Een tijdje terug bezochten wij enkele bewoners van het Gelderse Eerbeek. Zij zijn bang dat een nieuw bestemmingsplan de papierindustrie in het dorp een vrijbrief geeft voor uitbreiding en veel overlast gaat veroorzaken. Voor ons onderzoek naar lokaal bestuur bel ik met de gemeente. Houdt die namelijk wel rekening met de bewoners?
Eerbeek wordt door sommige mensen ook wel ‘de papierhoofdstad van Nederland’ genoemd. Niet onterecht, het dorp staat namelijk vol met papierproducerende en -verwerkende industrie. Hoewel de meeste mensen in de gemeente grotendeels accepteren dat een beetje overlast nu eenmaal bij het industrierijke dorp past, zijn sommige bewoners bang dat door een nieuw bestemmingsplan de situatie onleefbaar wordt.
Hoe zit dit? Ik bel met de gemeente Brummen (waar Eerbeek onderdeel van is) voor meer informatie. Veel bestemmingsplannen in Eerbeek zijn sterk verouderd. Door nieuwe milieuwetgeving stonden die al lang in de rij om vernieuwd te worden en dus besloot de gemeente de verouderde bestemmingsplannen in het dorp integraal aan te pakken. In het grootste deel van Eerbeek gaat nu één bestemmingsplan gelden.
Industrie duidelijkheid geven
De gemeente doet dit vooral voor de industrie in het dorp. ’Wij zijn met de industrie om tafel gegaan om te kijken wat zij nodig hebben om in het dorp te blijven. De meeste fabrieken die in Eerbeek staan zijn inmiddels in handen van grote internationale bedrijven die geen binding hebben met het dorp. Als er andere plekken zijn waar zij veel beter kunnen voortbestaan dan zullen ze vertrekken. Voor de fabrieken is het belangrijk dat ze voor de lange termijn duidelijkheid hebben over in hoeverre ze kunnen uitbreiden.’
De meeste fabrieken zijn in handen van grote internationale bedrijven die geen binding hebben met Eerbeek. Als er andere plekken zijn waar zij veel beter kunnen voortbestaan dan zullen ze vertrekken.
De fabrieken krijgen in het nieuwe bestemmingsplan geen extra milieuruimte, wat betekent dat er onder andere niet meer geluid en geur verspreid mag worden dan dat nu het geval is. Wél krijgen de fabrieken meer flexibiliteit bij planologische uitbreiding: industriekavels mogen op dit moment voor 60 procent volgebouwd worden en dat gaat in het nieuwe bestemmingsplan omhoog naar 80 procent.
Angst van bewoners
Voor bewoners ligt daar juist het probleem. De meeste fabrieken zitten op dit moment nog onder hun toegestane milieuruimte. Als de fabrieken planologisch mogen uitbreiden, en dus meer kunnen gaan produceren, kan dat ertoe leiden dat ze meer overlast gaan veroorzaken zonder dat ze de regels overtreden. Ook zijn de bewoners bang dat een verhoging van productie zal leiden tot meer verkeersoverlast. Op dit moment is er in het dorp al veel vrachtverkeer, maar als de fabrieken in de toekomst wellicht meer gaan produceren zijn de bewoners bang dat er files en onveilige situaties in het dorp ontstaan. Hier wordt volgens de bewoners geen rekening mee gehouden in het nieuwe bestemmingsplan.
Begrip voor zorgen bewoners
De gemeente begrijpt de zorgen van de bewoners. Er staan inderdaad geen concrete plannen in het bestemmingsplan om verkeersoverlast te voorkomen. Wel stellen ze dat ze met de provincie plannen aan het bedenken zijn om overlast tegen te gaan. Volgens de gemeente kan het realiseren van een logistiekcentrum daarin een belangrijke positieve bijdrage leveren. ‘Juist de duidelijkheid over de mogelijkheden van de industrie in het nieuwe bestemmingsplan maakt het mogelijk concrete plannen te maken om eventuele overlast de bestrijden.’
Sommige bewoners stellen dat de gemeente alleen maar met de industrie praat, maar daarin herkent de gemeente zich niet. ‘We hebben in de aanloop naar het bestemmingsplan met allerlei belangengroepen om de tafel gezeten, ook met bewoners. Daaruit kwam naar voren dat de gemiddelde inwoner van Eerbeek trots is op de papierindustrie, en dat ze een bepaalde mate van overlast ook zeker accepteren.’
‘Uiteindelijk is het onze taak om zo goed mogelijk een middenweg te vinden tussen de belangen van bewoners en de fabriek. Het nu vastgestelde bestemmingsplan maakt ook de realisatie van een nieuw centrum en de bouw van woningen mogelijk. Je moet ook het dorp een toekomst geven door duidelijkheid te verschaffen.’