"Familieleden zeiden: ‘Weet je wel waar je aan begint, nul op de meter? Ik geloof dat ze ons maar een stel hippies vonden toen we vertelden over onze plannen", lacht Alies (31). Vorig jaar kocht Alies samen met haar partner Michiel een woning in de gemeente Rheden, vlakbij Arnhem. Van hun ‘energieslurpende’ jaren dertig huis maakten Alies en Michiel vorig jaar een nul-op-de-meter-woning. Op hulp van de gemeente konden ze daarbij niet rekenen. Terwijl ze dat wél hadden verwacht.
De afgelopen weken doen we op de redactie onderzoek naar de verduurzaming van slecht geïsoleerde sociale huurwoningen. Voor ons onderzoek strijken we neer in Den Haag, waar we in contact komen met huiseigenaar George. Hij vertelt ons dat het verduurzamen van zijn Haagse koopwoning een ingewikkelde en tijdrovende klus was: het kostte George ongeveer 2 jaar om uit te zoeken hoe hij het aan moest pakken. Als we ons hardop afvragen of meer huiseigenaren zich in het verhaal van George herkennen, vinden we een mail van huiseigenaar Alies in onze inbox. Net als George wil zij in haar koopwoning van het gas af.
Over de vraag waarom ze dat graag wil, hoeft Alies niet lang na te denken. "Natuurlijk is het fijn om met de stijgende gasprijzen niet meer afhankelijk te zijn. Maar het belangrijkste is dat ik vind dat wie het financieel kan dragen, z’n steentje moet bijdragen aan een duurzamere wereld." Als Alies en Michiel op de overspannen woningmarkt een twee-onder-een-kap woning in Rheden weten te bemachtigen, staat als een paal boven water dat ze het huis grondig willen verduurzamen. Maar waar begin je dan?
Legertje adviseurs
Alies en Michiel beginnen met inlezen, zodat ze de juiste vragen kunnen stellen aan de mensen die hen hopelijk meer kunnen vertellen over hoe ze deze klus moeten klaren. "Daarna is er een klein legertje aan adviseurs bij ons over de vloer gekomen. Eentje voor de isolatie van de muren. Een ander voor de zonnepanelen. Weer iemand anders voor informatie over de waterpomp. Het leek ons ook nog slim om voor iedere categorie ook nog een second opinion te vragen van een tweede adviseur. Zodat je zeker weet dat je goed zit." Alies en Michiel vinden het al met al een zeer intensieve klus. ‘Je bent er avond in, avond uit mee bezig. Met een goed doel natuurlijk, maar ergens voelt het ook raar dat je zelf het wiel aan het uitvinden bent. Terwijl je weet dat zoveel andere huiseigenaren op dit moment precies hetzelfde aan het doen zijn."
Informatieavond van de gemeente
Als Alies en Michiel volop in het proces zitten, komen ze erachter dat de gemeente Rheden een informatieavond over het verduurzamen van woningen organiseert. "We dachten: daar kunnen ze ons vast nog verder op het goede spoor helpen, want de gemeente heeft vast veel meer kennis in huis dan wij." Maar dat valt enorm tegen, vertelt Michiel: "Er werd ons verteld dat er vanuit de gemeente over ‘nagedacht’ werd om wat zonnepanelen op een aantal daken in de gemeente te plaatsen. Wij keken elkaar aan en dachten: ‘Wij zijn al zoveel verder in wat we weten en wat we willen met ons huis, hier komen we niet verder mee.’ Dat verbaasde ons eigenlijk wel. Want voordat we hierin stapten dachten we dat er vanuit de gemeente meer zou worden gedaan om inwoners die hun huis willen verduurzamen, met raad en daad bij te staan."
Geen subsidie, wel een waardebon
Alies en Michiel komen er daarnaast achter dat de gemeente Rheden geen subsidies verstrekt aan woningeigenaren die van het gas af willen, terwijl andere gemeenten dat wél doen. Als we de gemeente Rheden om een reactie vragen, laat die ons weten: "Onze financiële positie maakt het lastig om zelf geld vrij te maken voor het verstrekken van substantiële subsidies waar we een groot deel van onze inwoners mee zouden kunnen helpen. Wel starten we volgend jaar met een regeling voor huiseigenaren om hun energieverbruik te reduceren. Ze krijgen dan een waardebon ter waarde van 70 euro, voor kleine energiebesparende maatregelen in hun huis."
Van het gas af
Ook zonder hulp van de gemeente lukt het Alies en Michiel om hun woning te vergroenen. Ze isoleren hun hele huis en hebben nu overal dubbel glas, een lucht/water-warmtepomp en maar liefst 26 zonnepanelen. Maar één ding is nog niet gelukt: definitief van het gas af. "Omdat we van het gas af zijn, hebben we de gasaansluiting niet meer nodig en willen we die laten verwijderen, want nu betalen we daar nog elke maand voor”, vertelt Michiel. ‘Maar dat verwijderen is blijkbaar heel ingewikkeld. We zijn er nu al een half jaar mee bezig en de netbeheerder, energieleverancier en gemeente wijzen allemaal naar elkaar. Wij snappen zelf niet waarom dat zo moeilijk gaat, nu steeds meer mensen van het gas af gaan. En dat ook de kant is waar we met z’n allen naartoe moeten."
Hoge drempel
Als ze op de verduurzaming van hun woning terugkijken, zijn Alies en Michiel blij dat ze het hebben aangedurfd. Maar ze zijn het er wel over eens dat de drempel om het te doen, hoog is: ‘Omdat we toevallig al een paar kennissen hadden met een warmtepomp en we veel tijd hadden om ons erin te verdiepen, hebben we het doorgezet. Maar wij vragen ons inmiddels wel af of een gemeente of landelijke overheid niet meer moet doen om huiseigenaren die van het gas af willen, daarbij te helpen. Want de drempel om het te doen is nu wel erg hoog."