Het zal je maar gebeuren. Je bent net gescheiden, krijgt een hersenbloeding en ondertussen schrijft de gemeente je uit bij de basisadministratie en stopt daardoor je WAO-uitkering en zorgverzekering. De verbazing slaat toe als Jeroen ons tipt over zijn situatie voor ons onderzoek Woonproblemen.

Jeroen slaapt afwisselend bij vrienden en zijn moeder, omdat hij sinds zijn scheiding niet meer welkom is in het huis dat hij op dat moment nog deelt met zijn ex-vrouw. Op een avond bij zijn moeder gaat het mis. Voor het slapen speelt Jeroen nog een spelletje Wordfeud en wordt dan plotseling overvallen door een ernstige hersenbloeding.

Uitgelicht

Afdeling Burgerzaken Den Haag / ANP foto

Gemeenten weigeren dakloze mensen in te schrijven in de Basisregistratie personen

‘Basisregistratie moet op orde zijn’

Terwijl Jeroen in de kreukels ligt in een revalidatiecentrum, gedeeltelijk verlamd en bijna niet kan praten, krijgt hij er hele andere problemen bij.

‘Ik lag hier net een week en toen kreeg ik een mail van de gemeente dat ze voornemens waren om mij uit te schrijven uit de basisadministratie’

Jeroen Sloot

Volgens de afdeling Burgerzaken van de gemeente Almere was Jeroen een periode niet in zijn huis geweest. ‘Ik was toen net gescheiden. Volgens het echtscheidingsconvenant kon ik om de week in mijn huis verblijven, maar mijn ex-vrouw vond het nodig dat te verbreken en mij uit te laten schrijven. Ik denk dat zij ook niet overzien heeft wat dat voor mij voor problemen zou opleveren.’

Jeroen en zijn familie tekenen bezwaar aan tegen de uitschrijving. Maar de gemeente is onverbiddelijk. ‘De Basisregistratie personen (BRP) moet immers op orde zijn,’ zo schrijft de ambtenaar. Zelfs een verklaring van het revalidatiecentrum over de medische toestand van Jeroen en het toegestuurde echtscheidingsconvenant helpen niet. De gemeente blijft bij haar standpunt en schrijft: ‘Omdat u nu niet in uw huis woont en in het revalidatiecentrum bent, kunnen we aannemen dat u niet in uw huis verblijft.’ Jeroen: ‘Hoe kun je zo redeneren naar iemand die niet eens een normaal gesprek kan voeren en die je eigenlijk dakloos maakt?!’

Uitgelicht

Invullen formulier aanvraag briefadres / De Monitor

‘Als je niet bent ingeschreven, besta je feitelijk niet voor de overheid. Dan ben je een spookburger’

'Geen inschrijving meer'

De uitschrijving uit de BRP wordt doorgezet en Jeroen wordt daardoor VOW verklaard (Vertrokken Onbekend Waarheen), een code in de basisadministratie voor mensen die niet meer in de BRP staan geregistreerd. Op dat moment kan hij nog niet overzien welke ellende er nog meer op hem afkomt. Dan neemt het UWV contact op. Jeroen: ‘Zij zeiden: ‘Luister, u heeft geen inschrijving meer. We stoppen met de uitkering’.’

Maar daar blijft het niet bij, ook zijn zorgverzekeraar Zilveren Kruis meldt zich en schrijft: ‘Het spijt ons, u heeft geen inschrijving meer. Uw verzekering moeten wij cancelen.’ Op het nippertje en met hulp van familie en vrienden weet Jeroen te voorkomen dat zijn uitkering en zorgverzekering definitief worden stopgezet.

Van korte duur

Eenmaal uit het revalidatiecentrum zijn de problemen nog niet voorbij. Jeroen heeft geen huis meer en verhuist van adres naar adres. Hij heeft dan wél inmiddels een briefadres bij een vriendin in Almere, maar voor maximaal een half jaar. Met een briefadres, bijvoorbeeld op het adres van vrienden, is het namelijk ook voor mensen zónder vast woonadres mogelijk om zich in te schrijven in de BRP.

Maar die inschrijving is van korte duur. Terwijl Jeroen nog moeite heeft met praten en schrijven, meldt de gemeente dat hij opnieuw een aanvraag voor een briefadres moet doen, anders wordt hij weer uitgeschreven. Op de aanvraagformulieren moet hij voor drie maanden vooruit in vullen waar en wanneer hij precies zal slapen. ‘Dat was gewoon niet te doen. Ik sliep soms maandag en dinsdag bij mijn moeder, woensdag en donderdag bij een ander. Ik dacht: Ik vul de noodzakelijke dingen in én de dingen die veranderd zijn. Voor alles wat hetzelfde was gebleven, deed ik een kopie van de vorige aanvraag bij, omdat ik niet goed kan schrijven. Ik schreef er nog bij: Sorry daarvoor.’

Uitgelicht

Marco Meijers van Amethist (l) en cliënt Anthony (r) / De Monitor

‘Terwijl wij heel druk bezig waren een behandeling voor een verslaafde cliënt te regelen, werd de zorgverzekering gestopt’

Bemiddeling ombudsman

Een paar weken later hoort Jeroen dat hij is afgewezen. ‘Je bent echt woedend, je kunt heel weinig, maar niemand interesseert zich daarvoor. Ik zou graag van de gemeente willen horen waarom mensen het gevoel krijgen door het afvalputje weggespoeld te worden.’ Hij begrijpt niet waarom de gemeente hem geen hulp heeft gegeven, terwijl hij had laten weten dat hij niet goed kon spreken en niet goed met een computer kon omgaan.

Jeroen meldt zich uiteindelijk bij de lokale ombudsman. Die weet een briefadres te regelen voor de periode dat hij nog geen woning heeft, want ook voor zijn urgentieaanvraag moet hij ingeschreven staan in de BRP. Inmiddels zijn er twee jaar verstreken en gaat het gelukkig een stuk beter met Jeroen. Hij staat weer ingeschreven in de basisadministratie van de gemeente en hij heeft sinds kort ook weer een woning. Maar er zijn ook dingen misgegaan die Jeroen niet heeft kunnen rechtzetten. Door al het gedoe rondom zijn inschrijving zijn onnodig hoge schulden ontstaan omdat boetes die hij had uitstaan en brieven van de Belastingdienst hem niet bereikt hebben.

Reactie gemeente Almere

Wij hebben de gemeente Almere om een interview gevraagd voor onze uitzending. Niet alleen over de situatie van Jeroen, want meer mensen die wij spraken hebben problemen met het krijgen van een briefadres in Almere. Maar die wil alleen schriftelijk via een woordvoerder reageren: 'De gemeente Almere zal met het oog op de privacy niet reageren op individuele cases. In algemene zin is het wel zo dat de gemeente zich bewust is van de zorgplicht en de bijbehorende inspanningsverplichting. Of dat afdoende is, is open voor beoordeling. Wij hebben de overtuiging dat we daar zorgvuldig mee omgaan.' Eén opmerking die wij niet kunnen plaatsen, wil de gemeente wél kwijt over de situatie van Jeroen: 'De casus gaat helemaal niet over het aanvragen van een briefadres, maar om een niet correcte inschrijving in de BRP.'

Uitgelicht

Teun en Jos bij zijn boot / De Monitor

Dakloze Jos woont op boot en raakt na uitschrijving gemeente ook uitkering kwijt

Afspraken zorgverzekeraars

Zorgverzekeraars Nederland laat ons weten dat zorgverzekeraars in dit soort gevallen afhankelijk zijn van het beleid en de medewerking van gemeenten. Volgens woordvoerder Koen Venekamp schrijven zorgverzekeraars echter niet zonder meer mensen uit. 'Zorgverzekeraars hebben onderling en met onder meer VWS, de SVB en het CAK heldere afspraken gemaakt. Zodra zorgverzekeraars het signaal krijgen dat iemand is uitgeschreven uit de BRP, wordt binnen twee weken informatie opgevraagd of de persoon nog in Nederland woont en werkt en dus nog verzekeringsplichtig is. Als deze informatie niet binnen vier weken wordt aangeleverd, dan wordt de zorgverzekering beëindigd,' aldus Venekamp.

Makers