Dat arbeidsmigranten regelmatig onder slechte omstandigheden moeten wonen en werken is geen nieuws. De arbeidsinspectie riep een paar maanden geleden zelfs op tot een tijdelijke stop op het aantrekken van buitenlandse werknemers. In de regio Den Haag en Rijnmond proberen verschillende instanties samen te werken om de problemen op te lossen. Wij mochten mee met een gecoördineerde actie. In bijna iedere woning wordt wel iets geconstateerd dat in strijd is met het bestemmingsplan: te veel mensen in één huis.
Ondanks dat Annemarie van Cappellen-de Zeeuw alles al wel voorbij heeft zien komen, vindt ze het nog steeds moeilijk om te zien hoe de mensen hier leven. Als Poolse tolk en organizer bij vakbond FNV komt ze al jaren in de huizen van arbeidsmigranten. Het is dan ook niet de eerste keer dat ze in de gangen staat van de flat in Vlaardingen die we vandaag met haar bezoeken.
Annemarie was eerder te zien in een uitzending van Pointer over arbeidsmigranten. Kijk hem hier terug.
We mogen met Annemarie mee tijdens een grote actie van de gemeente Vlaardingen, in gang gezet door het ‘Fieldlab Go West’. Hierin werken verschillende organisaties zoals de politie, het OM en gemeenten samen om misstanden aan te pakken.
In de flat is de verf afgebladderd, zien de kozijnen er slecht uit en is het op veel plekken vies. Wanneer de bewoners hun deuren openen worden verschillende keren vijf of zes mensen per appartement aangetroffen. “Volgens het bestemmingsplan mogen hier maar twee mensen wonen die niet economisch met elkaar verbonden zijn. Een gezin mag wel, maar meer dan twee arbeidsmigranten per appartement is niet toegestaan in Vlaardingen”, legt een gemeenteambtenaar uit.
Bedwantsen
De meeste bewoners zeggen hier gehuisvest te worden door hun uitzendbureau. Daarvoor betalen ze iets meer dan 100 euro huur per week. De arbeidsmigranten vertellen aan Annemarie dat ze 20 euro contant extra per persoon, per week moeten betalen als ze samen willen wonen met hun partner. Bij een ander appartement zeggen de bewoners boos dat er bedwantsen (ongedierte) in hun woning zitten. Annemarie vertaalt: “Het matras is door het uitzendbureau vernieuwd, maar omdat er vloertapijt ligt dat niet gereinigd is, hebben ze er nog steeds last van.”
Het zijn geen prettige omstandigheden, maar na jaren meegaan met dit soort controles ziet Annemarie dat het maar moeilijk is om dit te veranderen. Want naast het overschrijden van het aantal bewoners per appartement gebeurt hier niets dat echt niet mag. En dat maakt het frustrerend. “Ik ben teleurgesteld dat we hierop niet kunnen handhaven. Het is zo vies, oud en kapot hier. Dit is gewoon niet menselijk.”
Geen drukmiddel
Hoofdinspecteur Marscha van den Broek, die mee is als adviseur internationale samenwerking bij de politie, begrijpt het gevoel van Annemarie. “Het is misschien wel allemaal binnen de grenzen van de wet, maar het gaat wel over de grenzen van het ethisch verantwoorde. Als je weet wat deze mensen betalen voor een kleine ruimte met weinig faciliteiten, dat is lastig om te zien.”
“We zijn hier nu (met alle organisaties, red.) samen in een flat en dan ga je op zoek naar de middelen die we wél hebben om deze mensen te helpen. Je hoopt dat alle organisaties denken: dit is over het randje. Zodat we beter kunnen kijken naar hoe we deze omstandigheden wel kunnen verbeteren. Maar de drukmiddelen waar we over beschikken, zijn heel beperkt.
De gemeente laat weten dat er bij strijdigheden met het bestemmingsplan een last onder dwangsom opgelegd kan worden waarna de eigenaar van het pand acht weken de tijd krijgt om de situatie te herstellen. Daarna volgt een hercontrole. De eigenaar van het pand van deze controle is inmiddels aangeschreven door de gemeente en krijgt momenteel de mogelijkheid om een zienswijze te geven.