“Ik heb het al vaker gezegd: ze zitten gewoon op mijn dood te wachten”, zegt Albert Schuurman. Hij ligt al twintig jaar in de clinch met zijn voormalig werkgever over zijn ziekte: Schuurman heeft een hersenbeschadiging en longproblemen. Volgens hem liep hij dat op op zijn werk in de Wienerberger steenfabriek. De rechter gaf hem in 2016 gelijk, maar daarmee is de kous niet af. De fabriek gaat tegen de uitspraak in hoger beroep. Begin volgend jaar gaat de zaak verder en worden eerdere deskundigen opnieuw gehoord door het Hof.
We volgen Schuurman al een aantal jaar voor ons onderzoek Ziek door mijn werk.
Schuurman zegt ziek te zijn geworden bij het bedienen van de persmachine waar bakstenen mee werden gemaakt. Daarbij stond hij in de giftige mangaan-dampen. Mangaan, een giftige metaalsoort, werd aan de stenen toegevoegd om die een rood-oranje kleur te geven. Door het inademen van die stoffen zou hij ziek zijn geworden. In 1975 kwam hij in dienst van de fabriek en in 1997 kreeg hij de eerste klachten. In 1999 moest hij stoppen met werken. Nu -ruim twintig jaar later- heeft hij nog steeds geen definitief antwoord op de vraag: ben ik ziek geworden door mijn werk?
“Het is heel pijnlijk,” zegt een geëmotioneerde Albert. “Er zit geen menselijkheid bij.” In 2016 leek er een einde te komen aan zijn strijd. De rechter besliste dat zijn ziekte inderdaad werd veroorzaakt door zijn werk. Ook oordeelde de rechter dat de Wienerberger steenfabriek hier verantwoordelijk voor is. Maar toen ging de fabriek in hoger beroep.
“Ik ben maar een klein persoontje, maar ik moet het wel opnemen tegen een grote fabriek," zegt Schuurman. "Ze proberen je kapot te maken. Ik lig er iedere nacht wakker van.” Volgens Schuurman is het hem helemaal niet om het geld te doen. “Nee, ik wil mensen waarschuwen voor het werken met mangaan, dat is puur vergif. Daar doe ik het voor.” Even later zegt hij: “Ik heb spijt dat ik eraan begonnen ben. Ik had de zaak beter niet aan kunnen spannen, nu zit ik al twintig jaar in de rotzooi.”
Bekijk hier een interview met Albert Schuurman uit 2015.
Zowel juridisch als toxicologisch moeilijke zaak
Hanneke van Ommen is de advocaat van Albert Schuurman: “We zijn in afwachting van het hoger beroep: eigenlijk wordt de zaak weer opnieuw inhoudelijk bekeken. Dezelfde deskundigen die in eerste aanleg betrokken waren, worden nu opnieuw bevraagd door het Hof. In februari 2021 volgt dan een concept-verslag van het deskundigenverhoor. Daar kunnen beide partijen dan weer op reageren.”
Volgens Van Ommen is de zaak van Schuurman zowel juridisch als toxicologisch ingewikkeld: “Het gaat hier om de giftige stof mangaan. Daar is in Nederland in het aansprakelijkheidsrecht nog nooit een andere zaak over gevoerd. Het is nu aan ons om de mate van blootstelling aan de stof mangaan te beschrijven: op wat voor manier is Schuurman daaraan blootgesteld en hoe lang. We moeten als het ware de situatie van eind jaren ‘90 weer reconstrueren en dat is feitelijk niet mogelijk. Ook omdat we voor informatie die wij nodig hebben voor de bewijsvoering grotendeels afhankelijk zijn van de steenfabriek.”
Van Ommen vervolgt: “De bijzondere stof mangaan maakt dit dossier anders dan de reguliere dossiers waarbij er blootstelling is geweest aan een giftige stof. Het staat vast dat Schuurman uitsluitend bij Wienerberger is blootgesteld aan mangaan. Voor mangaan geldt géén ondergrens, zodat de vaststelling van mangaanintoxicatie al impliceert dat hij is blootgesteld aan mangaan en daardoor schade heeft opgelopen. Gelukkig is Schuurman, inmiddels drieënzeventig jaar oud, heel erg strijdbaar.”
Steenfabriek
We hebben ook de Wienerberger steenfabriek om een reactie gevraagd, maar gedurende de looptijd van de procedure gaat Wienerberger niet inhoudelijk in op deze kwestie.
‘Zaak kost veel tijd en veel geld’
Beroepsziekte-zaken duren niet zelden heel erg lang. Voor Van Ommen is het ook duidelijk waarom juist deze zaken extreem veel tijd kosten. “Beroepsziektezaken duren belachelijk lang. Dat komt omdat het complexe zaken zijn en rechters niet gespecialiseerd zijn. Ook spelen er vaak meerdere factoren een rol bij de ziekte van een werknemer en daarbij is het moeilijk aan te tonen welk aandeel het werk daarin heeft.”
Eerder spraken wij letselschade-advocaat Jan Lefers die ook mensen met een beroepsziekte bijstaat. Hij noemt de lange juridische strijd een dubbele lijdensweg: “In de eerste plaats omdat je ernstig ziek bent geworden, terwijl je daarnaast moet vechten om aan te tonen dat het werk de mogelijke oorzaak is. Dat juridische getouwtrek duurt vaak vele jaren en kost ook nog eens erg veel geld.”
