Er komen steeds meer signalen dat de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) grove fouten maakt in de versterkingsadviezen aan bewoners in het Groningse aardbevingsgebied, zo constateert onderzoeksplatform Pointer (KRO-NCRV). Mijnbouwschade-advocaat Jewan de Goede trekt in de tv-uitzending van Pointer in twijfel of de huizen die afgelopen tijd het stempel ‘veilig’ hebben gehad, wel daadwerkelijk aardbevingsbestendig zijn. Inmiddels is toezichthouder het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) na ‘aanhoudende signalen’ een onderzoek gestart.
Er zouden nog 11.000 woningen in Groningen versterkt moeten worden door de overheid, wat wil zeggen dat het huis na aanpassingen minimaal 30 minuten overeind blijft staan bij een nieuwe beving. Afgelopen jaar heeft de Nationaal Coördinator, ook volgens eigen verbazing, ‘boven verwachting’ veel huizen veilig verklaard in het aardbevingsgebied. Het gaat om meer dan 3500 woningen, twee keer zoveel als verwacht. Deze huizen gaan ze dus niet verstevigen.
Advocaat De Goede heeft tientallen versterkingsadviezen van zijn cliënten laten doorlichten door een onafhankelijk bouwkundig bureau, waarbij de constructieve aannames en berekeningen opnieuw zijn uitgevoerd. Hij komt tot de conclusie dat in 90 procent van deze zaken het versterkingsrapport van de NCG niet deugt. “Het gaat om ernstige, aantoonbare fouten.” Soms blijken bijvoorbeeld afmetingen niet te kloppen of zijn er cruciale onderdelen, zoals deuren of ramen, niet meegenomen in de berekeningen. Terwijl dit wel cruciaal is voor de kracht die een muur kan hebben. In enkele gevallen hebben bewoners zelfs een advies gekregen, op basis van de berekeningen van een heel ander huis. De adviezen zijn voor de bewoners zelf vrijwel niet te controleren, omdat ze bij het advies de onderliggende berekeningen en metingen niet krijgen.
Veel juridische gebreken
Als de redactie van Pointer in januari een artikel schrijft over Mark uit Ten Boer, die een advies krijgt over het versterken van een schoorsteen die hij niet heeft, stromen de reacties binnen. Meer dan 30 Groningers mailen dat ze ook grote twijfels hebben over het versterkingsadvies van hun huis dat ze hebben gekregen van de NCG.
Hoogleraar Bestuursrecht Herman Bröring, die voor Pointer een aantal dossiers heeft bekeken, ziet aanleiding voor een ‘grondig onderzoek’. “Ik zie veel onzorgvuldigheden en onbegrijpelijkheden in de dossiers van bewoners. Dat zijn juridische gebreken,” stelt hij. “En dan ga je je afvragen of het wel goed is uitgezocht en twijfelen aan de einduitkomst.” Hij vermoedt dat de dossiers die hij heeft ingezien geen hoge uitzonderingen betreffen.
Interne kwaliteitscontrole van NCG onder de maat
Bij toezichthouder SodM loopt nu een onderzoek naar de interne kwaliteitscontrole op de adviezen bij de NCG. Eind februari komen de conclusies van dit onderzoek naar buiten, maar inspecteur-generaal Kockelkoren vertelt Pointer al dat de interne kwaliteitscontrole nog niet op orde is. “We weten daardoor nu niet of alle woningen die versterkt opgeleverd zijn, wel helemaal adequaat versterkt zijn. En dat is niet oké, die zekerheid wil je wel hebben.” De Nationaal Coördinator, Marieke Ferwerda, erkent dat er fouten worden gemaakt in de versterkingsadviezen ‘waar ze buikpijn van heeft’. Toch wil ze nog niet spreken van structurele fouten. Samen met staatssecretaris Van Marum kondigt ze aan een onderzoek te starten. Wat de hoofdvraag wordt en wie het onderzoek gaat uitvoeren is nog onbekend.
Kijk de uitzending van Pointer over de versterkingsrapporten hieronder terug: