‘Elke ochtend als ik naar mijn schapen loop, houd ik er rekening mee dat ik ze dood kan aantreffen.’ Volgens schapenboer Bart Kemp is het een grote angst van hem en zijn collega’s: dat hun schapen worden aangevallen door de wolf. ‘Het is heel erg ingrijpend als je je dieren verscheurd aantreft.’

Kijk hier de uitzending over wilde natuur terug.

De cijfers liegen er niet om: er zijn meer wolven in Nederland en dat is te zien aan het aantal dode schapen. Een woordvoerder van BIJ12, de instelling die de schade bij boeren door de wolf vergoedt, laat ons weten dat er in 2018 134 schapen zijn gedood waarbij door DNA-testen is bewezen dat de boosdoener de wolf was. In 2017 waren dit er nog maar 21.

‘Hoe meer wolven er in Nederland zijn, hoe meer maatregelen de boeren zullen nemen. We moeten hekken en hoog stroomdraad plaatsen, maar de vraag is of dat genoeg is. Dieren worden desalniettemin aangevallen. Uiteindelijk zal de komst van de wolf ertoe leiden dat dieren niet meer buiten staan, en de vraag is of het leven van de dieren daar beter van wordt. Ik ken al een boer die zijn pinken (eenjarige runderen) niet meer buiten zet omdat hij te bang is dat ze door de wolf worden aangevallen,’ vertelt een angstige Kemp.

Menselijk bezit of wilde natuur?

Als je dit hoort, klinkt de komst van de wolf naar ons land niet erg aantrekkelijk. Toch blijkt uit Duits onderzoek dat maar iets meer dan één procent van het voedsel van de wolf uit landbouwdieren bestaat. Wolven eten veel liever reeën, hazen en zwijnen. De vraag is dus of de wolf echt zo gevaarlijk is, of dat de wolf last heeft van een imagoprobleem. Ik bel met milieufilosoof Martin Drenthen (Radboud Universiteit). Hij doet al jaren onderzoek naar hoe de mens denkt over natuur. ‘De hond valt veel meer schapen aan dan de wolf, maar daar hoor je niemand over.’

‘Ik heb veel onderzoek gedaan naar het beeld dat mensen hebben van de wolf. Niet alleen in Nederland, ik heb ook vier maanden in Montana (Verenigde Staten) gewoond om dit te onderzoeken. Eigenlijk zie je dat het beeld dat mensen hebben van de wolf sterk samenhangt met de algemene visie die mensen op de wereld en op de natuur hebben. Je hebt mensen die vinden dat natuur natuurlijk hoort te zijn, en dat de mens zich daaraan moet aanpassen en zich er niet teveel mee moet bemoeien. Die zijn blij met de komst van de wolf, want het dier maakt de natuur in Nederland een stuk diverser. Maar er zijn ook mensen die vinden dat de mens vooral een rentmeester moet zijn die voor de natuur moet zorgen en deze in cultuur moet brengen. Die vinden dat je vee moet beschermen, en zien de wolf dus vooral als bedreiging’ vertelt Drenthen.

‘In mijn onderzoek kwam ik schapenherders tegen die juist blij waren met de wolf. Zij zagen de komst van de wolf als de ultieme vorm van natuur, ook al waren hun eigen schapen er misschien soms de dupe van. Dat verwacht je misschien niet, maar zij zien natuur vaak anders dan de meeste Nederlandse schapenboeren. Die hebben het gevoel dat ze hun schapen kwijtraken aan de wolf, terwijl anderen vinden dat het nu eenmaal bij de natuur hoort dat dieren soms door roofdieren worden aangevallen’ stelt Drenthen.

Leven met de wolf

De vraag is hoe we om moeten gaan met de wolven in Nederland. Schapenboer Kemp eist dat er maatregelen worden genomen. ‘Ik vind dat in een dichtbebouwd land als Nederland een wolf niet kan leven, er zijn hier ook veel te veel veebedrijven. Misschien kunnen er twee of drie wolven op de Veluwe wonen, maar ook dat betwijfel ik. Wolven moeten in ieder geval niet door onze dorpen en langs onze boerderijen lopen’ stelt Kemp.

De wolf is in Europa een goed beschermd dier: er mag niet op gejaagd worden. Europarlementariër Annie Schreijer-Pierik (CDA) komt op voor de boeren en wil dat de beschermde status van het dier opgeheven wordt. Op dit moment ontvangen boeren een financiële tegemoetkoming als hun vee wordt aangevallen door de wolf. Pas als de wolf officieel gevestigd is komen provincies met preventiemaatregelen.