Jan Nieboer zit in zijn eentje aan de zijkant van de rechtszaal. Hij is de enige verdachte hier aanwezig die toch vrij rondloopt. Hij is ook de enige hier met zijn jas nog aan. Niet om snel weg te kunnen rennen, dan ken je Nieboer niet. Nieboer is onschuldig, daar wil hij geen misverstand over laten bestaan.

Hij is hier voor de pro-formazaak tegen zijn belangrijkste medeverdachte Jan H. Samen worden deze mannen verdacht van het versturen van dreigbrieven aan windondernemers in Groningen en Drenthe. Ook waren ze mogelijk betrokken bij het dumpen van asbest.

De Monitor interviewde Nieboer de afgelopen jaren twee keer over het windmolenprotest. Hij is de woordvoerder van Platform Storm dat zich verzet tegen de komst van een windmolenpark in de Drentse Veenkoloniën. Het verzet begon in 2011. Omwonenden voelden zich overvallen door een inderdaad vrij plotseling onomkeerbaar politiek besluit over de bouw van tientallen windmolens. Verdachte Jan H. leidde het verzet in het Groningse Meeden, zo’n 25 kilometer noordelijker.

Nieboer oogt nerveus

Midden juni nam de politie Nieboer en H. mee, maar nu is Nieboer weer vrij. Als ik aan kom wandelen zoek ik hem tussen het handjevol mensen dat zich voor de rechtbank in Assen heeft verzameld. Maar Nieboer staat er niet tussen. Ik tref hem pal voor de ingang van de rechtszaal. Het is nog ver voor negenen. Hij oogt nerveus maar zegt dat hij de opsluiting niet als zwaar ervoer. Er waren tientallen kaartjes en twintig bloemstukken bij thuiskomst.

‘Is het goed?’, vraagt de advocaat als H. via de zijdeur de rechtszaal in loopt. ‘Ja, rustig’, zegt een stoere kop, met een grote grijze baard en wilde krullen. H. ziet er in elk geval uit als iemand die zijn eigen plan trekt. Als de rechters binnenkomen, is hij de enige in de zaal die niet opstaat. H. wil graag vrijkomen, zo blijkt. ‘Ik was er 7 jaar druk mee. Mijn actie-inzet heb ik wel gehad. Drie maanden zit ik voor iets dat ik niet heb gedaan.’

Mijn 86-jarige moeder

H. erkent dat hij veel wist over de acties, maar hij wil daar niets over vertellen omdat hij anderen niet in de problemen wil brengen. ‘We zijn boos door het hele proces. We waren op de hoogte. We hebben ons fel uitgelaten. Ze zeggen: ‘Alles weten maakt niet gelukkig.’ Het gaat je niet in de kouwe kleren zitten. Mijn 86-jarige moeder begrijpt er niets van. Op 8 oktober is mijn vader een jaar geleden gestorven, dan zou ik graag bij haar zijn. Ik ben geen beest. Ik kom op voor anderen.’

Nieboer verwacht dat H. die middag vrijkomt, zo vertelt hij vooraf. De advocaat van H. betoogt dat die geen moord heeft gepleegd. Er zijn geen slachtoffers gevallen. En hij is niet eerder in aanraking geweest met justitie. De rechter maakt korte metten met het verzoek om vrijlating. Ze vertelt over afgeluisterde gesprekken van H. met Nieboer, in de vroege ochtend bij de McDonalds in Stadskanaal. Daar werden dreigbrieven die niet publiekelijk bekend waren besproken. Het ging over asbest bij windondernemers, over een usb-stick waar brieven en posters met hakenkruizen van moesten worden geprint, over het posten van brieven vanuit Duitsland. Allemaal activiteiten die nog niet in het nieuws waren geweest. Nieboer hoort het onbewogen aan.

Dreigbrieven printen is niet strafbaar

Na anderhalf uur staan we weer op de gang. Nieboer loopt met drie maten te foeteren op de rechters. Een journalist confronteert hem met de beweringen van de rechters. Nieboer zegt dat hij niet wist wat er op de usb-stick stond. Bovendien is het drukken van dreigbrieven niet strafbaar. En het waren geen dreigbrieven, zegt Nieboer. H. heeft toch net ontkend dat hij dreigbrieven heeft geschreven?

Het zal naar verwachting maanden duren voor de zaak tegen Nieboer en H. inhoudelijk zal worden behandeld. Ondertussen is in de Veenkoloniën de eerste windturbine gebouwd.