Zeven jaar lang duurde de juridische strijd van Jaco van Heijst tegen zijn werkgever, de gemeente Rotterdam. Uiteindelijk won hij de zaak. Maar was het dat allemaal waard? “Nee, als ik de boel terug kon draaien zou ik op mijn knieën gaan bij de bedrijfsarts en zou ik hem smeken om te zeggen dat het geen beroepsziekte is. Omdat het al die ellende niet waard is.”
Jaco raadt iedereen af om zijn of haar werkgever aansprakelijk te stellen als je ziek bent geworden door je werk. “Er is niks geregeld in Nederland voor mensen met een beroepsziekte.”
Jaco doelt erop dat je geen aanspraak kan maken op een speciale uitkering zoals die in bijvoorbeeld België bestaat: je wordt als iemand met een beroepsziekte behandeld als iedere andere ‘normale’ zieke.
Wil je een schadevergoeding? Dan moet je je werkgever aansprakelijk stellen. Maar dat is zeker geen gelopen race: beroepsziektezaken zijn in Nederland vaak lange en ingewikkelde processen, zoals bij Jaco. Het is namelijk aan de werknemers om te bewijzen dat zij daadwerkelijk ziek zijn geworden door hun werk. De werkgever zal al snel zeggen: jij kan ook in je privésfeer ziek zijn geworden. Jaco heeft de lange rechtszaak als slopend ervaren.
Oproep
We gaan door met ons onderzoek naar beroepsziekten. Denk jij dat je Covid-19 hebt opgelopen in je beroep? Wij willen graag weten wat je ervaringen zijn. Ben je bij een bedrijfsarts geweest? Is je ziekte vastgesteld als beroepsziekte? Wil je eventueel je schade verhalen? Laat het ons weten!
Biomos in een hogedrukspuit
Van Heijst maakte voor de gemeente Rotterdam jarenlang grafzerken schoon met Biomos. Dit schoonmaakmiddel moet zorgvuldig worden gebruikt, in lage concentraties en met beschermende kleding aan. En juist daar schortte het aan: de gemeente liet hem jarenlang het middel gebruiken, soms in heel hoge concentraties en zonder enige bescherming. De gevolgen kwamen aan het licht in 2014, toen hij ziek werd: hij heeft COPD en astma.
Van Heijst heeft het middel verkeerd gebruikt: “Ik heb Biomos gebruikt met een hogedrukspuit. Ik liep altijd met rode ogen, ik kon het ook niet plaatsen. Achteraf was het heel duidelijk. Ieder jaar als ik met Biomos begon had ik voorhoofdsholteontsteking. Ik heb dat toen niet aan dat spul kunnen linken.”
Ziek door roken en astma
De rechtszaak tegen de gemeente Rotterdam duurde lang, in totaal 7 jaar, mede doordat de gemeente de ziekte van Jaco niet erkende als beroepsziekte. Janina Hamann stond Jaco als advocaat bij: “Het ergste vond ik wel dat de gemeente zich op het standpunt stelde dat zijn klachten te wijten waren aan zijn astma en aan het feit dat hij rookte. Wij hebben in een vrij vroeg stadium al een deskundige ingeschakeld die die twee punten van tafel heeft geveegd. Dat dit standpunt tot aan het hoger beroep nog steeds werd gehandhaafd door de gemeente, dat was wel vrij zuur. En ook wel vergezocht, zoals twee keer door de rechter werd bevestigd.”
Het gezin van Jaco kwam in financiële problemen doordat zijn inkomen terugliep en door de hoge juridische kosten. Jaco ging er bijna aan onderdoor: “Het gaat geestelijk bij je doorwerken, als ze de schuld van alles bij jou neerleggen. En je bent al onder hoogspanning.”
Van Heijst werd uiteindelijk tot twee keer toe in het gelijk gesteld door een rechter. Nadat hij ook in hoger beroep had gewonnen, kreeg hij een schadevergoeding van 25.000 euro en een aanvulling op zijn uitkering. Was dat het waard? Jaco: “Nee, als ik de boel terug kon draaien zou ik op mijn knieën gaan bij de bedrijfsarts en zou ik hem smeken om te zeggen dat het geen beroepsziekte is. Omdat het al die ellende niet waard is.”
Rotterdam betuigt spijt
De gemeente Rotterdam biedt nu voor het eerst excuses aan. Wethouder Arjan van Gils (Organisatie, D66): “Dat vind ik echt erg. Je wilt een goede werkgever zijn. En dat het dan zo eindigt en zo lang duurt en dat Van Heijst heeft moeten vechten voor zijn recht, dat is niet oké.”
Van Gils vindt dat je als werkgever -en zeker als grote werkgever, zoals de gemeente Rotterdam- moet proberen te voorkomen dat je in een juridische strijd verwikkeld raakt met een oud-werknemer die (vermoedelijk) een beroepsziekte heeft. De wethouder pleit voor een oplossing buiten het recht om. “Allereerst is het heel vervelend dat iemand ziek is geworden. Nog vervelender is het dat het door het werk komt. Dan moeten wij als werkgever zeggen: hoe gaan we dit oplossen? Soms kan dat iets met financiën zijn, soms kan dat ander werk zijn. De zorg daarover mag niet te groot worden. Maar dat is de basis die je hebt met elkaar. We gaan dus niet als werkgever zeggen dat je niet ziek bent geworden door je werk. Want dan trek je de bodem eronderuit.”
Kijk vanavond naar de uitzending van Pointer over beroepsziekten, om 22.20 uur op NPO2
