De Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU) heeft tot twee keer toe te weinig gedaan met een melding van seksuele intimidatie door een saxofoondocent op het Conservatorium. Dat heeft het College voor de Rechten van de Mens bepaald. De zaak volgde op onderzoek van Pointer. Op basis daarvan is de leraar sinds 1 januari van dit jaar zijn baan kwijt.  

De zaak bij het College was aangespannen door één van de tien oud-studenten die in de uitzending van Pointer haar verhaal deed. Zij had al in 2004 melding gedaan van seksueel contact tussen de docent en haar, en de HKU (waar het Conservatorium onderdeel van is) gevraagd om een onderzoek. Dat kwam er niet. De oud-student ging op haar beurt niet in op het aanbod om in gesprek te gaan met haar docent. Omdat hij op dat moment de enige was die hoofdvak– én groepslessen gaf in haar instrument, kon zij die niet meer volgen. Daarmee heeft de HKU volgens het College "verboden onderscheid gemaakt jegens de student op grond van geslacht".

Saxofoondocent conservatorium Utrecht weg na grensoverschrijdend gedrag

Saxofoondocent conservatorium Utrecht weg na grensoverschrijdend gedrag

Het conservatorium van Utrecht en een omstreden saxofoondocent gaan uit elkaar. De betreffende docent raakte in opspraak na onderzoek van Pointer (KRO-NCRV).

In januari 2023 nam de vrouw opnieuw contact op met de HKU, omdat ze 19 jaar na dato nog steeds last had van de intimidatie door haar docent. Er volgde een gesprek en iets dat de HKU een 'archiefonderzoek' noemt. Het aanbod om met haar oud-docent in gesprek te gaan, weigerde de vrouw. Haar verzoek voor een breder opgezet onderzoek, waar meerdere betrokkenen in zouden worden gehoord, weigerde de school.

Gedrag bekend onder collega’s

Daarmee is tot twee keer toe niet adequaat gehandeld, stelt het College nu. De melding van "een niet-gebruikelijke vorm van contact" had in 2004 al genoeg reden voor onderzoek moeten zijn. Hetzelfde geldt voor 2023 "gezien de uitgebreide en persoonlijke verklaring die de vrouw heeft gedeeld met de HKU".

Marjan Olfers

Integriteitsonderzoeker Marjan Olfers: 'Het goedpraten van ongewenst gedrag is heel herkenbaar'

Het ontbreekt aan op kunstopleidingen aan een structurele aanpak om onveilige situaties te voorkomen. Hoe kan dat? Vijf vragen aan onderzoeker Marjan Olfers.

Pas na een uitzending van Pointer last de HKU in 2023 een extern onderzoek in. Daaruit blijkt dat het gedrag van de saxofoondocent bekend was onder collega's. De HKU in reactie op dat nieuws: "Mensen die ervan op de hoogte waren, durfden uit angst voor de eigen carrière de stap naar een formele klacht niet te zetten."

Machtsmisbruik, vernedering en intimidatie

En juist dat rekent het College voor de Rechten van de Mens de school zwaar aan. Uit het oordeel volgt: "Het gedrag van een medewerker die gezag uitoefent, kan rechtstreeks worden toegerekend aan de werkgever zelf (…). Het seksueel intimiderend gedrag van de docent kan daarom worden toegerekend aan de HKU."

Oproep: deel je ervaring

Pointer pakt het onderzoek naar grensoverschrijdend gedrag in de (klassieke-)muziekwereld weer op. Heb je een ervaring die je wil delen? Doe dat dan via het tipformulier op onze website of mail naar David van Unen en Justus Cooiman. Discretie wordt gegarandeerd.

In reactie op de uitspraak van het College voor de Rechten van de Mens toont de HKU zich schuldbewust. "De HKU heeft kennisgenomen van het oordeel over onvoldoende zorgdragen voor een seksueel intimidatievrije onderwijsomgeving en kan zich er volledig in vinden." De schoolleiding gaat "aan de slag" met het oordeel. De oud-student reageert opgelucht op de uitspraak: "Het was een lange en taaie strijd met een rechtvaardige uitkomst."

Beschuldigingen oud-studenten

In onze uitzending in november 2023 vertelden tien oud-studenten over hun ervaringen met het gedrag van de docent. Die verhalen besloegen samen een periode van ruim 20 jaar. Alumni beschuldigden hun leraar onder meer van machtsmisbruik, vernedering en (seksuele) intimidatie.

De oud-studenten van de man hadden met elkaar gemeen dat ze tijdens hun studietijd het gedrag van de docent al hadden aangekaart bij het Conservatorium. Pointer zag correspondentie in waaruit bleek dat onder meer collega-docenten, vertrouwenspersonen, een tutor en het afdelingshoofd inderdaad op de hoogte waren.

Kijk hieronder onze tv-uitzending over seksueel grensoverschrijdend gedrag op het conservatorium terug:

Grensoverschrijdend gedrag op muziekopleidingen
26 min 23 s

Klassieke muziek heeft voor veel mensen het imago van fatsoenlijk, keurig en misschien zelfs een beetje saai. Stukken zijn soms honderden jaren oud en er wordt met man en macht gewerkt aan het behoud van de schoonheid ervan. En dat gaat er soms hard aan toe. Na een eerste aflevering in september meldden tientallen (oud-)studenten van conservatoria zich bij Pointer. Zij vertellen over de cultuur op klassiekemuziekopleidingen, waar de docent koning is en lessen een-op-een en achter gesloten deuren plaatsvinden. Hoe ver kan en mag iemand gaan die zo bepalend is voor een carrière? Wie controleert dat en wat als je docent te ver is gegaan?

Deel jouw ervaring

Pointer pakt het onderzoek naar grensoverschrijdend gedrag in de (klassieke-)muziekwereld weer op. Heb je een ervaring die je wil delen? Doe dit via onderstaand tipformulier.

Deel jouw ervaring
Documentatie uploaden
CAPTCHA
Deze vraag is om te controleren dat u een mens bent, om geautomatiseerde invoer (spam) te voorkomen.

Bedankt, je tip is verstuurd

Wat gebeurt er nu met mijn tip?

Bedankt dat je de tijd hebt genomen om het tipformulier in te vullen. Je tip is verstuurd naar de redacteur van het onderzoek. Wij publiceren niets met naam en toenaam zonder contact met je op te nemen. Soms krijgen we zoveel tips binnen dat het ons helaas niet lukt om iedereen een persoonlijke reactie te sturen. We vragen je begrip hiervoor. 

Benieuwd naar de impact van eerdere tips?

Van kamervragen tot petities en maatschappelijk debat: samen met jou pakken we systemisch falen en onrecht aan. Benieuwd naar de impact van eerdere onderzoeken en ingezonden tips? Bekijk dan nu ons track record.

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Ontvang iedere week onze beste verhalen in je mailbox.

Makers

Samen komen we verder

Ons onderzoek begint bij jou. Heb jij een tip of ervaring die je met ons wil delen? Laat het ons weten!

Heb jij een tip of ervaring die je met ons wil delen? Laat het ons weten!

Documentatie uploaden
CAPTCHA
Deze vraag is om te controleren dat u een mens bent, om geautomatiseerde invoer (spam) te voorkomen.

Bedankt, je tip is verstuurd

Wat gebeurt er nu met mijn tip?

Bedankt dat je de tijd hebt genomen om het tipformulier in te vullen. Je tip is verstuurd naar de redacteur van het onderzoek. Wij publiceren niets met naam en toenaam zonder contact met je op te nemen. Soms krijgen we zoveel tips binnen dat het ons helaas niet lukt om iedereen een persoonlijke reactie te sturen. We vragen je begrip hiervoor. 

Benieuwd naar de impact van eerdere tips?

Van kamervragen tot petities en maatschappelijk debat: samen met jou pakken we systemisch falen en onrecht aan. Benieuwd naar de impact van eerdere onderzoeken en ingezonden tips? Bekijk dan nu ons track record.