar runt kinderarts Saskia Bouma haar eigen praktijk PositiefOverGewicht in de Bijlmer. Ze begeleidt kinderen met overgewicht en hun ouders naar een gezonde leefstijl. Dagelijks ziet ze de problemen van kinderen die te zwaar zijn. Hoe gaan deze kinderen hiermee om? Hoe reageert de buitenwereld? Welke worsteling ervaren de ouders? In dit blog vertelt ze ons over haar ervaringen in de spreekkamer.
Blog 3: Verleidelijke verpakkingen
Yara komt met haar moeder voor het eerst op mijn spreekuur. Ik haal haar uit de wachtkamer en zie een stralende dame van 12 jaar met een grote bos krullen. Haar moeder heeft, evenals Yara zelf, een vragende blik: ze weten het niet meer. Ze eten gezond, ze hebben alles geprobeerd, maar ondanks dat blijft Yara in gewicht aankomen. Moeder, maar ook Yara, zitten met hun handen in het haar. Moeder maakt zich vooral zorgen over de toekomst. Yara gaat volgend jaar naar de middelbare school en moeder is bang dat ze dan gepest zal worden met haar gewicht.
Helaas kan ik haar daarin niet geruststellen. Veel kinderen met overgewicht worden inderdaad gepest. Dat begint veelal aan het einde van de lagere school en gaat door op de middelbare school. Kinderen worden zich op deze leeftijd meer bewust van hun lichaam en zijn daarop gefocust. Ze kijken meer naar hoe andere kinderen eruitzien en hoe zij zich daar zelf toe verhouden.
Het maakt het extra ingewikkeld om zwaar te zijn. Yara is zeker bereid om te kijken wat zij zelf nog kan doen, maar weet niet meer waar ze moet beginnen. Al pratend komen we erachter dat ondanks dat Yara gezond eet, ze ook maaltijden overslaat. Ze ontbijt eigenlijk nooit, en als ik haar vraag waarom ze dat niet doet, zegt ze: ik krijg het gewoon niet door mijn keel. Maar ze gaat haar best doen.
Toch weer aangekomen
Ik zie haar 3 maanden later terug. Het is haar gelukt om te gaan ontbijten, al 3 maanden lang, maar ze is wel weer aangekomen. Yara is verdrietig, maar strijdbaar. Ontbijten is haar immers ook gelukt. Moeder zegt dat het niet aan de voeding kan liggen: ze eten gezond.
Zullen we de voeding nog een keer onder de loep nemen? stel ik voor. Ze twijfelen, maar gaan uiteindelijk akkoord. "We hebben niks te verliezen”, zegt moeder tegen Yara. Ik verwijs ze door naar de voedingscoach. Ik noem haar zo omdat zij een diëtist is die niet alleen heel veel kennis over voeding heeft, maar ook iemand is die geleerd heeft dat lijstjes geven aan pubers en aan ouders weinig zin heeft. Zij gaat samen met ouders om tafel zitten, kijkt naar de voedingsgewoontes en onderzoekt dan hoe ze die zo simpel mogelijk kunnen wijzigen naar gezond. Zonder lijstjes, zonder ‘dit moet je doen’, maar meebewegen met het kind en het gezin.
We dachten dat we gezond aten
Weer 3 maanden later zie ik ze terug. Moeder is zichtbaar veranderd. Ze blijkt in 3 maanden tijd meer dan 8 kilo te zijn afgevallen. Ze hebben van de voedingscoach geleerd om zich niet meer te laten verleiden door allerlei reclame-uitingen op verpakkingen zoals: ‘vol met vitamines, ‘zonder suiker’, ‘minder vet’ of andere groene vinkjes. Ze hebben geleerd op de achterkant van de verpakking te kijken en te kijken naar de hoeveelheid suiker. Zo is Yara overgestapt van een cornflakes-ontbijt naar vezelrijke flakes. Voor moeder was dit een enorme eye-opener. "We hebben jarenlang gedacht dat we gezond aten”, vertelde ze, "maar we blijken veel te veel suiker te eten." Moeder is ook begonnen minder koolhydraten op haar bord te scheppen en meer groente. Ook Yara heeft dit gedaan. Ze is nog niet afgevallen, maar ook niet verder aangekomen. Haar gewicht is voor het eerst sinds jaren gestabiliseerd.
Dit is het begin van verandering voor Yara. Voor haar is het moeilijk te bevatten; ze zou immers liever afgevallen zijn. Maar als dokter ben ik blij dat het langzaam de goede kant op gaat. Ze heeft veel geleerd en weet dat ook al in de praktijk te brengen.
We besluiten om nog af te wachten. Deze mooie stappen hebben los van de kilo’s een groot effect op de gezondheid van het hele gezin. En Yara en haar moeder laten zich nu minder leiden door alle verleidelijke teksten op verpakkingen in de supermarkt.
Saskia Bouma is kinderarts en leefstijlcoach. Uit privacy-overwegingen is de naam van Yara gefingeerd.