Er zijn geen (internationale) normen voor ultrafijnstof en op basis van de huidige kennis hierover is het volgens de minister van Infrastructuur en Waterstaat, Cora van Nieuwenhuizen-Wijbenga, niet nodig om een ‘koerswijziging’ in te zetten. Zo laat het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) in een reactie weten als we hen de zorgen voorleggen die er bij bewoners en medici zijn over dit onzichtbare fijnstofdeeltje.
In een debat van twee weken geleden over Schiphol en Lelystad stelt de minister al het volgende vast:
Er is geen enkel causaal verband aangetoond dat de betreffende gezondheid van mensen in dat gebied een andere situatie zou zijn ten opzichte van andere gebieden.
Wel refereert zij aan het onderzoek van het Rijksinstituut voor de Volksgezondheid (RIVM) dat momenteel in de omgeving Schiphol wordt gedaan naar de gezondheidseffecten van ultrafijnstof. ‘Om het echt uit te kunnen sluiten is een langjarig onderzoek nodig en dat willen we ook afwachten.’ Bijna dezelfde woorden hoorden we in ons onderzoek Overlast vliegtuigen ook al van commercieel directeur van Royal Schiphol Group, André van den Berg:
Voorzorgsbeginsel
Verschillende partijen in de Tweede Kamer vinden net als Sijas Akkerman van de Natuur en Milieufederatie Noord-Holland echter dat de groei van het luchtverkeer een halt moet worden toegeroepen. Zeker totdat er meer bekend is over de gezondheidseffecten van ultrafijnstof moet er volgens hen niet gesproken worden over groei. Suzanne Kröger (GroenLinks) zegt er in het debat het volgende over:
Ultrafijnstof is de gevaarlijkste luchtvervuiling. Hoe erg precies wordt nu onderzocht, maar vanuit een voorzorgsbeginsel is een toename van emissies geen optie
De minister vindt dat er juist voldaan wordt aan het zogenoemde voorzorgsbeginsel doordat er nu een grootschalig onderzoek wordt gedaan door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in de omgeving van Schiphol. Volgens het ministerie loopt Nederland in dit onderzoek juist voorop. ‘Dus volgens mij zijn we daar juist heel zorgvuldig mee bezig,’ aldus Van Nieuwenhuizen-Wijbenga in het debat.
Wel zorgen over gezondheidseffecten
Feit blijft dat medici op basis van de nu al beschikbare onderzoeken zich wel degelijk zorgen maken over de invloed van ultrafijnstof op onze gezondheid. Zo stelt longarts Hans in’t Veen eerder in ons onderzoek: ‘Het bewijs is moeilijk te leveren, maar toch zijn de meeste experts er wel van overtuigd dat ultrafijnstof misschien wel een groter probleem is dan gewoon fijnstof. Juist omdat het zo makkelijk in het lichaam komt en blijft.’
Kamerleden citeren onjuist
Opvallend in het debat is overigens dat een aantal Kamerleden verwijst naar een onderzoek van het Erasmus MC en ISglobal. Een studie waar wij in dit onderzoek ook al eerder aandacht aan hebben besteed.
Zo stellen enkele Kamerleden dat dit onderzoeksteam gekeken heeft naar de effecten van ultrafijnstof op het brein van ongeboren kinderen. En aangetoond heeft dat er een verband is tussen deze twee factoren. Maar dat is niet correct. In het onderzoek is gekeken naar de effecten van de grotere deeltjes fijnstof en niet specifiek naar ultrafijnstof. Onderzoeker Hanan El Marroun: ‘Toen wij tien jaar geleden met dit onderzoek begonnen was er nog niet veel over bekend en bovendien is het lastig meetbaar. We hebben in deze studie vooral gekeken naar de grotere deeltjes, de PM2,5 en PM10,’ aldus de onderzoeker. ‘We hebben ook geen verband gevonden met de grootte van de deeltjes.'
De onderzoekers zijn echter wel benieuwd wat de effecten van ultrafijnstof op de hersenen van deze groep kinderen zijn, maar daar is meer onderzoek voor nodig. El Marroun: ‘We zijn momenteel met een nieuwe studie bezig waarin we kijken naar de blootstelling van fijnstof in de kindertijd. Omdat we inmiddels een nieuwe meetmethode hebben, kunnen we daardoor ook beter kijken naar de effecten van ultrafijnstof.’
