Zij heeft nu een groot gat tussen de looptijd van haar arbeidsongeschiktheidsverzekering (aov) en haar wettelijke pensioenleeftijd: een aow-hiaat. Een tiental mails krijgen we van verloskundigen, en andere zelfstandigen die hier rond hun zestigste verjaardag (of soms zelfs al eerder) mee geconfronteerd worden.

‘Ik ben verloskundige, 27 jaar zelfstandig werkend in eigen praktijk,’ schrijft een andere tipgever ons. ‘Op mijn 23ste ben ik begonnen met werken. Ik heb toen keurig een aov afgesloten. Maar wel tot 60 jaar. Want in die tijd was het gangbaar dat je rond die leeftijd zou stoppen met werken als verloskundige.’

‘Oudere verloskundige is een brandend huis.’

Ook Rinke vertelt ons dat zij in die tijd kan kiezen voor een looptijd tot 55 of tot 60 jaar. Ze kiest voor dat laatste want dan zit ze sowieso goed, denkt ze. ‘Dertig jaar geleden werkten er niet zoveel mensen boven hun zestigste. Je ging met pensioen, of met de VUT (vervroegde uittreding red.). Ik heb er zelf eigenlijk ook nooit over nagedacht. Tot je ouder wordt.’ Ze belt met haar verzekering om te vragen hoe het verder gaat als de verzekering ten einde loopt. ‘Toen ik de verzekeraars hierover belde zeiden zij: ‘Tja mevrouw, een brandend huis kun je ook niet verzekeren.’ Kortom, een verloskundige boven de 60 is een brandend huis. Dat kan toch niet!’ Volgens Rinke vertelden ze haar ook dat ze eigenlijk nog geluk heeft gehad want tegenwoordig verzekeren ze verloskundigen vanwege het hoge ‘afbrandrisico’ nog maar tot 55 jaar.

Fysiek zwaar beroep

Dit heeft te maken met het verhoogde risico van nachtwerk enerzijds, en het feit dat vrouwen überhaupt een hoger risico op arbeidsongeschiktheid hebben dan mannen anderzijds. Dat zou ze in termen van verzekeraars boven de 55 jaar dus een ‘brandend huis’ maken. Rinke erkent dat haar werk fysiek zwaar is: ‘De nachtdiensten, bevallingen waarbij je soms in gekke houdingen zit of staat, en de stress. Het is een fantastisch vak, maar het gaat niet altijd goed met de baby. Dat is psychisch zwaar en daar moet je tegen kunnen.’ Maar ze vindt het echt te ver gaan om alle verloskundigen daarmee op hun 55ste af te schrijven: ‘Ik sta vol in het leven. Ik pulk er ’s nachts kinderen uit, maak echo’s, noem maar op. En dan zegt zo’n verzekeraar: ‘Je bent te oud’. Ik vind dat zo raar en beledigend.’

Slachtoffer van het systeem

Uit de vele reacties die we krijgen van verloskundigen blijkt dat het in die beroepsgroep een fors probleem is. Maar ook Leo, een 60-jarige belastingadviseur voelt zich slachtoffer van het systeem. Vijfentwintig jaar lang betaalt hij premie. En nu hij 60 is en een nieuwe verzekering wil afsluiten wordt hij afgekeurd op medische gronden. ‘Had die medische keuring 30 jaar geleden gedaan. Of de looptijd destijds al op 65 jaar gezet. Het is toch logisch dat ik nu meer ‘mankementen’ heb?’ Dertig jaar geleden onderging hij een knieoperatie. Ook is hij recenter nog geopereerd aan een nekhernia en heeft hij zich bij de huisarts gemeld met tijdelijk verminderd zicht, vermoedelijk door een migraine-aanval. ‘Maar ik ben niet ziek en heb nu nergens last van,’ reageert hij lichtelijk gefrustreerd. ‘Bovendien kan ik mijn werk als belastingadviseur ook doen met een kunstknie. Met één been desnoods.’

‘Eerder nadenken over ander werk’

We bellen met de verzekering waar verloskundige Rinke jarenlang verzekerd is geweest. De woordvoerder laat in een reactie weten dat mensen die fysiek zwaar werk doen, en nachtdiensten draaien op een bepaalde leeftijd moeten gaan nadenken over ander (meer passend) werk. Zo zouden ze meer coördinerende of administratieve taken moeten uitvoeren. Ook is het volgens de verzekeraar voor sommigen mogelijk om het gat te overbruggen met het inkomen van een partner. Rinke heeft hier over nagedacht. ‘Ik heb me voor een deel omgeschoold 12 jaar geleden. Ik ben er echoscopie bij gaan doen. Dat betekent dat ik nu ook veel 20 wekenecho’s maak. Gewoon overdag, op een stoel. Dat is fysiek veel minder zwaar.’ Ze vindt het advies om iets anders te gaan doen eigenlijk ook vreemd. ‘Dit is mijn vak, mijn passie. Al 30 jaar. Ik ben ervoor opgeleid en ik ben er goed in. En dan moet ik omdat de verzekeraar het afbrandrisico te groot vindt nog even iets anders gaan studeren?’

Geen partner

Een partner heeft Rinke niet. ‘Dus daar kan ik ook niet op terugvallen. Wel probeer ik door middel van sparen en een lijfrente om het gat zo klein mogelijk te houden.’ Recent heeft ze zich daarnaast ook aangesloten bij een broodfonds. ‘Dat biedt enig soelaas. Maar de looptijd is met 2 jaar beperkt. En de uitkering van netto 2500 euro per maand is niet hoog genoeg om de kosten van de praktijk volledig te dekken.’ Ze ligt er weleens wakker van. ‘Je probeert het een beetje weg te drukken. En elk jaar denk ik ‘oef’ weer een jaartje dichter bij de 67,5. Daarnaast hoop en bid ik iedere dag dat ik niet ziek word of een ongeluk krijg.’

Ze vindt dat de verantwoordelijkheid voor dit probleem deels bij de overheid ligt en deels bij de verzekeraar. ‘Ik vind het raar dat een verzekeraar mag zeggen: ‘Tot hier en niet verder’. Ik kan toch ook niet tegen die zwangere vrouwen zeggen: ‘Sorry maar na mijn zestigste kom ik mijn bed niet meer uit.’ Dit risico horen ze als verzekeraars gewoon te nemen.’ Rinke heeft overwogen om naar het Europees Hof voor de Rechten van de Mens te stappen. ‘Maar verzekeraars mogen discrimineren op leeftijd. Dus wat dat betreft ligt er als je het mij vraagt ook een verantwoordelijkheid bij de overheid; je kunt niet zomaar de aow-leeftijd verhogen en hopen dat we ons wel redden.’ Een verplichte collectieve aov voor zelfstandigen zou voor haar een oplossing zijn. Omdat daarmee ook ‘risicogevallen’ zoals zijzelf in een verzekering opgenomen zouden moeten worden.