Ik bel met Jan Engelbregt, vice-voorzitter van de ‘Stichting ter behoud van het Schoorlse- en Noord-Kennemerduingebied’ (kortweg de Duinstichting). Hij vertelt mij dat negen jaar geleden bekend werd dat er een nieuw beheerplan zou komen voor het gebied.

‘Het ging om een beheerplan in het kader van Natura 2000, het Europese netwerk van beschermde natuur. Dat moet in samenspraak met de omgeving en daarvoor werd een klankbordgroep opgezet. Die bestond uit de schrijvers van het plan aangevuld met een handvol vrijwilligers uit het dorp. Niemand had door wat het plan betekende, zelfs de burgerleden in de klankbordgroep niet. Er waren grote duinbranden geweest en men dacht dat het ging over herstel van de brandschade. Op een informatieavond waar het plan ter inzage werd gelegd kwamen er acht bewoners op af, dat laat wel zien hoe weinig zorgen de mensen zich hier maakten.’

‘Nederlandse kust wordt een eenheidsworst’

Achteraf bleek dat de bewoners wat over het hoofd hadden gezien, of zoals in de woorden van Engelbregt, dat ze ‘nogal fragmentarisch waren ingelicht’. Het plan bleek niet alleen te gaan over het herstellen van de schade in het verbrande gebied, maar over verandering van de inrichting van het duingebied. Pas nadat de tijd waarin omwonenden zienswijzen konden indienen verstreken was, kwamen de omwonenden erachter dat het gebied heel erg zou gaan veranderen.

‘Nederland heeft afgesproken met Europa dat het duingebied er weer uit moet zien zoals in 1900 het geval was. Dit doen ze onder de noemer ‘vergroting van de biodiversiteit’. Voor ons land betekent het dat overal open duingebied wordt gemaakt, met witte en grijze duinen met stuivend zand. De bosrijke duinen, vol met paddenstoelen, mossen, varens insecten, vleermuizen en vogels moeten verdwijnen. Het Schoorlse bos is het enige bos in de wijde omgeving. Ontzettend veel mensen komen hierheen voor recreatie, om te fietsen en te wandelen. Schoorl verliest met dit plan juist wat het gebied zo mooi en bijzonder maakt. De Nederlandse kust wordt een eenheidsworst’, vertelt Engelbregt teleurgesteld.

Programma Aanpak Stikstof

Volgens Engelbregt is er nóg een reden dat het bos verdwijnt: het Programma Aanpak Stikstof (PAS). Dit programma is er om de stikstof te verminderen omdat dit een gevaar kan zijn voor de biodiversiteit. Sommige planten gaan heel snel groeien door stikstof, waardoor ze andere plantsoorten verdringen. Door de heide te plaggen (verwijderen van de bovenste grondlaag met begroeiing) verdwijnt stikstofrijke grond. Als het bos weggehaald is, kan de grond zich herstellen en kunnen andere plantsoorten zich ontwikkelen.

Boerenbedrijven, industrie en autosnelwegen hebben een hoge stikstofbelasting. Omdat we hebben afgesproken dat de uitstoot van stikstof minder moet, kan de aanleg van nieuwe landbouwgrond en snelwegen tijdelijk worden gecompenseerd door in andere gebieden stikstof tegen te gaan. Volgens Engelbregt komt de kap van het bos en het weghalen van de heide de provincie wel erg goed uit.

Wat is natuur?

Nederland heeft met de Europese Unie afspraken over de natuur, waardoor bestaand natuurgebied waar mensen aan gehecht zijn, moet verdwijnen. Engelbregt vertelt dat het Schoorlse bos niet het enige gebied in Nederland is waar bos wordt gekapt om aan natuurdoelen te voldoen. ‘Klimaatdoelen zeggen allemaal dat er meer bos moet komen, maar wij ontbossen in Nederland verhoudingsgewijs sneller dan in het Amazonegebied.’

Tijdens gesprekken met Staatsbosbeheer en de provincie probeert de Duinstichting het nieuwe beheerplan nog deels tegen te gaan. Omdat het beheerplan al door de Tweede Kamer en door Provinciale Staten is vastgesteld, kan de stichting juridisch vrij weinig. Engelbregt staat in ieder geval niet alleen. Inmiddels zijn veel bewoners en lokale politieke partijen in actie gekomen. Tijdens een handtekeningactie tegen de boskap zijn ruim 15.000 handtekeningen opgehaald.