Sinds een paar jaar runt kinderarts Saskia Bouma haar eigen praktijk PositiefOverGewicht in de Bijlmer. Ze begeleidt kinderen met overgewicht en hun ouders naar een gezonde leefstijl. Dagelijks ziet ze de problemen van kinderen die te zwaar zijn. Hoe gaan deze kinderen hiermee om? Hoe reageert de buitenwereld? Welke worsteling ervaren de ouders? In dit blog vertelt ze ons over haar ervaringen in de spreekkamer.
Blog 5: Niet meer sporten
Ik hoorde de nieuwe coronamaatregelen en dacht meteen aan Tim. Na jarenlange omzwervingen langs de GGD, het Ouder- en Kindteam en verschillende ziekenhuizen kwam hij begin dit jaar bij mij terecht. Niemand bereikte wat met deze obese jongen van inmiddels 17 jaar, omdat hij eigenlijk altijd volmaakt tevreden was, of in ieder geval deed alsof. Zijn gezondheid vond hij niet belangrijk.
De huisarts verwees hem in een laatste poging naar mij door en Tim bleek zowaar open te staan voor een gesprek. Hij had eindexamen gedaan en wilde beginnen aan een ICT-opleiding. Hij leek zijn desinteresse met betrekking tot zijn gezondheid van zich te hebben afgeschud; hij was zich bewust geworden van het belang van een gezond lijf nu hij dagelijks via allerlei kanalen meekreeg waarom dat zo belangrijk is.
Tim bleek een vriendengroep te hebben die regelmatig de sportschool bezocht. Zelf was hij nooit eerder meegegaan, maar nu leek het hem wel wat om ze te vergezellen. Zijn eerste stap naar een gezonder leven was gezet.
Positieve flow
Bij onze tweede ontmoeting bleek Tim helemaal enthousiast geworden over de sportschool. Het was een geluk dat hij vrienden had die al gingen. Ze hadden veel lol samen daar, zijn conditie werd beter en ook zijn spierkracht nam toe. Hij kreeg zelfs complimenten van zijn vrienden, vertelde hij trots.
Deze jongen zat in een positieve flow: eindelijk lukte het hem om te sporten en ervaarde hij succes, en ineens werd dat alles met de nieuwe coronamaatregelen voor weken stilgezet. Dat is superbalen. Veel pubers hebben net als Tim lange schooldagen en zijn soms pas om half vijf uit. Dan moeten ze naar huis om huiswerk te maken en te eten. Nu kunnen ze na een lange schooldag hun fysieke ei niet meer kwijt in sporten. Het sociale contact, waarvan we weten dat dat ook echt onderdeel is van je gezond voelen, en het bewegen vallen beide in een keer weg.
We zijn niet allemaal zoals Arie Boomsma
Ik maak me zorgen over kinderen als Tim. Eindelijk hebben ze die stap gezet en dan bepaalt iemand anders voor ze dat het niet meer kan. Dan moeten ze heel actief een andere vervangende activiteit gaan zoeken en dat is niet makkelijk. Zeker niet voor kinderen die in hun jeugd veel negativiteit hebben meegemaakt op het gebied van sporten. Een enkeling denkt misschien ‘kom, ik ga eens lekker naar fitnessapparaten in het park’ of ‘ik doe een work-out in huis’, maar de meeste mensen krijgen dat niet voor elkaar. Ja, Arie Boomsma misschien, maar het is zijn dagelijks werk. Sporten in groepsverband helpt je te motiveren, juist op de momenten dat het even tegenzit.
Natuurlijk horen tegenslagen bij het leven en moeten ook kinderen leren veerkrachtig te worden, maar juist voor deze kinderen die aan het begin staan van een grote gedragsverandering is deze belemmering gewoon heel naar.
Eigenlijk stonden de jongeren er in de vorige lockdown beter voor dan nu. Toen mochten ze nog trainen en lekker alles eruit rennen. Nu ligt verveling voor jongeren op de loer. Verveling leidt tot meer eten en met de feestelijke decembermaand met veel gezellige eetmomenten is dat een grote uitdaging.
Ik zou niet graag in de schoenen van de overheid staan. Ik zie namelijk met eigen ogen wat er in ziekenhuizen gebeurt, maar ik zie ook wat de beperkende maatregelen met jongeren doen. Ik zie bij hen de toename van obesitas, maar ook andere psychosociale problematiek zoals vermoeidheidsklachten, anorexia en andere chronische klachten. Ze worden beperkt in cruciale stappen die voor hun ontwikkeling naar volwassenheid belangrijk zijn. Daar maak ik me zorgen over.
Saskia Bouma is kinderarts en leefstijlcoach. Uit privacy-overwegingen is de naam van Tim gefingeerd.